فهرست مطالب
یکی از مهم‌ترین و کلیدی‌ترین نکته در رسیدن به اهداف در سازمان‌ها و گروه‌ها، تفکر تیمی و کار تیمی است. به نظر شما چطور می‌توان با کار تیمی به حل مساله رسید یا اصلا چطور می‌توان به تفکر تیمی در گروه رسید؟ در ادامه با ذهن همراه ما باشید.
کار تیمی و تفکر تیمی
یکی از راه‌های مهم رسیدن به موفقیت در کسب‌وکار و فعالیت‌های مختلف دیگر، فعالیت گروهی و تیمی است. با مطالعه موارد موفق در حوزه کسب‌وکار به سادگی می‌توان مشاهده کرد که موفق‌ترین کسب‌وکارها، آنهایی هستند که توانسته‌اند مفهوم تیم، کار تیمی و تفکر تیمی را به خوبی پیاده‌سازی و عملی کنند. اما تیم دقیقا چیست؟
تیم، به جمعیت حداقل دونفر گفته می‌شود که برای به انجام رساندن کاری مشترک برای رسیدن به هدفی مشترک دور هم جمع شده‌اند. هرکدام از اعضای تیم مهارتی ویژه دارند که به نوعی مکمل سایر اعضای تیم به حساب می‌آید و در راستای رسیدن به هدف مشترک مورد استفاده قرار می‌گیرد.
انواع تیم
تیم‌ها انواع مختلفی دارند. جدا از نوع فعالیت و هدف گروه، در یک حالت کلی می‌توان تیم‌ها را به چند دسته اصلی تقسیم کرد.
تیم‌های سنتی
تیم‌های سنتی همان تیم‌هایی هستند که در محیط کاری و اداری شاهد شکل‌گیری‌شان هستیم. در تیم‌های سنتی هدف کاملا واضح و مشخص است. وظایف اعضا تعریف شده است و تمام روابط اعضا معمولا در غالب همان هدف اصلی تیم شکل گرفته است.
محیط‌های کاری بهترین مثال برای عرصه شکل‌گیری تیم‌های سنتی هستند. افراد در این تیم‌ها موظف به انجام وظایف تعریف شده‌شان هستند و براساس تخصص‌شان تقسیم‌بندی می‌شوند. معمولا می‌توان سلسله مراتب را در تیم‌های سنتی مشاهده کرد.
تیم‌های غیررسمی یا دوستانه
تیم‌های غیررسمی، تیم‌هایی هستند که معمولا برای به انجام رساندن اهداف اجتماعی یا خیرخواهانه تشکیل می‌شوند. در این تیم‌ها تقسیم وظایف خاصی وجود ندارد و معمولا هرکسی هرکاری که از دستش بربیاید انجام می‌دهد.
ساختارها وقالب‌ها در تیم‌های غیررسمی چندان تعریف شده نیستند و نمی‌توانید شالوده و سلسله مراتب خاصی را در این تیم ببینید. روابط اعضای تیم‌های غیررسمی چیزی بیش از هدف مشترک تیم است و اعضا ارتباطات گسترده‌ای باهم دارند.
تیم‌های شخص محور
تیم‌های شخص‌محور تیم‌هایی هستند که در آنها برخلاف فرم تیم‌های قدیمی، اشخاص بدون سلسله مراتب روابط صمیمانه و دوستانه‌ای دارند. در فرم تیم‌های شخص‌محور، همه توانایی گروه به نسبت رسیدن به هدف به کار گرفته می‌شود و همه اعضای گروه مشتاقانه برای رسیدن به هدف تلاش می‌کنند و نسبت به رسیدن به هدف احساس تعهد زیادی می‌کنند.
معمولا رسیدن یا نرسیدن به هدف به صورت مستقیم روی منافع اعضای گروه تاثیر می‌گذارد و به همین دلیل است که اعضا تعهد بالایی در به کارگیری توانایی‌ها و تخصص‌شان در رسیدن به هدف دارند. این نوع تیم‌ها را می‌توان در استارتاپ‌ها دید.
