با تفکر جمعی یا گفت‌وگوی تفاوت‌ها بیشتر آشنا شویم

نوع بشر در این چند دهه گذشته با چالش‌های بسیاری روبه رو شده است؛ سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی. شاید عده‌ای انتظار دارند که این چالش‌ها فقط افراد یا یکی دو کشور را تحت تأثیر قرار داده باشند. درحالیکه این‌طور نیست و حالا ما با یک مسئله جهانی روبه هستیم که با تفکر جمعی collective thinking به آن نگاه می‌کنیم.

مسائلی که گریبان حیات و بقای بشر را گرفته درواقع روی زندگی همه ما اثر گذاشته و غیرقابل انکار است. حالا، جوامع بشری به این مشکلات رویکردی دانش محور دارند و در بسترهای فردی، انجمن‌ها، کارشناسانه و در حالت کلان، سازمانی تلاش می‌کنند برای حل مسئله راهکار مناسب و همه جانبه ای پیدا کنند.

شما به عنوان عضوی از این دهکده جهانی بدون شک با مسائل همه‌گیر زیر که توجه جهانی را به خود جلب می‌کند روبه رو شده‌اید:

• گرم شدن کره زمین
• کاهش منابع تأمین انرژی
• آلودگی صنعتی
• خشونت داخلی
• نابرابری‌های چشمگیر سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی

در این مقاله قصد دارم لزوم

◄ واکنش به تغییرات زیست محیطی، اجتماعی و داخلی

◄ رویارویی با تغییرات در سطح اجتماعی و جهانی و همچنین زیست محیطی

◄ و همچنین به جا گذاشتن یک سیاره پایدار مناسب زندگی

را مبتنی بر تفکر جمعی توضیح بدهم.

هفت نوع از مهم‌ترین انواع تفکر کدام اند؟

شاید بد نباشد پیش از نوشتن در مورد تفکر جمعی، با انواع سیستم تفکری آشنا شویم و ببینیم این ساختمان فکری در کدام دسته بندی قرار می‌گیرد.

فیلم دو پاپ یکی از تأثیرگذارترین نمونه‌های تفکر جمعی و تقابل دوستانه افکار است. 

تفکر خلاقانه

توانایی رسیدن به ایده‌های جدید و نوآورانه را که از دل افکار از پیش ساخته، نظریات، قوانین و روش‌های مختلف بیرون می‌آیند می‌توان تفکر خلاقانه دانست. « او خارج از چارچوب فکر می‌کند» جمله معروفی که در مورد صاحبان این طرز فکر به گوش می‌رسد.

مهارت عالی برای حل مسئله یکی از ویژگی‌های افراد مسلح به تفکر خلاق است. آن‌ها به صورت روشمند و با یک ساختار جالب توجه به امور رسیدگی می‌کنند و نتیجه می‌گیرند.

در حوزه کسب و کار، گروه‌های استارتاپ یا تیم‌های کوچک مبتنی بر این تفکر فعالیت می‌کنند.

تفکر انتقادی

فرایند ارزیابی دقیق یا قضاوت در مورد موضوع با این روش اندیشیدن طی می‌شود. افرادی که با تفکر انتقادی به موضوع نگاه می‌کنند در واقع در تلاش هستند تا اعتبار، درستی و ارزش موضوع را متوجه شوند. این گروه به جای اینکه اطلاعات به دست آمده را دسته بندی کنند، به عناصر دیگری که به درد نتیجه گیری می‌خورند توجه می‌کنند.

به خاطر داشته باشیم که فرایند تفکر انتقادی می‌تواند یک عمل نمایشی یا مدت‌دار برای به رخ کشیدن قدرت تحلیل باشد بی‌آنکه نمود بیرونی و تأثیر چندانی بگذارد. بسیاری از ما دوستانی داریم که با لباس تفکر منتقدانه به تحلیل امور و مسائل روز می‌پردازند و این کار برای آن‌ها صرفاً یک عمل است نه روش فکر کردن.

