تکنیک ۶کلاه تفکر

تفکر، موهبت خداوند به انسان و تنها عامل تمایز بخش میان حیوان و انسان است. درست فکر کردن و درست دیدن مسائل، مهم‌ترین وظیفه ما درقبال این هدیه خداوند است.نگاه تک‌بعدی به مسائل، بذر قضاوت اشتباه است. اما چه کنیم که از قضاوت اشتباه و نگرش سطحی در امان باشیم؟پاسخ، به‌کارگیری تکنیک ۶کلاه تفکر است. با ذهن همراه باشید تا با این تکنیک آشنا شویم.

به افکارتان نظم دهید

موقعیتی را تصور کنید که در آن، در جلسه سازمان‌تان نشسته‌اید. همه مشغول بیان ایده‌ها و عقایدشان درباره موضوع جلسه هستند. اما ذهن شما آنقدر بهم ریخته و نامرتب است که نمی‌دانید اول چه چیزی را بیان کنید.

[su_box title=”همچنین بخوانید: ” style=”bubbles” box_color=”#a631a8″ radius=”20″]

[su_animate type=”shake” duration=”0.5″]مهارت‌های مذاکره ؛ ۷ راهکار برای بهبود و موفقیت در مذاکره[/su_animate]

[/su_box]

در انتهای جلسه از اینکه مفید نبوده‌اید، عصبانی می‌شوید. به خودتان نسبت بی‌عرضگی می‌دهید و از خودتان ناراضی هستید. راستش تقصیر شما نیست. فکر شما تنها به نظم‌دهی نیاز دارد. راه‌حل شما اینجاست. تکنیک ۶کلاه تفکر.

[su_note note_color=”#a631a8″ radius=”10″ class=””]

۶ کلاه تفکر تکنیکی است که به ما در موقعیت‌های مختلف کمک می‌کند تا دید عمیق‌تری نسبت به مسائل داشته باشیم. این تکنیک درواقع درست فکر کردن و سامان‌بخشی به افکار را به ما یاد می‌دهد. اولین بار ادوارد دوبونو پزشک و روان‌شناس اهل مالت در کتاب شش کلاه تفکر، این تکنیک را ابداع کرد.

[/su_note]

دوبونو معتقد است که این تکنیک کمک شایانی به نظم‌بخشی افکار انسان می‌کند و باعث می‌شود تا مسائل را از زوایای مختلف مورد بررسی قرار دهد. اساس تکنیک ۶ کلاه تفکر، فکر کردن با وضعیت‌های مختلف است.

کافیست یاد بگیریم هربار که فکر می‌کنیم کلاهی متفاوت بر سرمان بگذاریم و مانند شخصیت‌هایی که برای کلاه‌های مختلف تعریف شده است، به مسائل نگاه کنیم.

دوبونو می‌گوید که انسان‌ها برای فکر کردن به زوایای واقعیت پیش رو، باید شخصیت پیش‌فرض خود را کنار بگذارند و شبیه به ویژگی‌های شخصیتی دیگر فکر کنند.

مثلا اگر شما انسان بدبینی هستید و لزوما همه‌چیز را با دیده شک و تردید می‌بینید، باید موقع فکر کردن به مسائل، کلاه سیاه را از سرتان بردارید و به‌جای آن، کلاه خوش‌بینی که سفید رنگ است را بر سرتان بگذارید و فکر کنید.

۶کلاه تفکر در مواقعی که باید نگرشی همه‌جانبه به مسائل داشته باشیم، به کمک ما می‌آید. همچنین در کسب‌وکار و در حوزه مسائل مالی، بسیار کمک‌کننده است. به کارگیری این تکنیک در جلسات و در مواقعی که باید به صورت گروهی برای مساله‌ای تصمیم‌گیری کرد، کارگشا خواهد بود.

این تکنیک می‌تواند به طرز قابل توجهی افکار جمعی گروه‌ها را سامان دهد و به نتایج مثبت منجر شود. براین اساس، دوبونو ۶ کلاه با رنگ‌های مختلف را از هم متمایز کرده است.

کلاه سفید

اولین کلاه تفکر، کلاه سفید است. این کلاه نشان دهنده طرز تفکر بدون قضاوت و داوری است. کلاه سفید نماد دریافت اطلاعات و داده‌ها به صورت خام و پردازش آنها بدون دخالت ارزش‌ها و قیود است.

کسی که کلاه سفید را بر سر می‌گذارد، باید مثل یک کامپیوتر بدون هیچگونه قضاوت و پیش‌داوری انسانی، اطلاعات را پردازش کند و واقعیت را مورد کاوش قرار دهد.

