فهرست مطالب
استعدادیابی چیست؟ چطور میتوان استعدادیابی کرد؟
احتمالا واژه استعدادیابی به گوشتان آشنا باشد. همه جوامع پیشرفته به استعداد و استعدادیابی اهمیت میدهند و شرکتها برای جذب کارمندانشان استعداد آنها را در زمینههای گوناگون درنظر میگیرند. اما اصلا استعداد چیست و چطور میتوان استعدادیابی کرد؟ برای خواندن جواب این سوال، با ما در ادامه همراه باشید.
فهرست
فصل ۱
استعداد چیست؟
بیایید قبل از بررسی مفهوم استعدادیابی از استعداد صحبت کنیم.
حتما در زندگی با کسانی روبهرو شدهاید که بدون زحمت و بهسادگی میتوانند دستهای از کارها را انجام دهند، درحالیکه باقی افراد باید برای انجام همان کار چندین برابر زحمت بکشند.
آنها در آن زمینه خاص مستعد هستند. درواقع ویژگی خاص و خارقالعادهای که از بدو تولد با آنها بوده است که انجام آن کار خاص را برایشان بسیار ساده میکند.
این، سادهترین تعریفی است که میتوان از استعداد ارائه کرد. استعداد به معنای توانایی ویژه و خاصی است که بهصورت ذاتی و از کودکی در افراد وجود دارد.
به کودکیتان فکر کنید. چه چیزی برای شما از همه آسانتر بود؟ به چه کاری بیشتر از همه کارها علاقه داشتید؟ حالا چطور؟ آیا هنوز هم در زمینهای خاص توانایی ویژهای دارید؟
یادتان باشد که استعداد با دو کلمه متفاوت است: هوش و تخصص.
دانستن مفهوم هر دو کلمه، باعث میشود که بتوانید بهسادگی مرز این مفاهیم با استعداد را بهدرستی مشخص کنید.
همانطور که میدانید، هوش به معنای توانایی ذهن در تجزیه و تحلیل و پردازش مسائل گفته میشود. هرچقدر بهرهوری ذهن بالاتر برود، هوش افراد بیشتر خواهد شد.
تخصص به توانایی ما بعد از انجام تمرین و طی دورههای متفاوت آموزشی در یک موضوع خاص گفته میشود. مهمترین تفاوت تخصص با استعداد این است که استعداد مسئلهای بالقوه است که تا به آموزش و تمرین نرسد، به تخصص و حرفه تبدیل نخواهد شد.
دو عامل مهم در پیدایش استعداد موثر هستند:
علاقه
زمانی که افراد به موضوعی خاص علاقه بسیار زیادی داشته باشند، طبعا در آن استعداد خوبی هم خواهند داشت.
این مسئله به دو دلیل اتفاق میافتد: اول اینکه معمولا افراد در کارهایی که مستعد هستند و خوب از پس آن برمیآیند علاقه نشان میدهند.
دوم اینکه معمولا وقتی افراد به مسئلهای علاقه دارند نهایت تلاش خود را برای تمرین و بهبود وضعیتشان بهکار خواهند گرفت. درنتیجه در آن مسئله خاص پیشرفت خوبی خواهند داشت.
محیط و اطرافیان
تشویق یا سرکوب علایق استعدادها دومین عامل شکلگیری یا منکوب کردن استعداد در افراد است. به همین دلیل نمیتوان از نقش محیط و اطرافیان در شکلگیری استعداد غافل شد.
روانشناسان چه میگویند؟
روانشناسان نگاه جالبی به استعداد دارند. این تعریف جالب از استعداد را از آنجلا داکورث، استاد دانشگاه پنسیلوانیا بخوانید:
وقتی من از استعداد استفاده میکنم به این مسئله اشاره دارم که شما خواهید توانست با تلاش بهتر شوید.سرعت پیشرفت شما در هر زمینهای به معنای استعداد شما است. و همه ما به یک اندازه مستعد نیستیم.
