روش ۵ Why ؛ حل ریشه‌ای مشکلات با تکنیکی ساده

در زندگی با افرادی روبرو می‌شوید که به شما می‌گویند: «در همه جا از روش ۵ Why استفاده کنید. این تکنیک روشی ساده به نظر می‌رسد، فقط لازم است پنج بار پیاپی برای پیدا کردن علت اصلی یک مشکل بگویید: «چرا؟»

بحث در مورد رویداد یا چالش غیرمنتظره‌ای که با دنبال کردن سوال چرا؟ یک قطار فکری ایجاد می‌کند، در پایان به نتیجه‌گیری منطقی‌ای می‌رسد. با این حال، این روش می‌تواند برای بسیاری از کاربردها مفید باشید، برای درک بیشتر این روش با ذهن همراه باشید.

روش ۵ Why چیست؟

تکنیک ۵ Why را می‌توان در همه جای وب یافت، کمی بیش از ۳ میلیون نتیجه برای شما نمایش داده می‌شود. مبانی اصلی ۵ Why بسیار ساده است. شما فقط این سؤال را می‌پرسید چرا؟ پنج بار برای پیدا کردن علت اصلی مشکل این کلمه را تکرار می‌کنید. برای مثال فرض کنید خودرو شما روشن نمی‌شود:

• چرا؟ جواب: باتری خودرو تمام شده است.
• چرا؟ جواب: دینام خراب شده است.
• چرا؟ جواب: تسمه دینام پاره شده است.
• چرا؟ جواب: تسمه تایم پاره شده است.
• چرا؟ جواب: موتور ماشین خراب شده است.

این تکنیک در ادبیات و مدیریت، حداقل در تئوری رواج دارد. در حالی که برخی منابع آن را با جزئیات بیشتر توصیف می‌کنند، بسیاری دیگر روند کار را بیش از حد ساده می‌کنند، ممکن است به این صورت باشد: مدیر به سادگی از زیر مجموعه‌های شرکت چرا؟ را می‌پرسد.

پنج بار در یک ردیف، پس از آن زیردستان علت اصلی را پیدا می‌کنند تا بتوانند برای رفع آن به کار خود ادامه دهند. در این روش، درگیری ذهنی لازم برای مدیر وجود ندارد.

 

[su_box title=”همچنین بخوانید: ” style=”bubbles” box_color=”#a631a8″ radius=”20″]

[su_animate type=”shake” duration=”0.5″]تکنیک مکث سه ثانیه روشی برای خودکنترلی[/su_animate]

[/su_box]

چه مشکلاتی با روش ۵ Why قابل حل است؟

۵ Why تکنیکی که مسیری خاص را دنبال می‌کند (نه به صورت خطی و نه با دارا بودن یک علت اصلی). از این رو، معمولاً با مشکلاتی که احتمالاً تنها یک علت ریشه‌ای دارند یا حداقل دلایل ریشه‌ای بسیار کمی دارند، روش ۵ Why بهترین راه‌حل ممکن است. هرچه دلایل احتمالی بیشتر باشند، استفاده از این روش دشوارتر خواهد بود.

به عنوان مثال، اگر مشکل شما این است که «شرکت‌تان پول در نمی‌آورد!» ۵ Why ممکن است روش مناسبی نباشد. در حالی که در نهایت به یک پاسخ مشخص خواهید رسید، اما تردید‌های بسیاری در مورد آن ایجاد می‌شود.

در این حالت، روش‌های دیگری مانند «نمودارهای استخوان ماهی» یا «طوفان مغزی» ممکن است نتایج بهتری برای این پرسش ایجاد کنند.

مثل همیشه، قبل از تنظیم راه‌حل‌ها برای حل مسئله، اطمینان حاصل کنید که این یک مشکل مرتبط و قابل حل است! در زندگی و کار خود با هزاران مشکل روبرو خواهید شد، که تنها چند مورد از آنها را می‌توانید حل کنید. افراد مناسبی را برای حل مشکل خود سرمایه‌گذاری کنید که برای شرکت شما تغییری ایجاد کنند.

هنگامی که مشکل تعریف شد، در مورد چگونگی دستیابی به مشکل فکر کنید. روش ۵ Why ممکن است برای همه مشکلات متناسب باشد یا نباشد! نخست فکر کنید می‌توانید کدام مشکل را حل کنید. همیشه با مشکلی شروع کنید که برای آن راه‌حلی وجود داشته باشد.

تکنیک ۵ Why برای چه کسانی مناسب است؟

روش ۵ Why با یک گروه بزرگ‌تر، یک به یک یا حتی توسط خودتان به تنهایی قابل انجام است. افراد درگیر، نیاز به دانستن در مورد مشکل و توانایی تجزیه و تحلیل دلایل آن دارند.

اشکالی ندارد برای موضوعی متفاوت از فرد دیگری سؤال کنید، برای مثال، پرسش‌های مربوط به مکانیک ماشین را از فرد متخصص خودرو و پرسش‌های مربوط به مسائل دارایی را از فرد متخصص حسابداری بپرسید.

در روش ۵ Why پاسخ‌ها را ارزیابی و تأیید کنید

موفقیت روش ۵ Why خیلی به کیفیت پاسخ‌ها بستگی دارد. اگر پاسخ‌ها را حدس بزنید، نتیجه تصادفی خواهد بود. بیایید مثال بالا را دوباره بیان کنیم: «ماشین روشن نمی‌شود.»  