هدف از بر سر گذاشتن کلاه سفید، رهایی از قیدهای ارزشی در ذهن است. کسی که کلاه سفید بر سر گذاشته است، واقع‌بین است. او بی‌طرفانه به واقعیت‌ها نگاه می‌کند و به دور از تعصبات فکری تصمیم‌ می‌گیرد.

کلاه قرمز

نقطه مقابل کلاه سفید، کلاه قرمز است. با بر سر گذاشتن کلاه قرمز، به احساساتتان اجازه غلیان می‌دهید. درواقع می‌گذارید هرچه که غرایز و شور و شوق درون شما هست زنده شود تا بتوانید با کمک آنها به کشف و شهود و الهامات درونی برسید.

با بر سر گذاشتن کلاه قرمز، قضاوت و دید شما متکی به غرایزتان خواهد بود. دوبونو معتقد است یکی از ابعاد مهم شخصیت هرانسان، احساسات متکی به غرایز است که به کشف و شهود منجر خواهد شد.

کلاه سیاه

نماد تفکر بدبین و مشکوک به واقعیت‌ها، کلاه سیاه است. با بر سر گذاشتن کلاه سیاه، ماهیت همه چیز را زیر سوال می‌برید و سعی می‌کنید از خوش‌بینی دست بردارید. البته برسرگذاشتن کلاه سیاه به معنای نگاه جانبدارانه به قضایا نیست.

بلکه کسی که کلاه سیاه را بر سرمی‌گذارد، با دیده شک به واقعیت نگاه می‌کند و درپی درهم شکستن نظم موجود در وقایع است. نگاه محتاط به قضایا و ریزبینی وقایع از ویژگی‌های دیگر کلاه سیاه هستند.

کلاه زرد

نقطه مقابل کلاه سیاه، کلاه زرد است. کسی که کلاه زرد بر سر دارد، نگرش مثبت و خوش‌بینانه‌ای نسبت به مسائل دارد. رنگ این کلاه نماد درخشندگی آفتاب است. نگاه مثبت و سازنده به مسائل و خوش‌بینی از مهم‌ترین ویژگی‌های کلاه زرد تفکر است.

[su_note note_color=”#a631a8″ radius=”10″ class=””]

جنبه‌های مثبت مسائل، و نگاه به محاسن هر واقعه، از ویژگی‌های دیگر کسی است که کلاه زرد بر سر می‌گذارد.

[/su_note]

کلاه سبز

سبز رنگ خلاقیت و باروری است. کسی که کلاه سبز تفکر را بر سر می‌گذارد، نگرشی خلاق نسبت به مسائل دارد. خلاقیت به این افراد کمک می‌کند تا راه‌حل‌های بدیع و ایده‌های نو به ذهن‌شان خطور کند. کسی که کلاه سبز بر سر دارد، جنبه‌هایی از وقایع که کمتر کسی به آنها توجه می‌کند را می‌بیند و به آن اهمیت می‌دهد.

همین ریزبینی و نگاه موشکافانه، منجر به بروز خلاقیت و ارائه ایده‌های نو می‌شود.

کلاه آبی

آبی نماد آسمان است. چتری که بر سر همگان گسترده شده و از بالا بر همه نظارت دارد. کسی که مسئول نظم‌دهی به جلسات است و می‌تواند افراد را کنترل و هدایت کند، همان کسی است که کلاه آبی بر سر گذاشته است.

کلاه آبی نماد تفکر موسع و نگرشی ورای همه نگرش‌ها است. کلاه آبی همه تفکرات را نظم‌دهی می‌کند و می‌تواند افراد با قابلیت‌های متفاوت را درکنار هم بنشاند و از آنها به درستی استفاده کند.

این همان کلاهی است که یک مدیر موفق باید بر سر بگذارد.

نکته آخر

برای تسلط بر تکنیک ۶کلاه تفکر، تنها باید یاد بگیرید که بتوانید در شرایط و موقعیت‌های مختلف، به گونه متفاوت فکر کنید. رمز اصلی این تکنیک، توانایی کنترل احساسات و عواطف و نظم‌بخشی به فکر است.

[su_note note_color=”#a631a8″ radius=”10″ class=””]

تکنیک ۶کلاه تفکر می‌تواند در سازمان‌ها، بسیار کارآمد و مفید باشد. برای تمرین این تکنیک، درجلسات به شیوه هدفمند افراد را تقسیم کنید و سعی کنید هربار با دید متفاوت و رنگ متفاوت به مسائل نگاه کنید. بعد از مدتی درخواهید یافت که نتایج تقویت این تکنیک، چقدر شگفت‌انگیز و سودمند خواهد بود.

[/su_note]