فهرست مطالب
فراموشی اطلاعات روزمره آزاردهنده و کلافه کننده است. کسی دوست ندارد موقع صدا کردن دیگران، نام آن‌ها را فراموش کند. برای دانستن علت فراموشی‌ها باید با مفهوم حافظه کوتاه مدت آشنا شوید. در این مقاله قرار است روش‌های تقویت حافظه کوتاه مدت و اطلاعاتی درباره آن را با شما به اشتراک بگذاریم. با ما در ذهن همراه باشید.
حافظه کوتاه مدت چیست؟
حافظه، مفهومی مدل‌سازی شده در روانشناسی شناختی است. اولین بار ریچارد اتکینسون حافظه را به بلندمدت و کوتاه مدت تقسیم کرد. می‌توانید همه‌چیز درباره تقویت حافظه بلندمدت را در این مقاله بخوانید. اما بحث مقاله ما درباره تقویت حافظه کوتاه مدت است. بیایید قبل از بحث درباره تقویت این حافظه با ماهیت حافظه کوتاه مدت آشنا شویم.
حافظه کوتاه مدت یا حافظه فعال به جنبه‌ای از حافظه ما اطلاق می‌شود که طیف وسیعی از اطلاعات روزمره را در خود جا داده‌اند. این حافظه در دسترس‌تر از حافظه بلندمدت است و ما به‌صورت روزانه از اطلاعات موجود در آن استفاده می‌کنیم. به همین دلیل به آن حافظه فعال هم گفته می‌شود.
روش‌های تقویت حافظه کوتاه مدت
حتماً برایتان پیش‌آمده است که وقتی باکسی صحبت می‌کنید ناگهان نام او از یادتان برود. یا مثلاً وارد اتاقی می‌شوید اما یادتان می‌رود که برای چه‌کاری وارد آن اتاق شده بودید. علت این اتفاقات، ضعف در حافظه کوتاه مدت است.
ضعف تمرکز، پرت شدن حواس و اشتغال فکری از دیگر نشانه‌های ضعف حافظه کوتاه مدت است. البته راه‌های زیادی برای تقویت حافظه کوتاه مدت وجود دارد که در ادامه به آن‌ها اشاره خواهیم کرد. این روش‌ها بسیار ساده و درعین‌حال کاربردی هستند. با ما همراه باشید.
آدامس بجوید
شاید تعجب‌آور باشد اما جویدن آدامس می‌تواند تمرکز شمارا برای مطالعه افزایش دهد. اگر موقع یادگیری مطالب جدید آدامس بجوید، مغز شما توانایی بیشتری برای یادگیری دقیق مطلب و انتقال به حافظه خواهد داشت.
دانشمندان هنوز متوجه دلیل این اتفاق نشده‌اند اما جویدن آدامس می‌تواند باعث افزایش فعالیت هیپوکامپوس شود. هیپوکامپوس یکی از بخش‌های مهم مغزی است که در حافظه تأثیرگذار است.
مطالعاتی در بریتانیا انجام شده است که نشان می‌دهد افرادی که آدامس جویده‌اند، در امتحانی بلافاصله بعد از انتقال مطالب به آن‌ها ۲۴ درصد عملکرد بهتری نسبت به دیگران نشان داده‌اند. نتیجه امتحان آن‌ها برای امتحان با تأخیر بعد از یادگیری مطالب، ۳۶ درصد بهتر از دیگران بوده است.
شگفت‌انگیز است، نه؟
چشمانتان را از گوشه‌ای به گوشه دیگر حرکت دهید
عجیب است، نه؟ اما عجیب‌تر آن است که بدانید دانشمندان توانسته‌اند با دلایل علمی اثبات کنند که سی ثانیه حرکت دادن به چشم‌ها از گوشه‌ای به گوشه‌ای دیگر در صبح، با تحریک حافظه به تقویت آن منجر شود.
درواقع زمانی که شما چشمانتان را از گوشه‌ای به گوشه‌ای دیگر حرکت می‌دهید، میان نیمکره چپ و راست مغزتان ارتباط و پیوندی برقرار می‌کنید که می‌تواند حافظه شمارا حدود ۱۰ درصد بیشتر از میانگین ارتقا بدهد.
