فهرست مطالب
پیش از معرفی چند تمرین جالب و مفید برای تقویت نیمکره راست مغز ، بهتر از یک مرور داشته باشیم. آیا تابه‌حال چالش نوشتن یا انجام کاری با دست مخالف را پذیرفته‌اید؟ بازی جالب و چالش‌برانگیزی است که من، شخصاً، وقتی واردش می‌شوم جز چند دقیقه ناقابل دیگر نمی‌توانم ادامه‌اش بدهم! پذیرش نقش چپ‌دست بودن برای راست‌دست‌ها و برعکس، سخت و موقتی است.
نکته جالب اینجاست که مثلاً وقتی با دست غالب یک بطری آب را گرفته‌ایم، با دست دیگر می‌توانیم در بطری را باز کنیم درحالی‌که گرفتن بطری با دست ضعیف‌تر سخت و عجیب‌تر می‌شود! خنده‌دار نیست؟
اتفاقی که رخ می‌دهد، دستور مغز برای ابراز ناتوانی انجام فعالیت با دست ضعیف است که تشخیص می‌دهد من نمی‌توانم به همان خوبی که دست غالبم کاری را انجام می‌دهد، دست ضعیف هم بتواند از پس این کار بربیاید.
نیمکره ها با هم دوست هستند
درحالی‌که این موضوع اصلاً پیچیده نیست و بهتر است به خاطر بسپاریم بدن هم برای فعالیت، باهم همکاری می‌کنند و درواقع مکمل یکدیگر هستند با دقت به این مهم که « هر عضو کارایی ویژه خود را دارد».
قصد ندارم در این مقاله به کیفیت سلامت جسمی فرد در کارایی مغز او بپردازم. اینجا می‌خواهم به امکان استفاده از یک نیمکره نسبت به سمت دیگر بنویسم.
بد نیست به خاطر بسپاریم که وضعیت مطلوب برای مغز انسان این است که از هردو نیمکره به شکل متعادل استفاده شود چراکه این هردو، شریک یکدیگر در پیشبرد کارها هستند و چه خوب می‌شود اگر فاصله بین آن‌ها کم و کمتر شود.
اینکه نیمکره‌ها بر هم برتری داشته باشند نتیجه‌ای جز کاربردی‌تر شدن یکی و تنبلی دیگری دربرنخواهد داشت. با این پیچ‌درپیچ شگفت‌انگیز مهربان باشیم!
حتماً برای شما هم جالب است که بدانید، کدام نیمکره مغزتان پرکارتر است. یک‌لحظه صبر کنید:
همین الآن که در حال خواندن این جملات هستید، هردو نیمکره شما به‌صورت مشترک درگیر شده‌اند
اینکه بدانیم کدام نیمکره مغز ما فعال‌تر است می‌تواند بخشی از دغدغه سرگرم‌کننده ذهن ما باشد که همچنین می‌توانید در این مورد، این مقاله را مطالعه کنید.
نظریه نیمکره راست/ چپ مغز
در این نظریه باور بر غلبه یک نیمکره بر نیمکره دیگر است و فرد، بخش زیادی از فعالیت‌ها و انتخاب‌های خود را با یکی از دو نیمکره انجام می‌دهد.
مبنای این نظریه این حقیقت است که عملکرد نیمکره‌ها با یکدیگر تفاوت دارد. این تفاوت در دهه ۱۹۶۰ و به لطف پژوهش‌های راجر و.اسپری Roger W. Sperry، برنده نوبل روانشناسی، در مورد کارکرد نیمکره‌ها نشان داده شد.
بد نیست در ادامه بدانید که نیمکره چپ در مقایسه با نیمکره راست، با توانایی‌های کلامی و تحلیلی بیشتر سروکله میزند و سازمان‌دهی منظمی نسبت به نیمکره راست دارد و ازاین‌رو، آن را مغز دیجیتال می‌نامند.
