فهرست مطالب
مغز واقعاً عضوی شگفت انگیز است! یک کتابخانه به ظاهر بی پایان که قفسه‌های آن گران‌ترین خاطرات ما و همچنین دانش زندگی ما را در خود جای داده‌اند. به عبارت دیگر، آیا مغز می‌تواند پُر شود؟ یا استفاده از تمام ظرفیت مغز امکان پذیر است؟ برای پاسخ به چنین پرسش‌هایی بهتر است مقاله دیگری از وبلاگ ذهن را پایان بخوانید.
استفاده از تمام ظرفیت مغز امکان پذیر است؟
مغز انسان واقعاً خارق العاده است. به آن فکر کنید، کل تاریخ زندگی ما و هر دانشی که تا به حال به دست آورده ایم در جرم ژلاتینی ۳ پوندی موجود در سر ما ذخیره می‌شود. این به ما این امکان را می‌دهد تا چیزهای جدید را کشف و خلق کنیم، از نظر معنوی با یکدیگر ارتباط و دیگران را دوست داشته باشیم و خوشبختانه به دلیل علوم اعصاب، ما هر روز بیشتر و بیشتر در مورد نحوه استفاده از مغزهای بالقوه یاد می‌گیریم.
یک فرآیند شگفت انگیز که بینشی در مورد عملکرد مطلوب مغز به ما ارائه می‌دهد، «نوروژنز» نام دارد. این فرآیندی است که در آن سلول‌های عصبی جدید ایجاد می‌شود. اکنون می‌دانیم که سلول‌های عصبی جدید به طور مداوم در طول بزرگسالی متولد می‌شوند و بسیاری از فعالیت‌ها می‌توانند این روند را تقویت کنند.
یکی دیگر از عملکردهای قدرتمند که در استفاده از تمام ظرفیت مغز مؤثر است، «پلاستیک عصبی» نام دارد. وقتی فعالیت‌های جدیدی را تجربه می‌کنیم یا چیزهای جدیدی یاد می‌گیریم، مغز ما دائماً در حال تغییر، سیم کشی و ایجاد اینگونه ارتباطات است. به زبان ساده، مغز پلاستیکی است و می‌تواند در طول زندگی تقویت شود. بنابراین، با انجام این بازسازی، ما دو انتخاب داریم.
ما می‌توانیم اجازه دهیم که آن‌ها اتفاق بیفتند یا می‌توانیم توانایی‌های خود را بیدار کنیم، تغییرات را هدایت و نوروپلاستیک را به پلاستیک عصبی خودگردان تبدیل کنیم که عبارتی است که توسط «جفری شوارتز» ابداع شده است. وقتی مغز ما بدون دانش، جهت یا آگاهی ما درگیر نوروپلاستیک باشد، به طور تصادفی تغییر می‌کند. وقتی از نوروپلاستیک خودگردان استفاده می‌کنیم، می‌توانیم از حداکثر عملکرد مغز به طور هدفمندی استفاده کنیم.
آزمایشات چه می‌گویند؟
محققان بررسی کرده‌اند که چگونه فعالیت مغز تغییر می‌کند، هنگامی که ما سعی می‌کنیم یک هدف را به خاطر بسپاریم، یعنی وقتی سعی می‌کنیم چیزی بسیار خاص را به یاد بیاوریم. به شرکت کنندگان آموزش داده شد که یک کلمه (مثلاً کلمه شن) را با دو تصویر متفاوت مرتبط کنند مانند یک عکس از مریلین مونرو و دیگری از کلاه!
آن‌ها دریافتند که با بیشتر یادآوری حافظه، فعالیت مغز افزایش می‌یابد. در همین حال، فعالیت مغز برای حافظه رقیب به طور همزمان ضعیف می‌شود. این تغییر بیشتر در مناطق نزدیک به جلوی مغز مانند قشر جلویی به جای ساختارهای اصلی حافظه در وسط مغز مانند هیپوکامپ که به طور سنتی با از دست دادن حافظه همراه است، برجسته می‌شود.
قشر پیشانی در طیف وسیعی از فرآیندهای شناختی پیچیده‌ای مانند برنامه ریزی، تصمیم گیری و بازیابی انتخابی حافظه و استفاده از ظرفیت کامل مغز نقش دارد. تحقیقات گسترده نشان می‌دهند که این قسمت از مغز همراه با هیپوکامپ، برای بازیابی خاطرات خاص است.
