فهرست مطالب
در طراحی و چاپ کتاب کودکان، مهم‌ترین مساله تصویرسازی و جلوه‌های بصری آن است. کودکان ابتدا نسبت به رنگ و طرح کتاب واکنش نشان می‌دهند و گرافیک برایشان جذاب‌ترین فاکتور است. اما تصویرسازی جلد کتاب کودک شرایط و نکات خاصی دارد که در ادامه درمورد حرف خواهیم زد. با ذهن همراه باشید.
تصویر سازی کتاب کودک
در کتاب کودک مهم‌ترین چیزی که باید به آن توجه کرد، طراحی جلد کتاب کودک است. کودکان در سنین ابتدایی بیشتر از هرچیزی جذب رنگ و شکل کتاب می‌شوند و هرچه که کتاب به لحاظ بصری جذاب‌تر باشد، موفق‌تر خواهد بود. کودکان به کتاب‌هایی علاقه دارند که علاوه بر محتوای متنی مناسب، محتوای گرافیکی جذاب و خوش‌رنگ و لعاب داشته باشد.
برای طراحی جلد و تصویر کتاب کودک، باید نهایت خلاقیت را به خرج دهید. تصویرگر کتاب کودکان، علاوه بر خلاقیت و مهارت باید روان‌شناس و رنگ‌شناس متبحری هم باشند.
اگر قرار است تصویرگری کتاب کودکان را انجام دهید باید خودتان را جای کودک بگذارید. باید از دید کودک به نتیجه نهایی کارتان نگاه کنید و ببینید آیا تصویرگری شما از دریچه چشم مخاطب به اندازه کافی جذاب است یا نه.
برای طراحی جلد کتاب کودکان و تصویرگری کتاب کودک، باید مراحل مهمی را طی کنید که درادامه با آنها آشنا خواهیم شد.
قدم اول، توجه به گروه سنی مخاطب
همانطور که اشاره کردیم، تصویرگر کتاب کودک، باید در درجه اول روان‌شناس خوبی باشد. شما به عنوان یک تصویرگر باید به گروه‌های مختلف سنی اشراف داشته باشید و ویژگی‌های هر گروه را به خوبی بشناسید.
شما باید بدانید کودک در هر مقطع سنی به چه چیزی واکنش مثبت نشان می‌دهد و چه چیزی برایش جذاب‌تر است. انتخاب سبک مناسب تصویرگری و انتقال مناسب پیام به میزان درک کودک از تصویر از مهم‌ترین چیزهایی هستند که در درجه اول باید به آنها توجه کنید.
به عنوان مثال، کودکان در سالهای ابتدایی زندگی توانایی درک مفاهیم پیچیده و لایه‌های معنایی متفاوت از تصویرکتاب را ندارند. پس شما به عنوان تصویرگر باید بدانید که تصویر مناسب کتاب گروه سنی ب، تصویری است که با تخیلات و ذهن کودک سازگاری دارد، رک و راست است و مفاهیم مستتر در چند لایه متفاوت ندارد و رنگ‌های شاد دارد.
کودک در این سنین به رنگ‌ها اهمیت زیادی می‌دهد و رنگ‌آمیزی صحیح، نقش اساسی در جذب کودک به کتاب خواهد داشت. توجه به قطع کتاب و تنظیم تصویر مناسب هم یکی دیگر از فاکتورهای دارای اهمیت در طراحی جلد کتاب کودک است.
قدم دوم، خواندن متن کتاب
پس از درک صحیح مخاطب کتاب، باید متن کتاب را به خوبی مطالعه کنید. یک تصویرگر تا متن کتاب را به‌طور کامل نخواند نمی‌تواند درک صحیحی از تصویر مناسب جلد آن داشته باشد.
با درنظر گرفتن این پیش‌فرض که جلد کتاب دربرگیرنده اصلی‌ترین و مرکزی‌ترین مفاهیم داستان کتاب است، بدون خواندن کامل و دقیق و چندباره متن کتاب نمی‌توانیم جلد کتاب را به درستی طراحی کنیم.
پس سعی کنید متن کتاب، هدف آن و موضوع اصلی کتاب را به درستی درک کنید تا تصویر اولیه ذهنی از آنچه که قرار است به تصویر بکشید در ذهن‌تان شکل بگیرد.
قدم سوم، فهم لایه‌های متفاوت داستان
خواندن به تنهایی کفایت نمی‌کند. شما باید در قدم سوم، موضوع کتاب را به درستی فهم کنید. این به معنای صرف فهمیدن داستان و موضوع یا هدف کتاب نیست. شما باید به طور کامل با شخصیت‌های کتاب آشنا شوید.
موقع خواندن متن کتاب قلم و کاغذی به همراه داشته باشید. رسالت شما هنگام مطالعه کتاب این است که کمی پایتان را از داستان و لایه اول کتاب فراتر بگذارید و به دنیای داستان سرک بکشید.
نقاط عطف داستان را درک کنید، مهم‌ترین قسمت‌ها را یادداشت کنید و شخصیت‌ها را به درستی به خاطر بسپرید. سعی کنید اسم هر شخصیت را روی کاغذ بنویسید و ویژگی‌هایی که هر شخصیت دارد را روی اسم آن شخصیت یادداشت کنید.
بهترین کاری که می‌توانید انجام دهید این است که دنیای داستان را پیش چشمانتان ترسیم کنید. فکر کنید وارد دنیای قصه‌ها شده‌اید و در آن سیر کنید. چشم‌تان را ببنیدید و خودتان در آن دنیا ببینید. هرچه که به ذهن‌تان می‌رسد را یادداشت کنید و در طراحی اولیه از آن استفاده کنید.
