فهرست مطالب
اکثراً تصمیمات ما توسط سیستم فکری‌مان اتخاذ می‌شود، زیرا این سیستم جایی است که عادات ما به طور کلی در آن شکل می‌گیرند. سیستم، جایی است که ما هستیم، وقتی جدی، به آرامی و سنجیده فکر می‌کنیم. این امر نیاز به تمرکز و تلاش بسیار زیادی دارد. اما همچنین لحظه‌ای است که از تعصبات عاطفی و سریع خود فاصله می‌گیریم و در اینجا است که بسیاری از تصمیمات مهم ما باید اتخاذ شوند. با این توصیفاتی که بیان کردیم، می‌خواهیم پنج روش برای کنترل این سیستم که همان «تفکر سریع و کند» از دیدگاه دنیل کانمن (نویسنده کتابی با همین عنوان) را نشان دهیم. از آنجایی که ما تفکر سریع و آهسته را برای بهینه سازی عملکرد روزانه خود داریم، با این وجود هنوز از آن به خوبی استفاده نمی‌کنیم؛ با ذهن همراه باشید.
تفکر سریع و کند چیست و چگونه از ان استفاده کنیم؟
در زیر به تشریح مفهوم تفکر سریع و آهسته و نحوه استفاده از آن می‌پردازیم:
زمان‌هایی را که برای تفکر سریع و کند اختصاص دهید
زمان محافظت شده بیان‌گر آن است که چگونه لحظات مختلفی در روز وجود دارند و ما براساس آنها به انواع مختلفی از وظیفه‌ها مجهز می‌شویم. به عنوان مثال، در صبح، ما در کارهای تحلیلی بهتر از بعد از ظهر عمل می‌کنیم، وقتی که انرژی کلی ما کاهش می‌یابد. در پایان روز، ظرفیت‌های خلاقانه ما افزایش می‌یابند، زیرا فضای بیشتری برای تفکر داریم.
هفته‌های خود را به خوبی برنامه ریزی و سازماندهی کنید، وقت خود را برای تفکر دو سیستم، در روز پر مشغله خود اختصاص دهید. یک سیستم را به سبک تفکر خود دسته بندی کنید، مثلاً در بعد از ناهار، کارهای اداری را خیلی بهتر انجام می‌دهیم. در ضمن، هر چیزی که نیاز به تفکر آرام داشته باشد را برای صبح زود یا بعد از ظهر – اینکه چه زمانی بسیار آسان‌تر خواهد بود – برنامه ریزی کنید.
ایمیل‌های خود را به صورت سریع و آهسته طبقه بندی کنید
اگر خوشحال هستید که وظایف خود را در تفکر سریع و کند انجام می‌دهید، همین کار را با ایمیل‌های خود نیز انجام دهید. نیازی نیست راجب تک تک ایمیل‌ها فکر کنید، در حقیقت، برخورد با بسیاری از آنها فقط یک مورد واکنشی خالص و ساده است (یک ماده سریع فکری). هر چیزی که نیاز به بررسی کامل‌تری داشته باشد، نیاز به همکاری تیمی دارد یا به تفکر استراتژیک‌تر مربوط می‌شود، آن را به زمان بعدی موکول کنید. این به سیستم تفکری بهینه مغز احتیاج دارد.
خود را وادار به تفکر آهسته کنید
تفکر آهسته به راحتی ایجاد نمی‌شود. این یک تلاش است و هرچه قدر می‌توانیم از آن جلوگیری می‌کنیم. برای اطمینان از اینکه به همه چیز توجه کامل و شایسته داریم، باید زمان خود را برای تفکر آهسته در مورد آن برنامه ریزی کنیم. این می‌تواند از زمان محافظت کند!. اما به عنوان یک مدیر یا صاحب مشاغل، مجبور هستید که به حل سؤالات بزرگ استراتژی، حل مسئله و برنامه ریزی بلند مدت بپردازید. ممکن است بسیار دردناک باشد، اما لازم می‌باشد. به این کار، در ابتدای صبح یا در انتهای روز زمانی که همه ی چیزهای دیگر انجام شده است، رسیدگی کنید.