از طرفی دیگر، اریکسون روانشناس معروف، نظر متفاوتی درباره استعداد دارد. او میگوید:
آیا ممکن است کسانی مانند انیشتین به راحتی و با لوبهای جداری تختانی متفاوتتری متولد شوند و بنابراین از توانایی ذاتی خوبی برای محاسبات ریاضی برخوردار باشند؟
شاید اینطور فکر کنید اما محققان که مطالعه بر اندازه قسمتهای مغز روی ریاضیدانان و افراد معمولی را انجام دادهاند متوجه شدهاند که هرچه یبشتر بهعنوان ریاضیدان کار کنید، ماده خاکستری بیشتری در لوب آهیانه تحتانیتان شکل خواهد گرفت.
این مسئله نشان میدهد که تغییرات فیزیکی مغز ناشی از تلاش است. نه چیزی که با آن متولد شدهایم.
درواقع اریکسون مسئله ذاتی بودن استعداد را رد میکند و معتقد است آنچه تعیینکننده است، تلاش ما است. نه آنچه با ما متولد میشود.
به نظر شما واقعیت چیست؟
فصل ۲
استعدادیابی چیست؟
استعدادیابی یعنی روشهای کشف استعداد افراد و بهکارگیری آن در فعالیتهای مرتبط.
طبیعی است که بسیاری مدیران از مشاغل و کسبوکارها دوست داشته باشند افرادی را استخدام کنند که در زمینه کاری خود استعداد داشته باشند.
استخدام افراد مستعد به معنای افزایش بهرهوری و بهبود سرعت پیشرفت کار است. آنها به این باور رسیدهاند که افراد شبیه به هم نیستند و هرکس با استعدادی منحصر به فرد بهدنیا خواهد آمد.
به همین دلیل آنها با کمک از تستهای مختلف و مصاحبههای متفاوت تلاش میکنند تا اشخاص مستعد را شناسایی و آنها را جذب کنند.
رابطه استعداد و پیشرفت
یکی از مهمترین وجوه استعداد کمک به پیشرفت افراد در زمینههای مختلف است.
اگر تعریف استعداد به خوبی در ذهنتان مانده باشد، به میزان رشد مهارت افراد در مقایسه با دیگران اطلاق میشد.
درواقع استعداد میتواند نوعی برتری به افراد ببخشد که با آن جایگاه خود را بهبود ببخشند و در مسیری قدم بردارند که درستترین مسیر برای آنها است.
اگر استعدادیابی به درستی انجام شود و هرکس در جایگاهی قرار داشته باشد که در آن استعداد مناسبی دارد، میتواند بهسرعت پیشرفت کند.
رابطه استعداد و رشد
استعداد به صورت بالقوه ظرفیت رشد افراد در حیطههای مختلف را در اختیار آنها قرار میدهد. البته یادتان باشد که صرف داشتن استعداد تضمین کننده پیشرفت یا رشد افراد نیست.
یکی از مهمترین نکاتی که درنظر گرفته نمیشود این است که استعداد به خودی خود هیچ برتری خاصی به افراد نخواهد بخشید؛ بلکه شناسایی درست و بهموقع استعدادها،تلاش و پشتکار روی ظرفیتها و آموزش درست است که میتواند درنهایت به رشد ختم شود.
استعداد به افراد کمک میکند تا با صرف هزینه و زمان کمتر به هدفی دست پیدا کنند که درحالت عادی چندین برابر آنها باید تلاش کرد و وقت گذاشت.
این مسئله درست مانند سوخت جت است. سوخت جت پیشران موتور جت است و آن را بهحرکت درخواهد آورد. اما آیا سوخت جت به خودی خود و بدون وجود جت یا موتور آن کار خاصی انجام خواهد داد؟
فصل ۳
آیا همه استعداد دارند؟
استعداد که گاهی به اشتباه به عنوان هوش تلقی میشود، درست فهم نشده است. ما برای جداکردن افراد از لفظ بااستعداد و بیاستعداد استفاده میکنیم.