اگر هیپوکامپ موتور جستجو باشد، قشر پیشانی فیلتری است که تعیین می‌کند کدام حافظه بیشترین ارتباط را دارد. این نشان می‌دهد که ذخیره اطلاعات به تنهایی برای یک حافظه خوب کافی نیست. همچنین مغز باید بتواند به اطلاعات مربوطه دسترسی پیدا کند، بدون اینکه حواس پرتی از اطلاعات مشابه رقابتی داشته باشد.
بهتر است فراموش کنیم؟
در زندگی روزمره، فراموش کردن در واقع دارای مزایای واضحی است. به عنوان مثال، تصور کنید که کارت بانکی خود را گم کرده اید. کارت جدیدی که دریافت می‌کنید با یک شماره شناسایی شخصی (PIN) جدید همراه است.
تحقیقات در زمینه استفاده از ظرفیت تمام مغز نشان می‌دهند که هر بار که پین جدید را به خاطر می‌آورید، پین قدیمی را به تدریج فراموش می‌کنید. این فرایند، بدون تداخل خاطرات قدیمی، دسترسی به اطلاعات مربوطه را بهبود می‌بخشد و بسیاری از ما می‌توانیم سرخوردگی ناشی از تداخل خاطرات قدیمی با خاطرات جدید و مرتبط را تشخیص دهیم.
سعی کنید به یاد بیاورید که کجا ماشین خود را در همان پارکینگ یک هفته قبل از آن پارک کرده اید. این نوع حافظه (جایی که می‌خواهید اطلاعات جدید اما مشابه آن را به خاطر بسپارید)، خصوصاً در معرض تداخل قرار دارد.
وقتی اطلاعات جدیدی بدست می‌آوریم، مغز به طور خودکار سعی می‌کند با تشکیل انجمن‌ها، آن‌ها را در اطلاعات موجود ادغام کند و وقتی اطلاعات را بازیابی می‌کنیم، هر دو اطلاعات مورد نظر و مرتبط اما بی‌ربط، یادآوری می‌شوند.
بیشتر تحقیقات قبلی به چگونگی یادگیری و به خاطر سپردن اطلاعات جدید متمرکز بوده‌اند. اما مطالعات کنونی بیشتر بر شرایطی که ما فراموش می‌کنیم، تأکید می‌کنند، زیرا اهمیت آن بیشتر مورد توجه قرار می‌گیرد.
[su_box title=”همچنین بخوانید: ” style=”bubbles“ box_color=”#a631a8″ radius=”20″]
[su_animate type=”shake” duration=”0.5″] فعال سازی نیمکره راست مغز [/su_animate]
[/su_box]
نفرین حافظه چیست؟
برخی ادعا کرده‌اند که انیشتین در استفاده از تمام ظرفیت مغز و استعداد فکری خود را به دلیل استفاده از بیش از ۱۰ درصد از مغز خود نسبت داده است.
تعداد بسیار کمی از افراد قادرند تقریباً تمام جزئیات زندگی خود را به طور کامل به خاطر بسپارند. آن‌ها دارای سندرم هایپرتاسماتیک هستند. در صورت ارائه تاریخ، آن‌ها می‌توانند به شما بگویند که در آن روز خاص کجا و چه کاری انجام داده‌اند. گرچه از نظر بسیاری از افراد این کار یک نعمت بزرگ به نظر می‌رسد اما افراد مبتلا به این بیماری نادر، معمولاً این توانایی غیرمعمول خود را غم انگیز می‌دانند.
برخی به دلیل زندگی خود در گذشته و درگیری خاطرات خود، از ناتوانی در اندیشیدن به حال یا آینده خبر می‌دهند و این همان چیزی است که همه ما ممکن است تجربه کنیم، اگر مغز ما مکانیزمی برای جایگزینی اطلاعات نباشد!
در انتهای دیگر طیف پدیده‌ای به نام «فراموشی طولانی مدت تسریع شده» وجود دارد که در بیماران صرع و سکته مغزی مشاهده شده است. همانطور که از نامش پیدا است، این افراد اطلاعات تازه آموخته شده را با سرعت بسیار بیشتری فراموش می‌کنند، گاهی اوقات در عرض چند ساعت، در مقایسه با آنچه که طبیعی تلقی می‌شود.
آنچه مطالعات در این زمینه نشان می‌دهد این است که به خاطر سپردن و فراموش کردن دو روی یک سکه هستند. به تعبیری، فراموشی روش مغز ما برای مرتب سازی خاطرات است، بنابراین مهمترین خاطرات برای بازیابی آماده هستند. فراموشی طبیعی حتی ممکن است یک مکانیسم ایمنی باشد تا اطمینان حاصل کند مغز ما خیلی پُر نمی‌شود.