کارکرد نیمکره چپ مغز چیست؟
نیمکره چپ فعال یعنی شما ذهن تحلیلگری دارید و پایبند به اصول و روش هستید. پس این ویژگی‌ها در شما بیشتر به چشم می‌خورد:
- رفتارهای منطقی
- نظم و ترتیب
- تفکر خطی
- علاقه به ریاضیات
- توجه به حقایق (علمی)
- مبنای تفکر با کلمات است نه تصاویر
با این اوصاف:
نیمکره چپ، مرکزی برای خواندن، نوشتن و محاسبه است
برای مطالعه بیشتر: تفکر خطی چیست؟
کارکرد نیمکره راست مغز چیست؟
نیمکره راست فعال یعنی شما فرد خلاق و بصری با گرایش‌های هنری هستید و ازاین‌رو آن را مغز آنالوگ یا مقایسه‌گر می‌نامند. پس این ویژگی‌ها در شما بیشتر به چشم می‌خورد:
- روحیه نوآورانه با سازمان‌دهی فکری کمتر
- خیال‌پردازی
- تفکر جامع ( مدیریت و سازمان‌دهی)
- اهل مکاشفه
- دوستدار هنر و ریتم
- کلیدهای بیانی غیرکلامی ( عموماً تصویر)
- تجسم خیال
آیا دلیلی برای تقویت نیمکره راست مغز وجود دارد؟
باوجود مقالات فراوان در مورد تمایز یک نیمکره با دیگری، البته که از تفاوت این دو باخبریم ولی آیا این بیانیه‌ها لزوماً به معنی غلبه یک نیمکره یا دست بر دیگری است؟
جمعی از عصب شناسان آزمایشی را برپا کردند که پس از دو سال و با انتشار مقاله‌ای در سال ۲۰۱۳ دریافتند که شواهد مستندی در مورد غلبه یک نیمکره بر دیگری وجود ندارد.
در تصویربرداری مغز یک جامعه هزار نفری، مشخص شد که مغز انسان درواقع یک نیمکره را بر دیگری برتری نمی‌دهد. به‌عبارت‌دیگر، شبکه مغزی یک سمت قرار نیست قوی‌تر از شبکه‌های مغزی در سمت دیگر باشند.
فیبرهای عصبی موجود در دو نیمکره، بزرگراه شگفت‌انگیزی از اطلاعات را راه‌اندازی کرده‌اند. اگرچه هر نیمکره، اقلیم و پادشاهی خودش را دارد ولی بدون شک، این دو با هم کار می‌کنند و مکمل یکدیگر هستند.
شما در هنگام آشپزی، رانندگی و حتی حمام کردن از دو سمت نیمکره خود استفاده می‌کنید
فرقی نمی‌کند شما یک فعالیت فکری استدلالی انجام داده یا سرگرم یک کار خلاقانه باشید، مغز شما از هردو نیمکره کمک می‌گیرد.
یک سخنران واقعی، از نیمکره چپ مغز خود برای کارکرد زبانی بهره می‌برد درحالی‌که نیمکره راست را درگیر مفاهیم و لحن سخنرانی‌اش می‌کند و این اتفاق به‌صورت هم‌زمان می‌افتد.
به خاطر بسپارید که:
خصوصیات فردی کلی، اولویت‌های شخصی یا سبک یادگیری ربطی به این ندارد که شما نیمکره راست یا چپ فعالی دارید.
یک‌بار دیگر هم تأکید می‌کنم که نظریه تفاوت عملکرد دو نیمکره به قوت خود باقی است و بخش‌های متمایزی از مغز، قابلیت انجام کارها یا بروز رفتارهایی خاص را دارند.
آنچه را نباید فراموش کرد تنوع و تفاوت عملکرد هر بخش از مغز از فردی تا فرد دیگر است.
با این اوصاف، آیا پاسخ مناسبی برای تقویت نیمکره راست مغز خود پیدا کردید؟
مهم: نیمکره راست فعال نیاز به داشتن روحیه هنری یا دنبال کردن روش نوآورانه و هنرمندانه دارد. پس باید زمینه خلاقیت و پویایی هنری خود را پیدا کنید.
چند تمرین برای تقویت نیمکره راست مغز
با شناخت اقلیم هر نیمکره حال از شما دعوت می‌کنم روی در یخچال یا تخته وایت برد اتاقتان، این تمرین‌ها را یادداشت کنید.