تیم‌های مجازی
با شکل‌گیری فناوری‌های ارتباطی و شبکه‌های اجتماعی، تیم‌های مجازی روز به‌روز گسترش بیشتری پیدا می‌کنند. تیم‌های مجازی یکی از جدیدترین پدیده‌های کار تیمی هستند که تبادل اطلاعات اعضا بر بستر شبکه‌های اجتماعی و ارتباطی انجام می‌پذیرد.
بسیاری از تیم‌هایی که اعضای آنها بر اساس دورکاری فعالیت می‌کنند در این تقسیم‌بندی جای می‌گیرند.
فواید تفکر تیمی
تفکر تیمی و پیاده‌سازی مناسب کار تیمی، میتواند فواید زیادی داشته باشد. در ادامه به بعضی از مهم‌ترین فواید کار تیمی و گروهی اشاره خواهم کرد.
افزایش خلاقیت
قطعا خلاقیت و قدرت تفکر ده نفر خیلی بیشتر از قدرت تفکر و خلاقیت یک نفر است. وقتی افراد برای رسیدن به هدفی دور هم جمع می‌شوند و از قدرت تفکر گروهی برای رسیدن به هدفشان استفاده می‌کنند می‌توانند با برپایی جلسات طوفان فکری یا سایر جلسات همفکری، به نتایج جالبی برسند.
همفکری باعث افزایش خلاقیت و یافتن راه‌حل‌های جالب برای مسائل می‌شود. این مزیت کار گروهی را از کار انفرادی جدا می‌کند و به آن برتری می‌بخشد.
ریسک‌پذیری
وقتی افراد دور هم جمع می‌شوند و برای موضوعات مهم تصمیم می‌گیرند، ناخودآگاه توان ریسک‌پذیری‌شان افزایش پیدا می‌کند. از آنجایی که تصمیم‌گیری به صورت گروهی انجام می‌شود، مسئولیت و عواقب ریسک بر عهده همه اعضاست و بار آن بر اعضای گروه تقسیم می‌شود.
بنابراین توان ریسک‌پذیری اعضای تیم افزایش پیدا می‌کند و به طبع آن میزان موفقیت گروه به صورت تصاعدی بیشتر خواهد شد.
همدلی
میل رسیدن به هدف مشترک میتواند همدلی و ارتباط موثر میان اعضای گروه را افزایش دهد. وقتی اعضا برای رسیدن به هدف مشترکی بجنگند و آرزوی یگانه‌ای دارند، ناخوداگاه یکدل می‌شوند. یکدلی و همدلی اعضای گروه برای رسیدن به هدف مشترک میتواند توان گروه برای کمک به یکدیگر و رسیدن به هدف را افزایش دهد و به همین دلیل راه رسیدن به موفقیت در کار گروهی بیشتر از کار انفرادی خواهد بود.
هموارتر شدن مسیر رسیدن به موفقیت
وقتی به صورت گروهی برای رسیدن به هدف تلاش می‌کنید، از توانایی هر عضو گروه برای رسیدن به هدف استفاده می‌کنید. رسیدن به اهداف با کمک گرفتن از توانایی‌هایی که مکمل توانایی ما هستند بسیار سریع‌تر و هموارتر از کار به صورت انفرادی و تک‌نفره است.
قبول راحت‌تر شکست
وقتی در غالب گروه برای رسیدن به اهداف مشترک می‌جنگید، بار روانی ناشی از ترس از شکست یا عدم موفقیت میان اعضای گروهتان تقسیم می‌شود. به همین دلیل قبول شکست در کار گروهی بسیار آسان‌تر از شکست انفرادی است.
تفکر تیمی و حل مساله
سوال مهمی که درمورد تفکر تیمی مطرح می‌شود، چگونگی حل مساله در قالب کارگروهی و تیمی است. وقتی گروه با مسائل و چالش‌ها روبه‌رو می‌شود، باید مراحلی را برای رسیدن به نتایج مناسب طی کند. مراحل حل مساله در تفکر تیمی به صورت زیر است:
شناسایی و فهم مساله
قبل از هرچیزی باید مساله به صورت کامل بررسی و تفهیم شود. فهم صحیح مساله و تعریف آن قدم اول برای حل مساله به صورت گروهی است. همه اعضای گروه باید طی برگزاری جلسات متعدد مساله را تعریف و تفهیم کنند.