همیشه عموم فکر میکنند که دانشمندان افرادی باهوش و مستعد هستند و مشاغل معمولی غیرهوشمند تلقی میشوند. اما کافی است که همان دانشمند را از حباب آزمایشگاهیاش بیرون بکشید و از او بخواهید که با اجتماع رابطه برقرار کند یا نقاشی بکشد.
آیا همان دانشمند در انجام چالشهای جدید همچنان باهوش تلقی خواهد شد؟
ما انسانها بهصورت ذاتی به هر استعدادی که در خودمان پیدا نمیکنیم ولی دیگران آن را دارند، هوش و استعداد میگوییم.
اما هوارد گاردنر تعریف هوش و استعداد را کاملا دگرگون کرد. او معتقد است که انواع مختلفی از هوش و استعداد وجود دارد و هرکس باید نقطه قوت خود را پیدا کند.
گاردنر تاکید میکند که همه ما دارای استعدادی خاص هستیم که باید صرفا آن را شناسایی و پیدا کنیم. البته تاکید بیش از اندازه روی استعداد هم درست نیست و گاردنر معتقد است بخشی از استعدادیابی به این دلیل است که ضعفهای خود را بشناسیم و روی بهبود آنها متمرکز شویم.
فصل ۴
انواع استعداد
همانطور که احتمالا تابحال فهمیدهاید، استعداد وضعیتی ترکیبی است که از عناصر مختلفی تشکیل میشود. شخصی میتواند مستعد قلمداد شود که عناصر زیر را داشته باشد یا با تلاش بهدست آورده باشد:
- مهارت
- دانش
- هوش
- تجربه
- توانایی یادگیری و رشد
- توانایی نگرش به شخصیت و قضاوت خود
- پشتکار
- خودانگیزشی
استعداد مجموعهای از تواناییهای منحصربهفرد است که در افراد مختلف وجود دارد. ممکن است بعضی از افراد چندین استعداد داشته باشند و اصطلاحا چندبعدی باشند و بعضی دیگر یک استعداد خاص داشته باشند و تکبعدی محسوب شوند.
درهرصورت هدف همه افراد یکی است و آن چیزی نیست بهجز پیشرفت. نکته اساسی این است که شما نباید استعدادهای خود را دستکم بگیرید. همه ما استعدادی ویژه داریم که دیگران از آن محروم هستند.
همین مسئله همه ما انسانها را به شخصیتهایی ویژه تبدیل کرده است. و اگر هرکس به درستی استعداد خود را شناسایی کند و در کار از آن استفاده کند، در نهایت جامعهای روبهپیشرفت خواهیم داشت.
۱: تک بعدی
وقتی افراد در بخشی خاص دارای استعدادی منحصربه فرد هستند، درواقع استعدادی تکبعدی دارند. مثلا مولفههای ورزشی خاص یا مهارتی علمی.
افراد در این دسته از استعداد برای ورود به حیطه موردنظرشان به مهارت خاص دیگری هم نیاز نخواهند داشت. مثلا کسی که دونده دوی صدمتر است، صرفا به مهارت محدودی مانند سرعت و قدرت بدنی نیاز خواهد داشت.
۲: چندبعدی
استعداد چندبعدی یعنی شما علاوهبر نیاز به استعدادی مشخص در حوزهای خاص، به چند مهارت و استعداد دیگر برای کار نیاز دارید.
مثلا اگر قرار است در تیم تولید محتوا مشغول به کار شوید، باید علاوهبر استعداد در تولید محتوا و نویسندگی، مهارت کار گروهی و تیمی را هم داشته باشید.
۳:جسمی
وضعیت جسمی افراد مخصوصا در حوزه ورزشی میتواند عملکرد آنها را درطول رویداد، مسابقه یا بازی تعیین کند.
دستهبندی مختلف درطول آزمون استعدادیابی جسمی شامل طیف مختلفی از متغیرها مانند قد، وزن، نوع بدن و طول اندام است.