دست‌های ارتباطی
در ابتدا به این حقیقت علمی توجه داشته باشید
نیمکره راست مغز مسئول فعالیت‌های سمت چپ بدن شماست
چگونه انجامش بدهم؟
قدم اول برای تقویت نیمکره راست مغز این است که از سمت چپ بدنتان کار بکشید. اگر راست‌دست هستید، توجه بیشتری به دست چپتان داشته باشید و اگر برعکس باشد، این کار را با دست مخالفتان انجام دهید.
◄◄ چپ‌دست‌ها به‌سختی ۱۰-۱۵% آمار کل جمعیت جهان را از آن خود کرده‌اند.
می‌توانید پرسشی با دست غالب بنویسید و پاسخ را از دست مخالف بخواهید. از نمایش دستخط خرچنگ‌قورباغه خودتان لذت ببرید!
مزایا
این تمرین انگیزشی بستگی به دست غالب شما دارد؛ یعنی دست شما پیش برنده ادامه تمرین خواهد بود نه سبک زندگی و مفاهیم انتزاعی.
با انجام این تمرین، هردو طرف بدن شما درگیر می‌شود و ازجمله بهترین تمرین‌ها، برای تقویت نیمکره راست مغز به‌حساب می‌آید.
تمرین دم و بازدم
همان‌طور که بالاتر نوشتم، درگیر کردن جهت مخالف بدن، یکی از بهترین تمرین‌ها برای همکاری هردو نیمکره است.
در این تمرین باید سعی کنید با جهت مخالف سوراخ بینی خود دم و بازدم را انجام دهید؛ یک سوراخ دم و سوراخ مخالف، بازدم. این تمرین یکی دیگر از بهترین تمرین‌های عملی برای تقویت نیمکره راست مغز است.
هرچه این تمرین را با تمرکز و پشتکار بیشتری انجام دهید، نیمکره راست مغز شما بیشتر تحریک می‌شود.
چگونه انجامش بدهم؟
سوراخ سمت راست بینی را ببندید و دم و بازدمتان را با سوراخ سمت چپ انجام دهید. شاید چند مرتبه اول به نظرتان خنده‌دار بیاید یا مشکل داشته باشید، ولی سعی کنید هماهنگی را بیشتر کنید تا تنفستان عادی باشد.
مزایا
با انجام این تمرین، زمینه بیدارتر شدن نیمکره راست مغز برای فعالیت‌های خلاقانه در کار و زندگی شخصی‌تان را فراهم می‌کنید.
بازی جورچین
هنر دیگر نیمکره راست مغز، توانایی تشخیص چهره و به عبارتی حافظه بصری شماست. بازی جورچین، یک محرک بامزه و سرگرم‌کننده برای فعال کردن این ویژگی در نیمکره راست مغز است.
چگونه انجامش بدهم؟
فقط به اشتراک اینترنت و یک گوشی هوشمند نیاز دارید!
با ملاحظه زندگی مدرن، می‌توانید به‌راحتی یک بازی تطبیق حافظه یا memory match را از کافه بازار دانلود کنید و طبق دستورالعمل، آن را برای تقویت نیمکره راست مغز انجام دهید.
تولید ناکام یا آفرینش خلاقانه
همه ما تجربه انجام کارهایی را داریم که چندین مرتبه نتیجه ناکامی در برداشته است. هر بار پشت میز نشستیم تا چیزی بنویسیم و به‌اندازه کافی تمرکز و خلاقیت نداشتیم. هر بار در آشپزخانه چرخیدیم تا کیک خوشمزه فلان آشپز را بپزیم و یک قسمت کار لنگید.
پیشنهاد می‌کنم این هر بار تولید ناکام شما را ناامید نکند و اجازه دهید آفرینش خلاقانه «به معنای واقعی» در شما اتفاق بیفتد.