تفکر واقعی

درحالیکه حتی در سایر انواع تفکر هم ممکن است این روش پیاده نشود، تفکر واقعی اغلب مبتنی بر دانش و نکات اثبات شده است. این سیستم فکری به موضوع از چشم‌انداز یک مورد خاص نگاه می‌کند نه اینکه آن را موردی بر اساس نظریه یا عمومی و کلی بداند.

اگر دوستی را می‌شناسید که کاملاً دقیق و نکته‌سنج است، بدون شک از تفکر عملی یا همان تفکر واقعی در زندگی خود بهره می‌برد.

تفکر انتزاعی

قابلیت ارتباط برقرار کردن بین چیزهای اتفاقی که شاید دیگران منطق و ارتباطی برای پیوند آن‌ها پیدا نکنند، با این طرز تفکر خود را نشان می‌دهد.

شاید جالب باشد بدانید که

فرد مجهز به این روش فکری اغلب به معنای نهفته در موضوعات که باعث ارتباط آن‌ها با سایر گزینه‌ها می‌شود توجه دارد. او به مسئله از زاویه یک نظریه یا احتمال نگاه می‌کند.

تفکر واگرا

این ساختمان فکری طوری تنظیم شده است که به راه‌حل‌های نامحدودی برای رسیدن به یک راهکار مؤثر توجه دارد. با این اوصاف کسی که اهل تفکر واگرا باشد به جای ارزیابی مجموعه‌ای از احتمالات مشخص تا رسیدن به راه حلی مشخص و واحد، سعی می‌کند تا آنجا که می‌تواند فراتر از مرزها به دنبال پاسخ درست باشد.

تفکر هم گرا

آخرین سیستم تفکری به ترکیب مجموعه محدود و مشخصی از چشم‌اندازها و نظرات برای یافتن یک راه حل مشخص توجه دارد. دامنه تحلیلی فردی که تفکر هم گرا روش اوست محدود به راه‌حل‌هایی مشخص است تا بین آن‌ها بهترین پاسخ را بیابد.

برای شفاف سازی بیشتر آخرین آزمون چهارگزینه‌ای را که شرکت کردید تصور کنید. چهار پاسخ و درنهایت شما حق انتخاب یک پاسخ را داشتید. چنین روش تفکری با این شبیه سازی قابل درک است.

[su_box title=”همچنین بخوانید: ” style=”bubbles” box_color=”#a631a8″ radius=”20″]

[su_animate type=”shake” duration=”0.5″]تفکر موازی؛ شگفتی‌آفرین در روابط

[/su_box]

تفکر جمعی؛ ترکیبی از انواع تفکر

اگر یک بار دیگر به مقدمه بازگردید به این نتیجه می‌رسید که رویدادها و بحران‌های کنونی جهان قرار نیست با یک سیستم تفکری منطقی مبتنی بر علت و معلول حل شود. شاید این روش تفکری در گذشته جواب می‌داد اما مسائل پیچیده دنیای مدرن قطعاً با رویکرد ساده و چارچوب سنتی قابل‌حل نیست.

با توجه به توصیف کوتاهی که در مورد انواع روش‌های تفکر در عصر حاضر نوشته شد، تفکر جمعی Collective thinking را می‌توان روشی برای درک همه جانبه مسئله و رسیدن به یک راه حل بهتر برای حل آن دانست.

** شاید بهتر این باشد که از تفکر جمعی به عنوان ترکیبی از همه انواع تفکر نام برد **

اگر مسائل را مجموعه‌ای از بحران‌های حال حاضر جهان بدانیم، این روش تفکری ابزاری است تا به ما و به‌ویژه کارشناسان حوزه‌های مختلف کمک کند به تغییرات بنیادین برای زندگی در آینده‌ای پایدار دست پیدا کنیم.

کاربرد تفکر جمعی برای فرد

وقتی از جایگاه چنین طرز فکری در زندگی فردی حرف می‌زنیم در حقیقت به برخورد یک فرد با موضوع از « همه زوایا» می‌پردازیم. فردی که مجهز به جنبه‌های مختلف آگاهی و دانش در زندگی اجتماعی باشد و بتواند از تجربه شخصی، فیزیکی، اجتماعی، اخلاقی و حتی زیبایی‌شناختی و همدلانه در تفسیر و یافتن راه حلی منصفانه بهره ببرد، مهم‌ترین ابزار استفاده از تفکر جمعی را در خود دارد؛ جامع نگری.