مساله باید به‌نحوی برای اعضای گروه تعریف شود که منجر به فهم مشترک اعضا از مساله شود.در بسیاری از موارد اعضا فهم و قرائت متفاوتی از مساله دارند و همین باعث بهم خوردن هماهنگی اعضا در جریان حل مشکلات خواهد شد.
تحلیل مساله
بعد از تعریف صحیح مساله نوبت به تجزیه و تحلیل مساله می‌رسد. طی این مرحله هر کدام از اعضای گروه از نگاه خودشان مساله را تجزیه و تحلیل کنند و ابعاد دقیق مسائل را مورد بررسی قرار دهند. جایگاه تفکر تیمی در این قسمت بسیار پراهمیت است؛ چرا که هر عضو گروه با توجه به تخصص و دانش خود میتواند دید تازه‌ای نسبت به مساله در گروه ایجاد کند.
گردآوری اطلاعات
پس از تعریف و تحلیل صحیح مساله نوبت به گردآوری اطلاعات درمورد روش‌های حل مساله می‌رسد. در این مرحله هرکدام از اعضای گروه مسئول می‌شوند تا قسمتی از جمع‌اوری اطلاعات درمورد مساله را برعهده بگیرند.
در مرحله گردآوری اطلاعات با روش‌های مختلف تمام اطلاعات مربوط به مساله و راه‌حل‌های پیشنهادی جمع می‌شوند و در جلسات مختلف به بحث و بررسی گذاشته می‌شود.
ارائه راه‌حل
پس از بررسی اطلاعات و جمع‌آوری همه پیشنهادات و راه‌حل‌ها، راه‌حل نهایی و مورد قبول همه اعضای گروه به بحث و بررسی گذاشته می‌شود و در نتیجه راه‌حل نهایی به رای گذاشته می‌شود.
ارزیابی نتایج
پس از اجرایی شدن راه‌حل نهایی نوبت به ارزیابی نتایج حاصل از راه‌حل به دست آمده می‌رسد. در این مرحله با روش‌های ارزیابی مفید و کارامد بودن نتایج به بوته آزمایش گذاشته می‌شود تا از صحت و درستی راه‌حل اطمینان حاصل شود.
چطور تفکر تیمی را در گروه تقویت کنیم
کار گروهی و تفکر تیمی به همان اندازه که میتواند کارآمد، مفید و اثرگذار باشد، سخت است. هماهنگ کردن گروهی از افراد که هرکدام تفکرات مخصوص به خودشان را دارند و نظرات متفاوتی را برای یافتن راه‌حل ارائه میدهند کار هرکسی نیست. اما چطور می‌توان تفکر تیمی را برای حل مساله تقویت کرد؟ برای تقویت تفکر تیمی در حل مسائل حتما نکات زیر را به یادداشته باشید:
- تقویت همدلی و همیاری میان اعضای تیم باعث وابستگی و تعلق خاطر آنها به هدف مشترک می‌شود و همکاری را میان آنها تقویت می‌کند.
- به گروه ارزش و اطمینان بدهید. اعضای گروه باید بدانند که نظراتشان مهم است و باید بدون ترس از تمسخر یا رد شدن به ارائه نظراتشان بپردازند.
- وظایف را به تناسب توان اعضای گروه تقسیم کنید. با این کار هم بهره‌وری گروه افزایش پیدا می‌کند و هم اعضای گروه اعتماد به‌نفس بیشتری در اجرای وظایف‌شان خواهند داشت.
- با برگزاری جلسات متعدد مانند جلسات طوفان فکری، خلاقیت اعضای تیم را تقویت کنید و ذهن آنها وادار را به فعالیت بیشتر کنید.
تشویق اعضای تیم برای کارهای مثبتی که انجام میدهند و تقدیر شایسته از آنها میتواند انگیزه آنها را برای فعالیت موثر افزایش دهد