همه این متغیرها میتوانند به افراد کمک کننند تا در ورزشهای مختلف سرآمد باشند. این فاکتورها در دستیابی به برتری درمقابل رقبا و یا حتی بهعنوان سکوی پرشی برای شروع کار کمک کنند خواهند بود.
۴: فیزیولوژیک
وضعیت فیزیولوژیک ورزشکار میتواند برای موفقیت آنها در حوزه خودشان بسیار حائز اهمیت است.
استقامت، توان هوازی، قدرت و قدرت بیهوازی مثالهایی از نمونه تواناییهای فیزیولوژیک و استعدادهای بدنی افراد هستند.
۵: جامعهشناسی
یکی از مهمترین مولفههای استعداد افراد زمینه اجتماعی قوی است. به همین دلیل در بسیاری از مشاغل و زمینهها از تستهای استعدادیابی جامعه شناختی استفاده میشود.
نیروی ذهنی بالا، وظیفهشناسی و تمرکز از مهمترین مهارتهایی است که مدیران در این آزمونها دنبال میکنند.
۶: روانشناختی
پایداری در هدف، قوت روحیه و نداشتن سوءظن و افکار منفی از ویژگیهایی هستند که از افراد استعداد روانی قدرتمند میسازد.
۷: مهارت
مهارت بالقوه مهمترین مولفه برای بسیاری از افراد هم در محیطهای شغلی و هم در ورزش است. اگر افراد مهارتهای فیزیولوژیک یا ورزشی بالایی داشته باشند یا در یادگیری این مهارتها سرعت بالایی از خودشان نشان دهند به سرعت پیشرفت خواهند کرد و کمترین تعارض و چالش را تجربه خواهند کرد.
لیست زیر بخشی از استعدادهایی است که تا بهامروز شناسایی شدهاند:
- سخنوری و سخنرانی
- نویسندگی
- مدیریت
- شبکهسازی
- شبکه در اینترنت
- تفکر انتقادی
- تصمیمگیری
- ریاضی
- پژوهش
- خونسردی
- حسابداری و محاسبه
- بازاریابی
- تبلیغات
- گرافیک
- موسیقی
- هنر
- نقاشی
- عکاسی
- نجاری
- فیلمسازی
- برنامهنویسی سایت
- منطق
- طنز
- بیان
- خلاقیت
- نوآوری
- تیراندازی
- زبان خارجی
- آکادمیک
- مدیریت مالی
- زبان اشاره
- اشتیاق
- آموزش
- انرژی بالا
- مذاکره
- برنامهریزی
- رهبری
- شنوندگی
- خواندن
- ترغیب کنندگی
- مقابله با شکست
- تایپ
- ابتکار عمل
- برنامهریزی استراتژیک
- بینش
- تخیل
- آیندهنگری
- تحلیل گذشته
- بهرهوری شخصی
- مدیریت زمان
- برنامهریزی مالی
- پسانداز
- الهامبخشی
- دوستیابی
- مهارتهای ارتباطی
- مدیریت پروژه
- سئو
- حل مسئله
- سواد کامپیوتری
- حزئیات جهتگیری
- شبکههای اجتماعی
- لجستیک
- هوش اجتماعی
- تسکین استرس
- پرسشگری
- کار داوطلبانه
- مدیریت ریسک
- استخدام
- خودکنترلی
- سلامتی و تناسب اندام
- قابل اعتماد بودن
- زبردستی
- شعبده بازی
- خوانندگی
- تجسم
- تطبیقپذیری
- اختراع
- خیالپردازی
- ورزشکاری
- قضاوت
- اطلاع
- صداقت
- یکدلی
- نظم و انضباط شخصی
- نرم افزاری
- منابع انسانی
- پلیگات(دانستن زبانهای خارجی متنوع)
- طوفان فکری
- مثبت بودن
- ایچاد ارتباطات
- تمرکز
- مدیریت تغییر
- اعتماد بهنفس
- حل تعارض
- آیندهنگری
- تامین و گهداری
- انصاف
فصل ۵
کاربرد استعدادیابی چیست؟
از تست استعدادیابی در موارد مختلفی استفاده میشود. از جذب بازیکنان تیمهای ورزشی تا استخدام در شرکتها.