کاربرد تفکر جمعی برای اجتماع

هدف این نوع تفکر آزمودن و بررسی مسائل از زوایای مختلف درک انسان است. این بررسی درنهایت باید امکان تفسیر پیچیده‌تر را فراهم کند. به عبارت دیگر، تفکر جمعی قرار نیست راهکار ساده برای مسائل پیچیده دنیای امروز در اختیار انسان بگذارد. هرچه لزوم اثرگذار بودن راه حل بیشتر حس شود، تنوع و تعداد راه حل هم بیشتر می‌شود.

با یک مثال زیست‌شناسی ادامه می‌دهم:

یک زیست آب شناس آب‌های شیرین fresh water ecologist در تلاش است تا از گونه در معرض خطر نوعی ماهی محافظت کند. در این مسیر به رشته‌های مرتبط با موضوع اصلی هم توجه دارد ( گیاه شناسی، زیست‌شناسی و جانورشناسی) تا درنهایت بتواند از آسیب زیست محیطی مورد نظر که اکوسیستم این گونه ماهی را تهدید می‌کند بکاهد.

این همه ماجرا نیست و کارشناس علوم زیستی همچنین باید در مقیاس اجتماع هم به راه‌حل‌های اصولی و مرتبط برسد و فرضیات خود را بازنگری کند.

بنا بر تفکر جمعی، او باید مرزها را کنار گذاشته و پل ارتباطی محکمی بین علوم و دانش مختلف و گاهی بسیار متفاوت بسازد. حتی باید آماده زیر سؤال بردن هر آنچه باشد که تا بدین جای مسیر به آن رسیده است. ابزارهای تحلیلی در اختیار که در جامعه شناسی، علوم سیاسی، اقتصادی و آمار در نظر گرفته است، اکنون و به لطف چنین تفکری گرد هم می‌آیند تا به او برای تفکر انعکاسی نسبت به موضوع کمک کند.

پس نیاز است تا ارتباط پیوسته و مؤثری با اجتماعات و انجمن‌های مختلف شهر یا کشور داشته باشد که به نوعی با مسئله او ارتباط خواهند داشت. با این اوصاف به نظر شما چه بخش‌ها و جمعیت‌هایی در این مسیر به کمک او می‌آیند؟

◄ دولت و رجل دولتی

◄ محلی‌هایی که اطراف منطقه مورد آزمایش زندگی می‌کنند.

◄ گروه‌های محلی علاقه‌مند به مسائل محیط زیستی ( ماهیگیرها، کشاورزان، گلخانه دارها، معدن داران)

نباید فراموش کرد که هریک از جمعیت‌های مورد نظر از چشم‌انداز خود به موضوع نگاه می‌کنند که شامل هفت روش درک موضوع به روش شخصی آن‌ها می‌شود.

شاید بد نباشید این هفت روش شناخت و درک موضوع را به خاطر بسپارید:

• شناخت مبتنی بر رفتار ( ویژگی‌های انسانی)
• شناخت بر اساس خصلت‌های ژنتیک
• درک مبتنی بر شناخت ( فرایندهای فکری و ذهنی)
• شناخت مبتنی بر سایکوداینامیک یا روان پویایی ( تحلیل ضمیر ناخودآگاه)
• شناخت بر اساس انسان شناسی ( رفتار فرد به عنوان شخصیت مستقل)
• شناخت مبتنی بر رویکردهای اجتماعی-فرهنگی

تفکر جمعی چه امتیازاتی دارد؟

تمرین و تقویت این سیستم تفکری کمک می‌کند تا از امتیازات مهم آن در زندگی فردی و حرفه‌ای خود بهره‌مند شویم. با لطف تفکر جمعی، ما:

◄ از تمام ظرفیت مغزی خود استفاده می‌کنیم.