قدم چهارم، طراحی اولیه شخصیت‌های داستان
حالا نوبت طراحی اولیه شخصیت‌های داستان فرا رسیده است. دنیایی که در ذهن‌تان تصور کرده‌اید را روی کاغذ بیاورید. در ترسیم شخصیت‌ها و صحنه‌های داستان از ویژگی‌هایی که برای هر شخصیت نوشته‌اید استفاده کنید.
ویژگی‌هایی که نویسنده برای هر شخصیت در داستان نوشته است، تاثیر بسیار زیادی روی طراحی آن دارد. از طرفی ژانر کتاب و محتوای متن می‌توانید کل مسیر طراحی شخصیت و جلد را تحت تاثیر قرار دهد.
مثلا در تم طنز، دست شما برای طراحی عجیب و اغراق‌آمیز باز است. از طرف دیگر رنگ غالب در تصاویر باید با فضای حاکم بر داستان هماهنگی و همخوانی کامل داشته باشد. شما نمی‌توانید از رنگ‌های سرد و تیره برای طراحی جلد و تصویر کتاب‌های کمدی یا فانتزی استفاده کنید.
قدم پنجم، رنگ‌آمیزی
رنگ، نقش بسیار مهمی در طراحی جلد کتاب کودک و تصویرسازی کتاب کودکان دارد. طراح جلد و تصویرساز کتاب کودک، باید اشراف کاملی بر اصول و مبانی رنگ‌شناسی و روان‌شناسی رنگ‌ها داشته باشد. شما نمی‌توانید بدون شناخت کامل رنگ‌ها و تناسب آنها تصاویر خوبی را خلق کنید.
آنچه که مهم است، انتخاب رنگ‌های شاد و یا ملایم برای کتاب‌های کودکان است. سعی کنید از رنگ‌های خنثی، تیره یا جیغ در طراحی کتاب کودکان زیاد استفاده نکنید. استفاده از رنگ‌های تیره یا خنثی باعث بی‌روح شدن فضای کتاب می‌شود و کودک را خسته و دلزده می‌کند.
از طرفی استفاده بیش از اندازه از رنگ‌های جیغ و تند چشم‌آزار خواهد بود و واکنش مناسبی را از طرف کودک دریافت نخواهد کرد.
ویژگی‌های جلد مناسب
طراحی جلد کتاب کودک، مهم‌ترین مرحله در تصویرسازی کتاب کودکان است. جلد کتاب کودک باید علاوه بر جذابیت و گیرایی، مفهوم اصلی موضوع کتاب را به کودک انتقال دهد. معمولا تصویرگران از شخصیت‌های اصلی و نقاط عطف موضوع کتاب برای طراحی جلد استفاده می‌کنند.
- جلد کتاب کودک باید به اندازه کافی جذاب باشد.
- باید مفاهیم اصلی کتاب را به سادگی به کودک منتقل کند.
- دربر گیرنده ویژگی‌های اصلی محتوای کتاب باشد.
- کودک از تماشای آن لذت ببرد و با ذائقه بصری‌اش همخوانی داشته باشد.
- طراحی جلد کتاب کودک کودک باید علاوه بر دربرگیری مفهوم اصلی کتاب، با فهم کودک همخوانی و هماهنگی داشته باشد.
- طراحی جلد کتاب کودک باید با سبک تصویرگری داخل کتاب هماهنگی داشته باشد، بهتر است کسی که جلد کتاب را طراحی می‌کند همان کسی باشد که تصویرسازی کتاب را برعهده داشته است.
- محل قرارگیری عنوان کتاب و طراحی عنوان هم باید مناسب سن کودک باشد و به اندازه کافی جذاب باشد. بهتر است برای کودکان در سنین پایین از فونت‌های فانتزی‌تر و خلاقانه‌تر استفاده کنید.
- از درج مشخصات کتاب روی جلد غافل نشوید. نام کتاب، نام نویسنده، نام تصویرگر و طراح جلد، مترجم، لوگوی ناشر، قیمت و شماره چاپ از مهم‌ترین مواردی هستند که باید در جلد کتاب درج شوند.
- در طراحی کتاب و بررسی ویژگی‌های گرافیکی آن، مخصوصا وقتی حرف کتاب کودکان است، به طراحی جلد کتاب کودک، جنس جلد کتاب و طراحی کلی صفحات توجه کنید.
[su_box title=”همچنین بخوانید: ” style=”bubbles” box_color=”#a631a8″ radius=”20″]
[su_animate type=”shake” duration=”0.5″]افزایش تمرکز در کودک هفت ساله [/su_animate]
[/su_box]
و در آخر
یادتان باشد رسالت شما در تهیه و تولید کتاب کودک، علاقه‌مند کردن کودک به کتاب و آشنایی او با فرهنگ کتاب و کتابخوانی است. معمولا احساس افراد نسبت به مسائل مختلف از کودکی شکل می‌گیرد و توسعه پیدا می‌کند. طراحی مناسب کتاب می‌تواند باعث جذب کودک به کتاب و مقوله کتابخوانی شود و او را با کتاب همراه و هم‌قدم کند.
یادتان نرود یک تصویرگر خوب در درجه اول یک روان‌شناس کارآمد و کارکشته است و با ذائقه کودکان آشنایی کامل دارد. با انجام صحیح و اصولی وظیفه‌مان در قبال کتاب کودکان، میتوانیم گام بزرگی برای قوی کردن فرهنگ کتابخوانی برداریم.