راه‌های استفاده از تمام ظرفیت مغز
در اینجا چند نکته برای استفاده از تمام ظرفیت مغز آورده شده است:
رژیم غذایی سالم
مغز تنها زمانی می‌تواند در بهترین حالت ممکن کار کند که انرژی و تغذیه کافی برای پردازش اطلاعات داشته باشد. ممکن است متوجه شده باشید که بسته به آنچه مصرف کرده اید، خلق و خو و سرعت پردازش شما چگونه تغییر می‌کند. در اینجا چند پیشنهاد برای رژیم غذایی سالم برای تقویت عملکرد مغز آورده شده است.
- یکی از سالم‌ترین غذاهایی که می‌توانیم بخوریم، ماهی آزاد است. این شرایط برای سلامت مغز و سایر استاندارد‌های بهداشتی نیز مناسب می‌باشد.
- دانه کاکائو، حداقل فرآوری شده (نه شکلاتی) معمولاً به صورت پودر
- توت یا بلوبری
- نشان داده شده است که مصرف منظم قهوه خطر سقوط روانی را کاهش می‌دهد
[su_box title=”همچنین بخوانید: ” style=”bubbles“ box_color=”#a631a8″ radius=”20″]
[su_animate type=”shake” duration=”0.5″] فعال سازی نیمکره راست مغز [/su_animate]
[/su_box]
تمرکز کنید و چند کار را باهم انجام ندهید
همانطور که آرزو می‌کنیم چنین باشد، اما مغز ما واقعاً نمی‌تواند چند وظیفه را با هم انجام دهد. تحقیقات اخیر علوم اعصاب ثابت کرده است که انجام چند وظیفه باهم، افسانه‌ای است که می‌تواند تا حد زیادی مانع عملکرد مفید فرد شود.
مغز انسان قادر نیست به طور همزمان آگاهانه به دو کار توجه کاملی داشته باشد. ما می‌توانیم همزمان کارهای ساده ای مانند پیاده روی و صحبت را انجام دهیم، اما وقتی صحبت از چند وظیفه‌ای واقعی می‌شود (آگاهانه از قشر جلوی پیشانی خود استفاده می‌کنید)، مغز شما نمی‌تواند این کار را انجام دهد. بنابراین استفاده از تمام ظرفیت مغز امکان پذیر نخواهد بود.
به جای کار چند وظیفه‌ای، پیشنهادات زیرا را امتحان کنید.
- کارهای خود را از قبل سازماندهی و اولویت بندی نمایید.
- با ریتم‌های طبیعی خود آشنا شوید و بدانید در چه ساعتی از روز بیشترین انرژی روحی و جسمی را دارید و طبق آن برنامه‌ها را برنامه ریزی نمایید.
- در صورت امکان، نوع کارهایی که در طول روز انجام می‌دهید را تغییر دهید، مغز شما وقتی تنوع داشته باشد، عملکرد بهتری دارد.
- زمان‌هایی را در طول روز برنامه ریزی کنید تا ایمیل و پست صوتی خود را بررسی نمایید و فقط در مورد بررسی آن در آن زمان‌های تعیین شده سختگیر باشید.
- در طول روز مناطق زمانی بدون وقفه ای برای خود ایجاد کنید تا در کارهای انتخاب شده کار کنید، اعلان ایمیل، زنگ تلفن، برنامه پیام کوتاه و سایر را خاموش نمایید، حواس پرتی‌هایی که می‌توانند وقت شما را تلف کنند.
تحرک بدنی داشته باشید
برای استفاده از تمام ظرفیت مغز و داشتن مغزی سالم، به فعالیت بدنی نیاز دارید. به نظر می‌رسد حتی ورزش متوسط نیز باعث ایجاد نوروژنز یا عصب زایی می‌شود. این به این دلیل است که با انجام هر نوع ورزش قلبی عروقی، جریان خون را به هر قسمت از بدن از جمله مغز افزایش می‌دهید.
مشارکت اجتماعی داشته باشید
عملکرد شناختی به شدت با جامعه پذیری محرک مغز ارتباط دارد. فعال ماندن در طول زندگی می‌تواند به حفظ عملکرد طبیعی مغز و جلوگیری از ابتلا به زوال عقل کمک کند. مشارکت در فعالیت با دوستان و خانواده، به ویژه فعالیت‌هایی که هم به فعالیت بدنی و هم به فعالیت ذهنی نیاز دارند، می‌تواند به بهبود عملکرد مغز و حافظه برای سال‌های آینده کمک کند.