◄ با مرزها به عنوان راه‌های ارتباطی برخورد کنیم نه موانع

ارتباط بین تفکر جمعی و تفکر انعکاسی

اگر آشنایی چندانی با تفکر انعکاسی Reflective Thinking یا تفکر منطقی ندارید در ادامه باید توضیح بدهم که این روش تفکری یکی از رایج‌ترین انواع تفکر است که می‌توان آن را ترکیبی از تفکر واقعی و تفکر انتزاعی دانست.

همان‌طور که بالاتر هم نوشته شد، زمانی به کاربرد واقعی تفکر انعکاسی پی می‌بریم که در حال گردآوری همه راه‌حل‌های بررسی شده مبتنی بر جنبه‌های مختلف زندگی باشیم. داده‌های جامع به دست آمده اکنون به لطف این طرز فکر قابل ارزیابی و نتیجه گیری هستند.

وقتی تصویر چندبعدی بزرگ و کاملی از موضوع داشته باشیم و درنهایت بتوانیم تفسیر و درک مناسبی از آنچه بر اساس  آن در این تصویر کلی داریم، داشته باشیم یعنی مجهز به تفکر انعکاسی هستیم.

شاید برایتان جالب باشد که بدانید

لزوماً قرار نیست از این روش اندیشیدن برای برنامه‌های آینده و گذشته استفاده کنیم. بررسی دلیل انجام یک کار هم شامل تفکر منطقی می‌شود.

آیا تفکر جمعی می‌تواند فراتر از مرزهای یک کشور را دربربگیرد؟

بله، البته. اجتماع نظرات لزوماً نباید در دل یک شهر یا کشور اتفاق بیفتد یا جغرافیای محدود و خاصی را دربربگیرد. همان‌طور که بالاتر نوشته شد، درواقع از این طرز فکر به عنوان ابزار تعامل یک جهان وطن با همنوع خود استفاده می‌شود که دغدغه‌ای فراتر از مسائل شخصی روزمره دارند.

 تأثیر تفکر جمعی بر بهبود عملکرد تیمی در محیط کار

تابدینجای مقاله، تأکید چندباره بر « توجه به همه زوایای پنهان موضوع» در تصمیم گیری نهایی برای حل مسئله، برایتان روشن کرده است که چقدر اجتماع و اشتراک نظرات و باورهای متفاوت به فرایند حل مسئله شتاب مثبتی می‌بخشد.

درصورتی‌که مدیر یا سرپرست مجموعه خود هستیم با رعایت چند نکته ساده، می‌توانیم این سیستم تفکری را به‌راحتی در محیط کار عادی سازی کنیم.

در همان جلسه طوفان فکری که دور هم جمع شده‌ایم در مورد منطق نهفته در تصمیم جدیدمان با هم‌تیمی‌ها صحبت کنیم.

◄ « در مورد موضوع افزایش ساعت مرخصی پدرانی که برای اولین بار صاحب فرزند شده‌اند، بعد از مشورت با مدیریت سازمان و گروه روانشناسان مجموعه، فکر می‌کنم گزینه B بهتر از گزینه‌های دیگر باشد.»

◄ با طرح موضوع، حالا صحنه را برای هم‌تیمی‌ها خالی می‌کنیم. بهترین فرصت است که در بازه زمانی پانزده دقیقه و شنیدن نظرات و بازخوردهای آن‌ها، بتوانیم زیر و بم موضوع را از زاویه دید آن‌ها بشناسیم.

◄ با پایان گرفتن جلسه، این ارتباط سیال مثبت را همچنان حفظ کنیم و نتیجه بررسی‌ها و یافتن راه حل نهایی را برای آن‌ها ارسال کنیم.

معرفی کتاب

شاید فرصت خوبی باشد که مسیر توسعه فردی و کسب و کار خود را با انتخاب هوشمندانه چند کتاب هموارتر کنیم. میانه شما با کتاب‌های صوتی چطور است؟!