جایی که اولین پاسخ این بود: «باتری خودرو تمام شده است.» اگر این درست باشد، مسیر سؤالات با موفقیت ادامه خواهد یافت. با این حال، اگر جواب اشتباه بود، و روشن نشدن ماشین به دلیل خالی بودن باک خودرو بود، پس شما به جواب کاذب رسیده‌اید.

پاسخ محبوب دیگر، سرزنش شخص دیگری است. ماشین روشن نمی‌شود، چرا؟ این تقصیر شخص دیگر، گروه، شرکت و موارد دیگر است. این البته روشی مفیدی نیست. بنابراین بهتر است بر روی فرآیند تمرکز کنید، نه بر مردم یا گروه‌ها! همچنین اطمینان حاصل کنید که با وجود هر دلیل، دلیل بعدی مشکل را دریافت می‌کنید.

از این رو، با هر پاسخی که شما و یا تیم شما باید بررسی کنند، سعی کنید به دنبال محتمل‌ترین پاسخ‌ها باشید. در بعضی موارد، این ممکن است آشکار باشد، در برخی دیگر ممکن است نیاز به آزمایش و جمع‌آوری داده‎ها باشد.

چند مقدار از چراها نیاز است؟

این روش به ۵ Why معروف است و بیشتر نمونه‌ها نیز دقیقاً پنج چرا را نشان می‌دهند. در حقیقت، من به ندرت از ۳ چرا تجاوز می‌کنم. شاید ذهن من از پله‌ها به سرعت پرش می‌کند! بار دیگر این مثال بزنید: «ماشین روشن نمی‌شود.»

با استفاده از مثال بالا، تصور بیش از ۵ whys نیز آسان است. برای مثال می‌توان از چرای ششم نیز استفاده کرد، بگوییم: «بنزین خودرو تمام شده است.»

از این رو، تعداد چراها می‌تواند انعطاف‌پذیر باشند! مهم این است که بتوانید به پاسخ نهایی برسید. شما باید همچنان چراها را از خود بپرسید تا زمانی که به پاسخ قانع کننده‌ای برسید. اغلب، در روش پنج چرا وقتی جواب به یک فرآیند اشاره میکند، پایان می‌یابد!

عیب اصلی روش ۵ Why چیست؟

یکی دیگر از مشکلات شایع با ۵ Why علت‌های ریشه‌ای متعدد است. یک مشکل خاص ممکن است بیش از یک دلیل داشته باشد که به مشکل کمک می‌کند. می‌توان این شاخه‌ها را ردیابی کرد و سؤالاتی که چراها را دنبال می‌کنند در مورد هر موضوع جداگانه صادق باشند.

هرچه شاخه‌های بیشتری وجود داشته باشد، روش ۵ Why دست و پا گیرتر خواهد بود. از این رو، همان‌طور که در بالا توضیح داده شد، روش پنج چرا معمولاً برای مشکلات با تعداد کم یا حتی یک علت اصلی مناسب است.

هشدارها درباره تکنیک ۵ Why

تکنیک ۵ Why برای مشکلات با تعداد کم یا حتی تنها یک علت اصلی مفید است. با این حال، اغلب شما از قبل درباره علل اصلی اطلاع ندارید. اگر علت اصلی را می‌دانید، ممکن است در کل فرآیند یافتن علت اصلی لازم نباشد. این موضوع، شما را به رسمیت این روش می‌رساند.

گاهی اوقات این روش به عنوان یک کار تمام عیار  ذکر می‌شود. اما این روش می‌تواند خطرناک نیز باشد. شما از قبل نمی‌دانید که چگونه روند چراها تقسیم می‌شوند. شما از قبل نمی‌دانید که چند بار برای رسیدن به پاسخ نیاز به چرا دارید!

از این رو، ما معتقدیم این روش برای کارهای بزرگ مناسب نیست، بلکه بیشتر برای کارهای ساده فردی مناسب است. به هر حال، این تنها روش برای کمک به شما در حفر عمیق‌تر است. همچنین در یافتن علت اصلی نباید این تکنیک تنها ابزار شما باشد، بلکه باید با رویکردهای دیگر ترکیب شود.

[su_box title=”همچنین بخوانید: ” style=”bubbles” box_color=”#a631a8″ radius=”20″]

[su_animate type=”shake” duration=”0.5″]تکنیک دکتر کالاهان ؛ استفاده از TFT برای غلبه بر آشفتگی‌ها[/su_animate]

[/su_box]

تفکر تیمی وگروهی قطعا می تواند جایگزینی بهتر برای سازمان ها با چالش های بزرگتر باشد.

کلام آخر

روش ۵ Why یکی از روش‌های کاربردی برای یافتن علت اصلی بروز مشکلات است. با این حال، من از این مسئله غالباً در جهت دیگر استفاده می کنم تا مشکل اصلی را برای یک راه حل معین پیدا کنم.

۵ Why به تنهایی ابزاری کاملاً محدود است. همچنین به عنوان سازه اصلی برای یک کسب و کار بزرگ و پر رونق مناسب نیست. با این حال، به عنوان یک رویکرد اساسی برای درک دقیق مشکلات ساده، بسیار مفید است. مانند اکثر ابزارهای کاربردی، می‌توانید این روش را برای برطرف کردن مشکلات خود استفاده کنید.