[su_box title=”همچنین بخوانید: ” style=”bubbles“ box_color=”#a631a8″ radius=”20″]
[su_animate type=”shake” duration=”0.5″] تفاوت ذهن، فکر و مغز [/su_animate]
[/su_box]
به اندازه کافی بخوابید
وقتی کم خواب هستید چه احساسی دارید؟ آیا فکر کردن به وضوح دشوارتر می‌شود؟ مغز با کم خوابی ممکن است بیشتر کار کند اما نتیجه کمتری می‌دهد. تمرکز، صحبت صریح و تصمیم گیری دشوارتر می‌شود. افراد کم خواب، از سرعت و توانایی‌های خلاقانه‌ای برای کنار آمدن با تصمیم گیری سریع اما منطقی برخوردار نیستند.
همچنین توانایی اجرای صحیح تصمیم گیری‌ها نیز وجود نخواهد داشت. مشکلات خواب تقریباً همیشه در اختلالات روانی، از جمله افسردگی، اسکیزوفرنی، بیماری آلزایمر و حتی سکته مغزی نقش دارد و شدت علائم تحت تأثیر میزان خوابی است که فرد دریافت می‌کند. بی‌خوابی تأثیر شگفتی بر استفاده از تمام ظرفیت مغز خواهد داشت.
از نظر ذهنی خود را به چالش بکشید
این مربوط به مفهوم استفاده از آن یا از دست دادن آن است. همانطور که مغز ما بر اساس تجربیات ما سیم کشی می‌شود و توسعه می‌یابد، اگر نتوانیم در فعالیت‌ها شرکت کنیم و مشارکت داشته باشیم، این اتصالات ضعیف می‌شوند. در دوران کودکی واقعاً در چه چیزی مهارت داشتید که دیگر نمی‌توانستند آن را انجام دهند؟
این ممکن است نمونه‌ای از تضعیف اتصالات عصبی باشد که در استفاده از تمام ظرفیت مغز تأثیر می‌گذارد. بنابراین، مهم است که با آموزش چیزهای جدید، یادگیری زبان جدید یا گذراندن دوره دانشگاهی، مغز خود را فعال نگه دارید. در حالی که بسیاری از بزرگسالان بیش از حد مشغول هستند و بازدید از دانشگاه را نمی‌توانند در برنامه شلوغ خود قرار دهند، اما ادامه تحصیل شما غیرممکن نیست.
دانشگاه‌های آنلاین یک فضای یادگیری انعطاف پذیری را فراهم می‌کنند که به شما این امکان را می‌دهند تا در اوقات فراغت خود دوره‌هایی را بگذرانید و هر روز چیز جدیدی یاد بگیرید. این دانشگاه‌های آنلاین علاوه بر پیروی از برنامه درسی مشابه با امکانات دانشگاه‌های حضوری، به دانشکده مشهور، استادان مشهور و سخنرانان مهمان آگاه نیز دسترسی دارند.
دوره‌های آنلاین همچنین فرصت تعامل با دانشجویان دیگر فراهم می‌کند. برای به چالش کشیدن مغز خود، کارها را متفاوت انجام دهید و کارهای روزمره خود را با هم مخلوط کنید. با استفاده از حس‌های ممکن، بیشتر مغز خود را فعال کنید و به محیط خود توجه نمایید.
نگرش مثبتی داشته باشید
نگرش ممکن است یکی از مهم ترین عادت‌های پرورش باشد. همه چیز را تغییر می‌دهد، از جمله مغز شما! آرام باشید و از زندگی لذت ببرید، غالباً بخندید، روی تهدیدهای قابل درک متمرکز نشوید، اما در عوض یک چشم انداز خوش بینانه ای بسازید.
استرس دلیل اصلی عملکرد پایین مغز است، بنابراین یادگیری مدیریت استرس و نگرانی، انرژی ذهنی شما را برای امور مفیدتر آزاد می‌کند. ذهن آگاهی و روش‌های دیگر آرام سازی ذهنی را تمرین کنید تا بتوانید استفاده از تمام ظرفیت مغز را تجربه کنید.
دفعه بعدی که احساس کردید بی‌حال و فراموشکار هستید و به راحتی قادر به تمرکز روی آنچه می‌خواهید به انجام برسانید نمی‌باشید، ایده‌های فوق را در نظر بگیرید. در استفاده از توانایی‌های ذهنی خود عمدی باشید و به یاد داشته باشید که مغز شما همیشه بر اساس تجربیاتی که دارید پاسخ می‌دهد و رشد می‌کند.
