فهرست مطالب
علائم اختلال شخصیتی و نحوه تشخیص آن
این ۴ ویژگی ۱۰ نوع کلی از علائم اختلال شخصیتی است، البته هر کدام از آنها علائم خاصی دارند.
شناخت علائم اختلالات شخصیت
گرچه میتوان علائم اختلال شخصیتی را شناخت ولی تشخیص این اختلال در فرد بسیار دشوار است، زیرا افراد مبتلا به اختلال شخصیتی علائم را به مرور نمایش میدهند.
۱. مشکلات بین فردی
فردی که دائما دوستان نزدیک و شریک عاطفیاش را تغییر دهد، ممکن است مشکلات بین فردی مربوط به اختلال شخصیتی داشته باشد. بعضی اوقات ممکن است فردی عاشق شود و سریع تصمیم ازدواج بگیرد، اما یک هفته بعد درباره همان کسی که عاشقش بود منفی بگوید. شما ممکن است این افراد را بارها مشاهده کرده باشید. آنها حتی دوستان نزدیکشان را بعد از چند وقت تغییر میدهند و افراد دیگر را جایگزین میکنند.
۲. نداشتن انگیزه
این نشانه ممکن است در هر ۱۰ نوع اختلال شخصیتی مشاهده شود و فرد احساس بی انگیزگی شدیدی بکند. تصور کنید شخصی قاطعانه تصمیم بگیرد کاری را انجام دهد، اما وقتی که زمان انجام آن کار فرا برسد همان فرد احساس بی انگیزگی کند. ممکن است او از این که توسط دیگران مورد تمسخر قرار بگیرد بترسد یا خجالت بکشد. این شخص ممکن است به اختلال شخصیت مبتلا باشد.
از طرف دیگر فردی ممکن است دقیقا برعکس چنین ویژگی را از خود نشان دهد و به پیامدهای کاری که میخواهد بکند فکر نکند. او ممکن است رفتار پرخاشگرانه، رابطههای جنسی ناسالم و درگیری بیش از حد داشته باشد. حتی ممکن است مواد مخدر مصرف کند. دو نوع اختلال شخصیتی که این نشانهها را دارد عبارتند از: اختلال شخصیتی ضد اجتماعی و مرزی.
۳. پاسخهای عاطفی نامناسب
یکی از علائم اختلال شخصیتی که به راحتی قابل مشاهده است، پاسخهای احساسی نامناسب است. هر کدام از ۱۰ نوع اختلال شخصیتی الگوی پاسخ عاطفی خاصی دارد. برخی افراد که احساسات خود را به شدت بروز میدهند ممکن است اختلال شخصیتی نمایشی یا مرزی داشته باشند. در همه انواع اختلال شخصیتی به جز اسکیزوئید ممکن است فرد دچار چنین احساساتی بشود. افراد سالم میدانند چه موقع، کجا و به چه میزان احساسات خود را بروز بدهند.
در فیلم Fatal attraction 1987 بازیگر نقش گلن کلوز همسری دارد که از الگوهای نامناسب عاطفی پیروی میکند. این فرد از اختلال شخصیتی مرزی رنج میبرد.
۴. تفکر تحریف شده
تفکر تحریف شده ناشی از درک فرد مبتلا نسبت به جهان است. این تعبیرات عبارتند از:
– تفکر افراطی نسبت به همه چیز. او باور دارد همه چیز سیاه یا سفید است و خاکستری وجود ندارد.
– هم تراز کردن. آنها برای هم تراز کردن ارزشهای خود یا دیگران را پایین میآورند.
– افکار مشکوک و بی اعتمادی غیر قابل تحمل.
– باورهای عجیب و غریب که خارج از هنجارهای اجتماعی است.
– افکاری که شامل توهمات محیطی و بدنی باشد.
این افراد ممکن است کسی را ببینند که دیگران نتوانند آن را ببینند یا دائما احساس کنند کسی نام آنها را صدا میزند، در صورتی که هیچ کدام از این علائم واقعی نیستند. داشتن این علائم میتواند مربوط به اختلال شخصیتی اسکیزوتایپی باشد. ممکن است فردی باورهای عجیب و غریب که دور از موازین و معیارهای فرهنگی و زیست محیطی است داشته باشد. این حرف به معنای آن نیست که هر فردی با باورهای مذهبی خرافی اختلال شخصیتی دارد. برای مثال برخی از افراد معتقدند اگر همیشه ۱۰ بادام با خودشان حمل کنند به بهشت میروند. چنین اعتقادهایی ممکن است اختلالهای شخصیتی را نشان دهد.
یکی دیگر از علائم رایج اختلال شخصیتی الگوی تفکر افراطی است. ممکن است از این افراد کلمه “هرگز” و “همیشه” را زیاد بشنوید. برای مثال ممکن است این افراد بگویند که هرگز کاری را درست انجام نمیدهند یا حتی بگویند چقدر شما زیبا یا زشت هستید.
الگوی دیگری از تفکر تحریف شده شامل بی اعتمادی و بدگمانی است. این افراد ممکن است همیشه دیگران را قضاوت کنند و گناه کار خطابشان کنند. رفتارهای مثبت دیگران را منفی تعبیر میکنند. برای مثال اگر فردی برای آنها هدیه بگیرد فکر میکنند دیگران میخواهند چیزی را از او مخفی نگه دارند.
تشخیص اختلال شخصیتی
متخصصان بهداشت روان برای تشخیص اختلال شخصیتی طبق دستورالعملهایی عمل میکنند. ابتدا از عدم وجود آسیب مغزی، بیماری و اختلال روانپزشکی مطمئن میشوند، سپس موارد زیر را بررسی میکنند:
– رفتارهای نامشخص، واکنشهای عاطفی و نحوه تفکر فرد درباره چیزهای مختلف
– الگوهای رفتاری ناسازگار، طولانی مدت و انعطاف ناپذیر و اطمینان از این که این علائم مربوط به بیماریهای روانی نباشد.
– الگوهای رفتاری غیر عادی که دائما در موقعیتهای مختلف اجتماعی خود را نشان میدهد.
– شروع این رفتارها در کودکی یا بزرگسالی و ادامه دادن آن
– احساس پریشانی که در دهه ۴۰ و ۵۰ زندگی این افراد به شدت مشاهده میشود.
– فرد همیشه مشکلات قابل توجهی را برای به دست آوردن موفقیتهای اجتماعی و حرفهای تجربه میکند.
برای تعیین نوع اختلال شخصیتی، پزشک یا روانشناس بر روی سه رفتار برجسته فرد تمرکز میکند.