افزایش قدرت تصمیم گیری در کودکان با معرفی چند راهکار مفید

افزایش قدرت تصمیم گیری در کودکان باعث می شود تا در آینده شخصیت مستقل تری داشته باشند. بسیاری از مشکلاتی که افراد در بزرگسالی با آن مواجه می شوند ، ریشه در کودکی دارد. تعلیماتی که در دوران خردسالی و کودکی در وجود فرد نهادینه شود ، تاثیر به سزایی در آینده و موفقیت او خواهد داشت.
مهارت تصمیم گیری یکی از با اهمیت ترین مهارت هایی است که در زندگی به آن نیاز داریم. ما در زندگی همواره باید تصمیم های کوچک و بزرگی بگیریم که تاثیرات مهمی در زندگی ما خواهند داشت. میزان قدرت تصمیم گیری در افراد گوناگون متفاوت است و به عوامل گوناگونی بستگی دارد. در این مطلب می خواهیم این عوامل را برشماریم. همچنین به چگونگی افزایش قدرت تصمیم گیری در کودکان خواهیم پرداخت.

مهارت حل مسئله در کودکان

ما انسان ها از همان ابتدای زندگی با مسائل گوناگونی مواجه می شویم. کودکان ما هم معمولا دچار مسائل مختلفی در حوزه درس و مدرسه ، ارتباط با هم سالان و … می شوند. اگر بتوانند این مسائل را خودشان حل کنند تاثیر زیادی در عزت نفس آن ها خواهد گذاشت.
ما به عنوان والدین آن ها باید تلاش کنیم تا این مهارت را به آن ها بیاموزیم. اگر به جای آموزش حل مسئله به آن ها ، خودمان مسائل حل کنیم ؛ آن ها شخصیتی وابسته پیدا خواهند کرد و در بزرگسالی هم همواره انتظار خواهند داشت دیگران مشکلاتشان را حل کنند‌.
همچنین وقتی کودکان نتوانند مشکلاتشان را حل کنند اعتماد به نفس خود را از دست خواهند داد و گمان خواهند کرد توانایی انجام هیچ کاری را ندارند. مثلا اگر کودکی نتواند با هم سن و سالانش ارتباط برقرار کند ، به تدریج منزوی و گوشه گیر خواهد شد. چه بسا اگر جلوی این آسیب گرفته نشود و کودک حل مسائل را نیاموزد ، در آینده هم تاثیرات نگران کننده ای در زندگی او خواهد گذاشت. مثلا در مهارت ارتباط موثر ضعیف خواهد بود و این مشکل منجر خواهد شد تا در یافتن شغل مناسب موفق نشود.
لذا می توان گفت تقویت اعتماد به نفس و افزایش قدرت تصمیم گیری در کودکان برای حل مسائل ، سرمایه گذاری بزرگی برای آینده آنان است.

راه های افزایش قدرت تصمیم گیری در کودکان

در رابطه با تربیت کودکان بهتر است کاملا علمی رفتار کنیم. چرا که یک اشتباه کوچک می تواند منجر به یک آسیب جدی شود. حتی ممکن است ما متوجه اشتباهمان نشویم ، اما فرزندمان دچار آسیب روحی شود. پس بهتر است قبل از قرار گرفتن در موقعیت دانش برخورد با کودک را داشته باشیم.
کودکانی که دارای مهارت تصمیم گیری نیستند ، همواره در مشکلاتشان به بزرگتر ها پناه می برند و از آن ها می خواهند مسائلشان را حل کنند. آنها نمی توانند مسئولیت انتخاب ها و کارهایشان را بر عهده بگیرند و این مسئله در آن ها نهادینه خواهد شد. در شرایطی که دچار فشار شوند ممکن است هیجانی برخورد کنند. مثلا اگر با دوستشان در بازی دچار مشکل شده باشند ، به جای حل مسئله صورت مسئله را پاک کرده و با دوست خود قهر خواهند کرد. یا در لحظه دچار خشم شده و به سمت هم بازی خود حمله ور خواهند شد.
علت این رفتار اشتباه این است که کودک نمی داند باید چه واکنشی نشان دهد و چگونه مسائل خود را حل کند. حتی اعتماد به نفس کافی برای تصمیم درست گرفتن را ندارد.
اگر در مقابل این مشکلات واکنش درستی نشان داده نشود ، در آینده ممکن است کودک دچار آسیب های اجتماعی گوناگون شود. حتی ممکن است در همان کودکی محبوبت خود را میان همسالان از دست بدهد و این مسئله منجر به افسردگی در کودک شود. لذا قصد داریم برخی از راه هایی را که منجر به افزایش قدرت تصمیم گیری در کودکان می شوند را به شما معرفی کنیم.

