۱۰ نوع از اختلالات شخصیتی

 

ده نوع اختلال شخصیتی وجود دارد که بین آن‌ها شباهت‌ها و تفاوت‌هایی وجود دارد. ممکن است برخی اختلال‌ها یکسان به نظر برسند ولی حداقل یک تفاوت بین آن‌ها وجود دارد.

 

 

دسته A اختلالات شخصیتی

۱. اختلال شخصیت پارانوئید:

افراد مبتلا به اختلال شخصیتی پارانوئید نسبت به دیگران به شدت بی اعتماد هستند. این افراد دائما مراقب هستند تا دیگران آن‌ها را تحقیر نکنند یا توسط بقیه آسیب نبینند. حتی ممکن است به بقیه حمله کنند و رفتار ناشایستی نشان دهند.
در حالی که این رفتارهای نامناسب خارج از هنجار اجتماعی است ولی این افراد رفتار خود را کاملا منطقی می‌دانند. آیا تا کنون افرادی را دیده‌اید که با دیگران رفتارهای نامناسب می‌کنند؟ افراد مبتلا به اختلال شخصیتی پارانوئید دائم احساس می‌کنند که از طرف دیگران تهدید می‌شوند. این افراد به شدت کینه‌ای هستند و نمی‌توانند گذشته را فراموش کنند. این اختلال باعث می‌شود فرد نتواند روابط اجتماعی برقرار کند و دیگران را دشمن خود می‌دانند.

۲. اختلال شخصیت اسکیزوئید:

افرادی که به اختلال شخصیت اسکیزوئید مبتلا هستند، الگوی همیشگی زندگی‌شان انزوای اجتماعی است. آن‌ها به شدت از معاشرت فرار می‌کنند و معمولا در فعالیت‌های انفرادی شرکت می‌کنند. از بین همه انواع اختلال شخصیتی افرادی که به اختلال شخصیت اسکیزوئید مبتلا هستند مشکلات عاطفی بارزتری دارند. این افراد پریشان و سرد به نظر می‌رسند و مانند افرادی که به اوتیسم مبتلا هستند برخورد می‌کنند. اختلال شخصیتی اسکیزوئید یکی از نادرترین اختلالات شخصیتی است.

 

 

۳. اختلال شخصیت اسکیزوتایپال:

افراد مبتلا به اختلال شخصیت اسکیزوتایپی رفتارها و افکار عجیب و غریب دارند. آنها به شکل جادویی فکر می‌کنند. علاوه بر این، آنها روابط اجتماعی و صمیمانه اندکی دارند افکارشان به شدت غیرمتعارف است. این افراد نیز تمایلی به معاشرت با دیگران ندارند و منزوی هستند. افراد مبتلا به اسکیزوتایپال برخلاف افراد مبتلا به اسکیزوئیدی واقعیت را به شکل تحریف شده ادراک می‌کنند. برای مثال این افراد ممکن است اشیاء و سایه‌هایی را ببینند، همچنین ممکن است دارای اعتقادات غیر عادی باشند مثلا معتقدند می‌توانند فکر دیگران را بخوانند.

دسته B اختلالات شخصیتی

۴. اختلال شخصیت ضد اجتماعی:

افرادی که به اختلال شخصیت ضد اجتماعی مبتلا هستند به حقوق دیگران بی احترامی می‌کنند. این بی احترامی غالبا در قالب پرخاشگری و خصومت ظاهر می‌شود. رفتارهای خصمانه، پرخاشگرانه و فریبکارانه بیشتر در کودکی ظاهر می‌شوند. این افراد ممکن است به حیوانات آسیب بزنند یا کودکان دیگران را اذیت کنند. رفتار‌های ضد اجتماعی دیگر شامل موارد زیر می‌شود:
– فریبکاری- دروغ گفتن مداوم و انجام دادن رفتارهایی برای لذت خود
– رفتارهای تحریک کننده- عدم توانایی برنامه ریزی برای آینده
– پرخاشگری- دعوا و حمله مکرر بدنی
– عدم پشیمانی- بی تفاوتی نسبت به آزار و اذیت دیگران

۵. اختلال شخصیت مرزی:

این اختلال در اوایل بزرگسالی آشکار می‌شود. مشخصه آن‌ها ناپایداری حالت عاطفی، خلق، رفتار، روابط ابژه‌ای، و خودانگاره آن‌هاست. علائم این اختلال عبارتند از:
– انجام تلاش‌های مضطربانه توأم با سراسیمگی برای اجتناب از ترک شدن واقعی یا تصوری.
– روابط ناپایدار و شدید- بی‌ثبات و شدید بودن روابط فردی به صورت الگویی که مشخصه‌اش تناوب میان دو قطب افراطی است.
– هویت ناپایدار- موضوعات قابل توجه و فراگیر با تصویر و هویت شخصی.
– احساس پوچی مزمن
– پاسخ‌های عاطفی نامناسب- دوره های شدید عصبانیت و نمایش مکرر از خلق و خوی غیرقابل کنترل که به دعواهای جسمی ختم می‌شود.
– تکانشی بودن لااقل در دو حوزه از حوزه‌هایی که بالقوه به فرد صدمه می‌زنند. (مثلاً خرج کردن پول، روابط جنسی، سوء مصرف مواد، بی‌ملاحظه رانندگی کردن، شکمبارگی).
– رفتار عاطفی ناپایدار- تغییرات خلق و خوی می تواند به سرعت رخ دهد و ممکن است چند ساعت طول بکشد ، اما معمولا بیش از چند روز طول نمی‌کشد.
– افکاری شبیه به افکار افراد مبتلا به پارانوئید- دائما استرس دارند که دیگران علیه آن‌ها توطئه می‌چینند.

۶. اختلال شخصیت نمایشی:

افراد مبتلا به اختلال شخصیت نمایشی به احساسات خود را بیش از حد نشان می‌دهند. آن‌ها معمولا در معرض توجه دیگران هستند و زندگی خود را به داستان درام تبدیل می‌کنند. این افراد اغلب نمی‌توانند دلبستگی عمیقی را به مدت طولانی حفظ کنند و معمولا افسرده و پریشان هستند. الگوهای رفتاری آنها داشتن یک رابطه واقعاً صمیمی را غیرممکن می‌کند.

۷. اختلال شخصیت خودشیفتگی:

یکی از شایع‌ترین اختلالات شخصیتی خودشیفتگی است. بسیاری از مسائل پیرامون این اختلال ناشی از احساسات عمیق فردی است که باعث می‌شود فرد احساس کند سزاوار چیزهای بهتری است. علائم این اختلال عبارتند از:

– این افراد ممکن است در نشان دادن استعدادهای خود اغراق کنند.

 

– به دیگران حسادت می‌کنند.
– از دیگران برای رسیدن به اهداف سوء استفاده می‌کند.
– از دیگران انتظارات زیادی دارد.
– با دیگران همدلی نمی‌کنند.
– رفتارهای مبتکرانه و مغرورانه از خود نشان می‌دهند.
– دائما در طول روز مشغول رویاپردازی هستند.
– اعتقاد دارد که ویژگی‌های منحصر به فردی دارد.

دسته C اختلالات شخصیتی

۸. اختلال شخصیت اجتنابی:

در افراد مبتلا به اختلال شخصیت اجتنابی الگوی انعطاف‌پذیر و مداوم از مهار اجتماعی و حساسیت به اظهار نظر منفی دیگران دیده می‌شود. آیا تا به حال افرادی را دیده‌اید که به شدت با انتقاد دیگران مخالفت کنند؟ این افراد ترس شدیدی نسبت به تمسخر دیگران دارند. به همین دلایل آ‌ن‌ها به شدت از معاشرت با دیگران خودداری می‌کنند و ممکن است خجالتی به نظر برسند.

۹. اختلال شخصیت وابسته:

آیا تا به حال افراد بزرگسالی را دیده‌اید که نیاز شدید به مراقبت توسط دیگران داشته باشند؟ این افراد به شدت می‌ترسند حمایت دیگران را از دست بدهند. آن‌ها ممکن است به شدت از ایجاد درگیری بترسند. نشان دادن استقلال و اختلاف نظر برای آنها دشوار است. کنار آمدن با تنهایی به شدت برای آن‌ها دشوار است و بلافاصله برای جایگزین رابطه از دست رفته رابطه جدیدی ایجاد می‌کنند.

۱۰. اختلال شخصیت وسواسی جبری:

افراد مبتلا به اختلال شخصیت وسواسی جبری کمالگرا بوده و به گونه‌ای زیاده از حد و انعطاف‌ناپذیر، نگران کنترل کردن تمامی جزئیات مربوط به مسائل هستند و همچنین معتقدند باید تمامی جزئیات، دقیقاً بر سر جای خود باشند. علائم این اختلال عبارتند از:
– سرسختی بیش از حد
– کمالگرایی
– بیش از حد وجدان کاری دارد و درباره رعایت اخلاق، اصول، یا ارزش‌ها انعطاف‌پذیری ندارد.
– در خرج کردن پول هم برای خود و هم برای دیگران خسیس است.

روانپزشکان ، اختلالات شخصیت را الگویی ماندگار از ادراک درونی و رفتارهای بیرونی می دانند که باعث می‌شود فرد از هنجارهای اجتماعی فاصله بگیرد. افراد معمولا بیش از یک اختلال از یک دسته دارند.

درمان اختلال شخصیتی