[su_box title=”همچنین بخوانید: ” style=”bubbles” box_color=”#a631a8″ radius=”20″]
[su_animate type=”shake” duration=”0.5″]موانع تفکر خلاق ؛ چه چیزی درذهن ما جلوی خلاقیت ما را می‌گیرد؟
[/su_box]
چگونه انجامش بدهم؟
با یک بوم نقاشی و حتی به‌صرفه‌تر از آن، با یک کاغذ آ چهار و یک جعبه آبرنگ شروع کنید. چند بار قلم بزنید و شاهد تراوش خیال‌انگیزترین تصاویر از ذهن خودتان باشید. به نتیجه فکر نکنید. فقط نقاشی بکشید.
تمرین‌های چشمی
خواهش می‌کنم جزو گروهی نباشید که « از شنبه» ورزش می‌کنید!
این تمرین بسیار ساده و جالب است و البته فقط برای تقویت نیمکره راست در نظر گرفته نشده. هردو نیمکره را درگیر می‌کند.
چگونه انجامش بدهم؟
انجام این تمرین در حالت ثابت و حتی در دقایق آغازین بیدار شدن لذت‌بخش است. با حرکت هم‌زمان چشم‌ها به طرفین شروع کنید. این تمرین را به‌آرامی و با تمرکز انجام دهید که آسیبی به چشم‌هایتان نرساند.
نکته: این تمرین چشمی یکی از مفیدترین تمرین‌ها برای افرادی است که ساعت‌های طولانی پشت رایانه می‌نشینند و مرتب به مانیتور زل می‌زنند.
خوش‌بینی و مثبت اندیشی
چه نتیجه‌ای بهتر از این که با خندیدن و حتی لبخند زدن و داشتن روحیه مثبت، نیمکره راست مغز که مرکز فعالیت‌های خلاقانه است، فعال‌تر می‌شود؟!
پس، بیمار خنده‌های توام بیشتر بخند
نواختن یک ساز
من عاشق سازدهنی هستم و بااینکه به دلیل پاندمی کرونا، فرصت ثبت‌نام در کلاس آموزشی را از دست دادم، ولی به‌راحتی و بدون توجه به نت موسیقی، چند دقیقه‌ای در روز گوشه‌ای می‌نشینم و بداهه‌نوازی می‌کنم.
برای تقویت نیمکره راست مغز، یکی دیگر از روش‌ها نوازندگی است حتی اگر آموزش ندیده‌اید. این کار، جنبه آفرینش گری مغز شما را فعال می‌کند.
تقویت نیمکره راست مغز کودک من
به قسمت مهمی از مقاله رسیدید. هر تصمیم و روش تربیتی برای کودکتان در نظر بگیرید بدون شک، روی زندگی فردی و حرفه‌ای او در آینده تأثیر می‌گذارد.
در ادامه قصد دارم چند تمرین ساده برای تقویت نیمکره راست مغز دلبندتان را بنویسم:
◄ نقاشی ( پاستل، ماژیک، آبرنگ، رنگ و روغن)
◄ ساززدن
◄ آواز یا کتاب خواندن برای خود یا دیگران
◄ نوشتن خاطرات روزانه یا هر موضوعی که به آن فکر می‌کند و برایش اهمیت دارد.
◄ بازی‌های فکری
و از همه مهم‌تر، تمرین برای «خود واقعی» بودن.
سخن پایانی
فرقی ندارد یک ریاضیدان کار بلد و پرمشغله باشید یا یک نوازنده دوره‌گرد و محبوب! این را فراموش نکنید که هردو نیمکره مغز شما هم‌زمان فعال است.
این جمله را نادیده بگیرید که « فلانی نیمکره راست مغزش بهتر از نیمکره چپ مغزش است». بهتر است بیش از توجه به این حرف، به تقویت نیمکره راست مغز مشغول شوید و بدانید که یک زندگی بادوام لذت‌بخش، مبتنی بر یک نیمکره نیست.
چرا نباید هردو نیمکره با هم دوست باشند؟!
من می‌نویسم. در کنار سفر، مهربانی، آشپزی و سکوت، از این هنر، برای معنا دادن به زندگی ام بهره می‌برم.
سلام خسته نباشین وقت بخیر. عالی بود تمرینا و لذت بخش و خیلی دوستانه و دلنشین بود مقاله شما . خواستم تشکر کنم. موفق و شاد و پیروز و سلامت باشین.