بهتر است تعارف را کنار بگذاریم و در مورد وقت خالی کتاب‌خوانی با هم روراست باشیم. از چند روز در ماه که عشقتان به پیتزا و همبرگر را با سفارش‌های درب منزل نشان می‌دهید یا دوست دارید در شهر پرسه بزنید و از یک ماه آخر بهار لذت ببرید، یک زمان کوتاه برای دانلود رایگان اپلیکیشن ذهن کنار بگذارید تا چشمانتان به دنیای کتابخانه صوتی ذهن روشن شود.

خرد جمعی  the wisdom of crowds

با گوش دادن به این کتاب با ما هم نظر خواهید شد که تفکر جمعی همواره بهتر از تلاش فردی، می‌توانید او را یک متخصص هم در نظر بگیرید، برای یافتن راه حل نتیجه می‌دهد.

کتاب خرد جمعی نوشته جیمز سوروویکی James Surowiecki اثری به یاد ماندنی است برای باقی گذاشتن یک رد پای غیرقابل محو در زندگی شخصی و حرفه‌ای فرد.

شما با روایت دل‌نشین خانم کاترین صادق پور قرار است پا به دنیایی بگذارید که نمی‌خواهد از تأثیر یک مدیر در مدیریت یک گروه کم کند ولی نشان می‌دهد که تصمیم گیری درست و پیدا کردن راه حل مناسب تنها با درگیر کردن گروه‌های بزرگ مردم و استفاده از هوش جمعی، اتفاق می‌افتد.

این کتاب برای چه افرادی مناسب است؟

• افرادی که برای فهم بهتر اثر خردمندانه یک تصمیم گروهی نسبت به تصمیم گیری فردی نیاز به محتوای بیشتری دارند.
• افرادی که مایل‌اند بدانند تفکر جمعی در چه شرایطی اثر عمیق‌تری دارد.
• افرادی که در حال ارزیابی اهمیت کار تیمی و مقایسه آن با کار انفرادی هستند.

قدرت‌های جفت Powers of Two

جاشوا ولف شنگ در این کتاب خود به این پرسش پاسخ داده که « آیا وقتی دو نفر بودن را با تنها بودن مقایسه می‌کنیم، از خلاقیت حرف می‌زنیم؟» تا موضوع را باز کند و به اهمیت کار گروهی و اعتقاد به تفکر جمعی برای توسعه فردی و بهبود کسب و کار بپردازد.

او در تئوری « قدرت‌های جفت» قصد دارد به رابطه بین خلاقیت و مغز بپردازد. شاید خواندن چند خطی در مورد هم‌تیمی‌های خلاقی مثل جان لنون و پل مک کارتنی در گروه بیتل ها و یا استیو جابز و استیو زانیاک در شرکت فناوری اپل برایتان جالب باشد.

پایان‌بخش

هرچقدر فردگرایی بر اهداف و حقوق فردی تأکید دارد، جمع اندیشی و تفکر جمعی کاری می‌کند تا مسائل مهم و کلان جامعه در سطح بالاتر از درک فردی مورد ارزیابی قرار بگیرند.

شاید اولین ارزش فرهنگی برای بسیاری از ما توجه به فردگرایی باشد اما بد نیست به خاطر بسپاریم که نقطه مقابل این تفکر، جمع‌گرایی است که مبنای آن شناخت همه جانبه و جامع یک مسئله برای رسیدن به راه‌حل‌هایی متنوع و مناسب است که همه قرار است در یک راستا قرار بگیرند.

مزیت‌های تفکر فرد محور اگرچه بیشتر از تفکر جمعی است اما تأثیر دومی به‌مراتب عمیق و گسترده‌تر خواهد بود. حتی می‌توان مقیاس فراملی و برون مرزی را برای آن تصور کرد.

شما به عنوان یک انسان مستقل باورمند تا چه اندازه توانسته‌اید تفکر جمعی را در زندگی فردی و حرفه‌ای خود جاری کنید؟

منبع:

https://b2n.ir/a91127

https://www.researchgate.net/publication/323733944_Learning_to_monitor_and_regulate_collective_thinking_processes

https://blog.mindvalley.com/types-of-thinking/

https://www.futurelearn.com/info/courses/develop-cultural-intelligence/0/steps/49772

https://b2n.ir/f14803