برای تصمیم های خود با کودکتان مشورت کنید

کودکان بسته به سن و سالشان می توانند در برخی از مسائل نظر بدهند. پس از آن ها بخواهید در برخی تصمیم گیری ها به شما کمک کنند. این کار علاوه بر این که به کودک یاد می دهد چگونه تصمیم بگیرد ، منجر به افزایش عزت نفس او هم خواهد شد. به عبارتی کودک اهمیت خود را درک می کند و متوجه می شود که تصمیمات او مهم است.
مثلا برای انتخاب یک تفریح از او بخواهید تصمیم بگیرد که میخواهد به پارک برود و با دوستانش بازی کند یا به سینما برود و فیلم مورد علاقه اش را تماشا کند‌. از او بخواهید به هر کدام از گزینه ها خوب فکر کند و مزایا و معایب هر کدام را برشمارد. یا اگر می خواهید برای او هدیه ای بخرید از خودش بخواهید تصمیم بگیرد چه چیزی می خواهد. می توانید چند گزینه را پیش روی او بگذارید تا خودش انتخاب کند.

حتی در مسائلی که مرتبط با کل خانواده است از فرزندتان مشورت بگیرید. اگر می خواهید برای یک سفر برنامه ریزی کنید ، با فرزندانتان برای انتخاب مقصد مورد نظر مشورت کنید. القای احساس مهم بودن به کودکان می تواند ظرفیت های آن ها را چند برابر کند و آن ها را به انسان های موفقی در بزرگسالی تبدیل کند‌.

به فرزندتان اجازه دهید اشتباه کند

معمولا والدین اصرار زیادی دارند که همیشه بهترین راه را مقابل کودکشان قرار دهند. حتی در بزرگسالی هم مدام تلاش می کنند نظرات خود را به فرزندشان تحمیل کنند تا او راهی را بپیماید که از نظر آن ها درست ترین راه است.
درست است که همه والدین بهترین ها را برای فرزندشان می خواهند ، اما بهتر است به کودکتان اجازه دهید خودش عواقب تصمیماتش را ببیند. تا جایی که اشتباه فرزندتان خطری برای او ندارد ، اشتباه کردن هیچ مشکلی ندارد. مثلا اگر فرزندتان تصمیم می گیرد برای امتحانش درس نخواند و به بازی با دوستانش برود ، به زور او را مجبور به درس خواندن نکنید. با یک بار شکست در امتحان او خواهد آموخت که در تصمیماتش تجدید نظر کند.اشتباه کردن به کودکان درس های بزرگی می دهد که تا ابد در ذهنشان هک می شود‌.

نکته بسیار مهم در این زمینه این است که اگر فرزندتان با انجام کار اشتباه دچار شکستی شد به هیچ وجه او را سرزنش یا تنبیه نکنید. تنبیه کردن فقط کودک شما را سرشکسته و نا امید می کند. می توانید از او بخواهید فکر کند و علت شکستش را بیابد. به او اجازه دهید شرایط را تجزیه و تحلیل کند و از آن درس بگیرد.

علایق کودکان با ارزش اند

یکی از مهم ترین کارهایی که به کودکان کمک می کند در تصمیم گیری هایشان درست عمل کنند ، این است که به آن ها کمک کنید علایقشان را بشناسند. کودک با شناخت علایقش بهتر می تواند انتخاب کند‌. به او بفهمانید که علایق و نظراتش مهم هستند. مثلا اگر می خواهید او را به کلاس خاصی بفرستید ، به او کمک کنید دریابد به ورزش علاقه دارد یا به موسیقی. قصد دارد زمان خود را روی کدام یک بگذارد. می توانید از آینده هر یک برای او بگویید. همچنین می توانید به او اجازه دهید چند جلسه آزمایشی در هر کدام از کلاس ها شرکت کند تا ببیند به چه چیز علاقه مند است.
یافتن علایق یکی از راه های رسیدن به خود آگاهی است. خود آگاهی به انسان کمک می کند در شرایط گوناگون بهترین تصمیم را متناسب با شخصیت خود بگیرد. تصمیم گیری درست ما را در مسیر رسیدن به هدف قرار خواهد داد.
کودکان با شناخت خود و نقاط ضعف و قوتشان بهتر می توانند تصمیم بگیرند. برای افزایش قدرت تصمیم گیری در کودکان باید آن ها را در شرایطی قرار دهیم که خود را بیشتر بشناسند. بدانند چه کاری در آن ها احساس رضایت ایجاد می کند و از انجام آن لذت می برند. ما انسان ها در طول زندگی گزینه های فراوانی خواهیم داشت. در مراحل گوناگون زندگی نیازمند اخذ تصمیم های بزرگ و کوچک خواهیم بود. اگر بدانیم چه چیز برای ما سودمند است و چه چیز ما را آزار می دهد بهتر می توانیم تصمیم بگیریم که چه مسیری را طی کنیم.