چگونگی آماده شدن برای تفکر آهسته را در نظر بگیرید
همانطور که گفته شد، مغز به هر بهانه‌ای می‌خواهد تا به تفکر سریع برگردد، آن سیستم اولیه آسان و واکنش!.. اما فرد سهم نسبتاً خوبی از تفکر آهسته در زندگی خود دارد. زمان‌هایی که برای حل مشکلات دشوار اختصاص می‌دهید، باعث می شو به راه حل‌های خوبی برسید. این زمان‌ها و مواردی که فرد را ممکن ساخته است که تأمل کند و بتواند به خاطر بسپارید. آیا آن‌ه ادر صبح بودند؟ آیا آنها مستقیماً پس از پیاده روی یا تمرین بودند؟ یا کارهای خاصی بودند؟ آیا خودتان کاملاً قادر هستید برنامه‌های بزرگ استراتژیک را برنامه ریزی کنید، اما نمی‌توانید خود را مجبور به فکر کردن در زمان مورد نیاز به حل یک مشکل خارق العاده خاص کنید؟
اهمیت سیستم تفکر سریع و کند را به خاطر بسپارید
این سیستم بسیار شبیه تمرین جدی‌ای برای مغز فرد است. خسته کننده است و به تلاش جدی و تمرکز نیاز دارد. شما در خواب چهار ساعته خود، مسابقه ماراتن انجام نمی‌دهید که ممکت است در طول مسیر دچار کم آبی شوید!. بنابراین، به مواردی که ممکن است بر عملکرد شما تآثیر بگذارد، فکر کنید. خواب، ورزش، استرس، رژیم، هیدراته شدن (نوشیدن زیاد آب)، همه اینها باید نقش خود را به خوبی ایفا کنند. برای مواردی که به فکر نیاز دارند، باید مطمئن شوید که در صدر بازی خود قرار دارید. می‌توانید کارهای زیادی را در چگونگی سازماندهی روز خود انجام دهید تا موفقیت را برای خود تنظیم کنید.
ساده لوحی خود را بشناسید و از خود محافظت کنید
انسان‌ها از لحاظ طبیعی گول پذیر هستند (خیلی راحت فریب می‌خورند). به گفته استاد کانمن، اگر چیزی به اندازه کافی برای ما تکرار شود، ما تمایل به اعتقاد آن داریم. دلیل این امر این است که ذهن ما قادر به تفکیک بین آشنایی و حقیقت نیست!. این واقعیتی است که توسط بازاریان و مؤسسات معتبر مورد سوء استفاده قرار گرفته می‌گیرد. اگر یک جمله چندین بار تکرار شود، احتمالاً آن را باور خواهید کرد. تا زمانی که برخی از گفته‌ها آشنا هستند، بقیه نیز همین احساس را دارند و برای افراد صادق هستند.
ژرف‌ترین وقایع زندگی غیرقابل پیش بینی هستند
اکثر ما فکر می‌کنیم که اتفاقاتی که در زندگی ما رخ می‌دهند توسط شانس یا سرنوشت کنترل می‌شوند. در برخی از موارد، می‌توان اثبات کرد که آنها واقعاً وجود دارند، اما بیشتر حوادث بزرگ به وسیلۀ این عوامل کنترل نمی‌شوند. به عنوان مثال، تولد و زندگی اولیه رهبران بزرگ جهان کاملاً غیرقابل پیش بینی بود. هیچ کس نمی‌دانست که این کودکان بی گناه، روزی به برای رهبری کشور‌های بزرگ منصوب می‌شوند. به این ترتیب، نباید برنامه‌هایی را به کار بگیرید که خیلی مشخص هستند. هر چیزی می‌تواند در هر لحظه تغییر کند. از زندگی خود لحظه به لحظه در بهترین وجهی که می‌توانید استفاده کنید و به عملکرد تفکر سریع و کند توجه کنید. بزرگان، این زندگی را «زمان حال» می‌نامد.