دستتان را مشت کنید
یکی از عجیب‌ترین روش‌های تقویت حافظه کوتاه مدت مشت کردن دست‌ها است. معمولاً وقتی عصبانی هستیم یا زمانی که استرس داریم مشت‌هایمان را گره می‌زنیم. اما فایده عجیب این کار، تقویت حافظه است.
گفته می‌شود که وقتی دست مسلط‌مان را مشت می‌کنیم فرآیند انتقال اطلاعات به حافظه به‌خوبی انجام می‌شود. وقتی می‌خواهیم مطلبی را به یاد بیاوریم با گره کردن مشت غیرمسلط‌مان می‌توانیم به‌خوبی از پس این کار بربیاییم. علت این کار، تحریک بخش ضبط حافظه است.
از فونت‌های عجیب و غیرعادی استفاده کنید
استفاده کردن از فونت و خطوط عجیب‌وغریب باعث می‌شود که تمرکز ما به طرز عجیبی افزایش پیدا کند. فرض کنید مطلب سختی را با فونتی عجیب‌وغریب می‌خوانید. تمرکز و دقت شما به طرز قابل‌توجهی افزایش پیدا می‌کند. وقتی تمرکز شما افزایش پیدا کند، یادآوری آنچه به خاطر سپرده‌اید برای شما آسان‌تر خواهد بود.
به همین دلیل استفاده از فونت‌های غیرعادی و عجیب یکی دیگر از راه‌های تقویت حافظه کوتاه مدت محسوب می‌شود. توصیه می‌کنیم وقتی قرار است مطلبی را به‌صورت آنلاین مطالعه کنید و آن را یاد بگیرید، مطلب را روی ورد کپی کنید و فونت‌های عجیب را روی آن اجرا کنید تا تمرکزتان افزایش پیدا کند.
خط‌خطی کنید
شاید خط‌خطی کردن نشانه توجه به مطالب درسی در کلاس نباشد. شاید وقتی بچه‌ها در کلاس حین یادگیری مطالب درسی مشغول خط‌خطی روی کاغذشان هستند، معلم تصور کند که حواس دانش‌آموز سرجایش نیست.
اما شاید برایتان جالب باشد که بدانید تحقیقات زیادی نشان داده‌اند که خط‌خطی کردن روی کاغذ می‌تواند باعث افزایش تمرکز، فهم مطالب و به یادآوردن آن‌ها شود. سعی کنید وقتی قرار است روی موضوعی تمرکز کنید، ایده‌پردازی کنید یا مطلبی را به ذهن بسپارید کاغذی سفید و خودکاری کنار دستتان بگذارید و طرح‌های ساده‌ای که به ذهن و دستتان می‌رسد روی کاغذ پیاده کنید.
بخندید
خنده بر هر درد بی‌درمان دواست! البته این دفعه درباره درد صحبت نمی‌کنیم. یکی از جذاب‌ترین تکنیک‌های این مقاله، خندیدن است. دانشمندان آزمایش‌هایی روی شرکت‌کنندگان انجام داده‌اند و مشخص شده است که افراد بعد از تماشای ۲۰ دقیقه از یک فیلم کمدی، توانسته‌اند نمره بهتری در به ذهن سپردن مسائل کسب کنند.
علت علمی این مسئله، کاهش سطح کورتیزول بعد از خندیدن در بدن است. کورتیزول هورمونی است که با استرس به‌صورت مستقیم در ارتباط است. استرس می‌تواند موجب کاهش کارایی حافظه شود و خندیدن روزانه با کاهش سطح کورتیزول کارایی حافظه را افزایش می‌دهد.
بهبود وضعیت استقرار
وضعیت استقرار و مدل نشستن و ایستادن، یکی دیگر از مسائل تأثیرگذار در تقویت حافظه کوتاه مدت است. شاید برایتان عجیب به نظر برسد اما وضعیت استقرار شما در یادگیری مطالب، به خطر سپردن یا یادآوری آن‌ها می‌تواند بر کارایی حافظه شما اثرگذار باشد. مثلاً وقتی شما صاف نشسته‌اید، جریان خون در بدن شما ۴۰ درصد افزایش پیدا می‌کند و این واقعیت علمی می‌تواند بر کیفیت و کارایی حافظه شما تأثیرگذار باشد.