ایجاد صمیمیت و توجه به فرزند

کودکان نیازمند توجه بسیار اند. آن ها در سال های ابتدایی زندگی پدر و مادر را با ارزش تر از خود می دانند و همه تلاششان را می کنند تا آن ها را راضی نگه دارند. اگر با محبت و ایجاد صمیمیت بتوانید این همدلی کودک با خود را حفظ کنید ، فرزندتان شما را بهترین دوست خود خواهد دانست. در سالهایی که شخصیت کودک در حال شکل گرفتن است ، او شما را به عنوان یک دوست در کنار خود خواهد داشت.
همه ما انسان ها برای تصمیم گیری نیازمند برخی اطلاعات در زمینه مسئله مورد نظر هستیم. پس چه بهتر که فرزندتان برای مشورت به سمت شما بیاید . البته توجه کنید که نظرتان را به او تحمیل نکنید. فقط در بررسی و تجزیه و تحلیل جوانب کار به او کمک کنید ؛ در پایان اجازه دهید تصمیم نهایی را خودش بگیرد.
اگر این صمیمیت و اعتماد را حفظ کنید ، فرزندتان شما را بهترین راهنمای خود خواهد دانست و این مسئله تا بزرگسالی هم در وجود او نهادینه خواهد شد.
فراموش نکنید با توجه کردن به فرزندتان عزت نفس او را تقویت خواهید کرد و عزت نفس بالا عملکرد او را در تصمیم گیری به شدت بهبود خواهد بخشید. هر گاه فرزندتان نیاز داشت با شما صحبت کند تمام توجهتان را به او بدهید. هرگز به علت تماشای تلویزیون یا کار با موبایل او را دست به سر نکنید. این کار ها اثرات مخربی بر روحیه او خواهد داشت.

افزایش قدرت تصمیم گیری در کودکان به کمک بازی ها و سرگرمی ها

بازی ها به کودکان کمک می کنند تا یاد بگیرند در شرایط گوناگون چگونه تصمیم بگیرند. برخی از سرگرمی ها مثل شطرنج ، ورزش های رزمی و یا حتی اجرای نمایش نامه ها می توانند مهارت تصمیم گیری را در کودک تقویت کنند‌.
بازی های فی البداهه که معمولا کودکان انجام می دهند و قرار دادن خود در نقش هایی مثل معلم ، مادر و … به آن ها کمک می کند تا خود را قوی تر ببینند و در دنیای کودکانه شان تصمیم هایی بگیرند که ادامه بازی را رقم می زند.
کتاب خواندن یکی دیگر از راه هایی است که به کودک شما کمک میکند در تصمیم گیری موفق باشد. در حین خواندن کتاب از او بخواهید خود را جای شخصیت های داستان قرار دهد و به جای آن ها تصمیم بگیرد. در پایان کتاب هم می توانید از او بپرسید اگر او جای فلان شخصیت بود چکار می کرد. یا از او بپرسید به نظر تو چرا آن اتفاق نا خوشایند افتاد؟ برای جلوگیری از این اتفاق باید چه کار کنیم و … .
این کار به کودک کمک می کند تا عواقب تصمیمات مختلف را بشناسد و در زندگی خود از آن ها بهره ببرد. می توانید برای او داستان زندگی انسان های موفق را تعریف کنید تا با تصمیم های درست و غلط آشنا شود.

[su_box title=”همچنین بخوانید: ” style=”bubbles” box_color=”#a631a8″ radius=”20″]

[su_animate type=”shake” duration=”0.5″]تفکر خلاق در کودکان : نکات طلایی برای والدین

[/su_box]

ارزش ها را به کودکان بیاموزید

ارزش هایی مثل تلاش و پشتکار ، راستگویی ، درستکاری و فداکاری را از طریق داستان ها و بازی ها به کودکتان بیاموزید. به او کمک کنید تصمیم های زندگی اش را در راستای این ارزش ها بگیرد. اگر در موقعیتی قرار میگیرد که باید یکی از چند گزینه متفاوت را انتخاب کند ، ارزش های موجود در هر گزینه را به او یاد آوری کنید.
مثلا اگر قرار است تصمیم بگیرد در اوقات فراغتش به دوستانش کمک درسی کند یا برای بازی به پارک برود ، به او یاد آوری کنید اگر به دوستش کمک کند فداکاری بزرگی کرده و کارش ارزشمند است. نهادینه شدن ارزش ها در وجود کودکان در بزرگسالی به آن ها در گرفتن بهترین تصمیم ها کمک می کند. روح پاک کودکتان را پرورش دهید تا پاکی سر لوحه زندگی او قرار گیرد.

سخن پایانی

تصمیم گیری به کودکان کمک می کند شخصیت خود را دریابند ، مسئولیت پذیر باشند ، اهداف مشخص داشته باشند و برای اهدافشان تلاش کنند. افزایش قدرت تصمیم گیری در کودکان به آن ها کمک می کند تا در آینده در برخورد با انتخاب های گوناگون بتوانند بهترین راه را برگزینند و موفقیت را هدف زندگی خود قرار دهند.