ما قادر به فریب دادن خود هستیم
ذهن انسان دانشکده بسیار جالبی است. دلیل این امر این است که قادر به فریب دادن خود است. وقتی تصمیمی می‌گیریم، می‌توانیم به آنها تعصب دهیم تا با سنت‌های ما منطبق شوند. این یک نشانه کلاسیک در استفاده از سیستم تفکر سریه و آهسته ما برای تصمیم گیری است. این تعصب به عنوان شهود تعبیر می‌شود و احساس می‌کنیم تصمیم درستی را در این کار می‌گیریم. پروفسور کانمن نشان می‌دهد که ما به طور عادی این پدیده را تمرین می‌کنیم، حتی اگر در تصمیم گیری به روش قابل اندازه گیری، مورد آموزش علمی قرار گرفته باشیم. به عنوان مثال، بسیاری از روانشناسان به جای محاسبه اندازه نمونه ایده‌آل، اندازه تحقیق را صرفاً بر اساس شهود انتخاب می‌کنند. در واقع، آنها فکر می‌کنند که تصمیم صحیحی گرفته‌اند، حتی اگر این عمل به نتایج نادرست منجر شود. بنابراین، هر زمان که تصمیمی را بر اساس درک خود اتخاذ می‌کنید، آن را تحلیل کنید تا دریابید که آیا عمداً پروسه درست انجام آن چیزها را انکار کرده‌اید یاخیر؟
ما می‌توانیم کاملاً نسبت به بدیهیات و آنچه را که می‌شود دید، کور شویم
به گفته دنیل کانمن، می‌توان به طور مستقیم به یک وضعیت نگاه کرد و چیزی بدیهی را از دست داد. او برای اثبات این موضوع، آزمایشی را که توسط دانیل سیمونز و کریستوفر چربیس انجام شده بود را بیان می‌کند. در این آزمایش به گروهی از بینندگان گفته شده است که یک بازی بسکتبال را تماشا کنند و یک محاسبه را انجام دهند. یک تیم در این بازی لباس سفید پوشیده و تیم دیگر لباس سیاه پوشیده اند. به آنها گفته شده است که تعداد پاس‌های تیمی که لباس سفید پوشیده اند را محاسبه کنند. بعد از آن بازی شروع شد و آنها مشغول به محاسبه شدند.
در طول بازی، یک خانم با با لباس شبیه گوریل وارد زمین شد و مقداری حرکات نمایشی انجام داد و رفت. بعد از اتمام بازی، گروهی که پاس‌ها را شمارش می‌کردند، مدعی شدند که چیزی غیر عادی دیده نشده است. وقتی به آنها گفته شد که گوریل در بازی وجود دارد، همه آنها امتناع کردند ولی بعد از تماشای بازی بدون انجام هرگونه محاسباتی دریافتند که یک گوریل وارد زمین شده بود. به این ترتیب، سیمونز و چربیز ثابت کردند که تمرکز بیش از حد روی جزئیات در یک موقعیت، می‌تواند افراد را کور کند. برای مقابله با این پدیده، دنیل کانمن ما را ترغیب می‌کند که هر موقعیتی را از منظر وسیعی مشاهده کنیم تا بتوانیم آن را به درستی تجزیه و تحلیل کنیم.
از تعصب بیش از حد احتیاط کنید
یکی از حالات ذهن انسان، تأیید تعصب است. اینجاست که باعث می‌شود، امنیت بیش از حد بر روند تصمیم گیری ما تأثیر بگذارد. به عنوان مثال، اگرچه خوب است که نسبت به آینده خوش بین باشیم، اما نباید به این خوش بینی اجازه داد تا در کوتاه مدت تأثیر مستقیمی بر تصمیمات ما بگذارد. وقتی این کار را انجام می‌دهیم، احتمالاً ما از ادراک خود برای گسترش حال، گذشته مثبت و آینده نزدیک خود استفاده خواهیم کرد. این می‌تواند منجر به اشتباهات مهمی در تصمیم گیری شود. به عنوان مثال تفکر بیش از حد شخصی می‌تواند فرد را به سمت خطرات بزرگ غیر منطقی سوق دهد. اگر نتیجه این خطرات منفی باشد، اثر آن می‌تواند ویران کننده باشد. به همین ترتیب، پروفسور کانمن نشان می‌دهد که باید این اطمینان بیش از اندازه را کنترل کنیم قبل از اینکه ما را به سمت تصمیم گیری سوق دهد که در آینده ای کوتاه دچار پشیمانی شویم.
کلام آخر
تفکر سریع و کند موضوعی نیست که بتوان در یک خط توضیح داد، بلکه با آن را در جریان زندگی و یا مثال‌های واقعی بیان کرد. افراد از این سیستم فکری استفاده می‌کنند تا بتوانند با برنامه ریزی عمل می‌کنند و در روند زندگی موفقیت بیشتری کسب کنند. تفکر سریع و آهسته نشان می‌دهد که چطور می‌توان کارها را به شیوه هدفمند و فکر شده به سر منزل مقصود خود رساند.