از رژیم مدیترانه‌ای استفاده کنید
تغذیه صحیح می‌تواند بر کارکرد صحیح مغز تأثیر مثبت بگذارد. تحقیقات نشان داده‌اند که انتخاب رژیمی سرشار از سبزیجات، امگا ۳ و میوه‌ها می‌تواند از حافظه در برابر افزایش سن محافظت کند. رژیم مدیترانه‌ای، رژیمی سرشار از سبزیجات و اسیدهای چرب مانند ماهی، روغن‌زیتون و انواع سالادها است که یکی از عالی‌ترین انتخاب‌ها برای تقویت حافظه کوتاه مدت محسوب می‌شود.
تحقیقات نشان می‌دهد که رژیم غذایی مدیترانه‌ای می‌تواند تا ۱۹ درصد از آسیب‌های ناشی از افزایش سن در حافظه افراد جلوگیری کند. پس اسیدهای چرب، ماهی‌ها، روغن‌زیتون و سبزیجات تازه را فراموش نکنید و آن را در سبد غذایی‌تان جا بدهید.
مدیتیشن کنید
تحقیقات نشان می‌دهند که حتی بدون داشتن سابقه مدیتیشن، می‌توانید با مدیتیشن روتین روزانه طی حدوداً هشت هفته، بازیابی حافظه را به طرز قابل‌توجهی بهبود ببخشید.
مدیتیشن می‌تواند در توانایی افراد روی تمرکز و پیشرفت در کسب نمره امتحان تأثیرگذار باشد. مطالعاتی در دانشکده پزشکی هاروارد نشان می‌دهد که افرادی که به‌صورت روزانه مدیتیشن می‌کنند، کنترل بیشتری روی موج آلفا دارند.
موج آلفا موجی از مغز است که می‌تواند حواس‌پرتی‌های روزمره را فیلتر کند. متوجه کارکرد این موج شدید؟ یعنی اگر شما روی موج آلفای مغزتان کنترل داشته باشید، می‌توانید حواس‌پرتی‌ها را کنترل کنید و روی موضوعات اساسی‌تر متمرکز شوید.
البته فرضیات دیگری هم وجود دارند که بیان می‌کنند مدیتیشن می‌تواند باعث افزایش جریان خون در مغز شوند و همین مسئله باعث می‌شود که مکانیسم‌های ذخیره‌سازی در مغز بهبود پیدا کند و مغز را در برابر آسیب‌های احتمالی ناشی از افزایش سن حفظ کند.
مصرف شکرهای افزودنی را کاهش دهید
تحقیقات نشان می‌دهد که مصرف شکرهای افزودنی می‌تواند فعالیت شناختی مغز را کاهش دهد و علاوه‌برآن باعث ایجاد بیماری‌های زیادی در بدن شود.
مصرف غذاهای قندی و رژیم غذایی سرشار از قند باعث کاهش حجم مغز و ضعف حافظه شود. آسیب ناشی از مصرف مواد غذایی قندی روی ناحیه‌ای از مغز که به حافظه و ذخیره‌سازی اطلاعات مربوط می‌شود، بیشتر خواهد بود. پس مصرف مواد غذایی حاوی قند را محدود کنید و در عوض از شکلات تلخ استفاده کنید.
راه‌های زیادی برای تقویت حافظه کوتاه مدت وجود دارد. خواب کافی، ذهن آگاهی، قطع مصرف مشروبات الکلی، کاهش مصرف کربوهیدرات‌های ساده، مصرف مکمل ویتامین دی، ورزش، مصرف مواد غذایی حاوی ترکیبات آنتی‌اکسیدان و افزودن کاکائو به رژیم روزانه از دیگر روش‌های تقویت حافظه کوتاه مدت است. امیدواریم که توانسته باشیم با به اشتراک گذاشتن اطلاعات این مقاله به بهبود وضعیت شما کمک کرده باشیم.