تست استعدادیابی اهمیت دارد چون میتواند به افراد کمک کند تا قبل از تصمیمگیری درباره شغل، رشته یا حرفه خود به خوبی از درستی تصمیم و راهی که انتخاب کردهاند مطمئن شوند.
در ادامه با کاربرد تست استعدادیابی در زمینههای مختلف آشنا خواهیم شد:
تحصیلات
استعدادیابی در آموزش و تحصیلات بسیار کمککننده و راهگشا خواهد بود. بهخصوص قبل از انتخاب رشته در مدرسه و یا دانشگاه به دانشآموزان کمک خواهد کرد که انتخاب درست و بهتری داشته باشند.
اگر انتخاب رشته تحصیلی با استعداد و مهارتهای دانشجو یا دانشآموز همسو باشد، شاهد رشد و شکوفایی آنها خواهیم بود.
بهعلاوه وقتی تحصیلات با علاقه و استعداد دانشجو و دانشآموز همسو باشد، شوق بیشتری برای یادگیری و پیشرفت خواهند داشت.
ورزش
احتمالا اسم استعدادیابی را برای رشتههای ورزشی زیاد شنیده باشید. حتی در سالهای اخیر و یکی دو دهه گذشته این مسئله برای بسیاری از فدراسیونهای ورزشی مطرح شده است.
استعدادیابی در ورزش بسیار اهمیت دارد. چون بازیکنان ورزشی باید از لحاظ فیزیکی و مهارتهای بدنی مشخصههای خاصی داشته باشند.
به همین دلیل یکی از متداولترین مکانهایی که در آن از استعدادیابی استفاده میشود، ورزش و تیمهای ورزشی هستند.
کار
کار و موقعیت شغلی یکی دیگر از محیطهایی است که به شدت به استعداد افراد وابستگی دارد.
بسیاری از شرکتها بهصورت جدی برای استخدام کارمندانشان از فرمهای استعدادیابی استفاده میکنند. این فرمها نه تنها برای تشخیص مهارت و تخصص افراد است؛ بلکه به مدیران کمک میکند تا بتوانند سطح مهارتها و استعدادهای اجتماعی آنان را هم بسنجند.
نتیجه بهکارگیری آزمونهای تشخیص استعداد در محیطهای شغلی، روحیه بالای کارمندان برای کار و البته سازگاری آنها با یکدیگر خواهد بود.
فصل ۶
انواع استعدادیابی
تستهای استعدادیابی به نسبت محل مورد نظر میتوانند کاملا متغیر و متفاوت از یکدیگر باشند.
زمانی که افراد برای شرکت در رویداد ورزشی یا عضویت در تیمهای ورزشی خاص داوطلب میشوند، قطعا روند متفاوتی را از کسانی که برای استخدام در محیط کار آماده شوند طی خواهند کرد.
به همین دلیل میتوان انواع مختلفی از آزمونهای استعدادیابی را مشخص کرد.
استعدادیابی تحصیلی
استعدادیابی تحصیل که معمولا روی دانشآموزان سنین راهنمایی یا دبیرستان درنظر گرفته میشوند، تستهایی هستند که امکان شناسایی بهتر و بهینهتر مهارتهای ذهنی کودکان و نوجوانان را در اختیار والدین و مربیان قرار میدهند.
این تستها به والدین و خود نوجوان کمک خواهند کرد که عوامل درونی پیشرفت را شناسایی کرده و روی آن متمرکز شوند.
معمولا پس از بهدست آمدن نتایج تست به دانشآموزان مشاورههایی برای هدایت تحصلی و انتخاب رشته ارائه خواهد شد. هدف از این مشاورهها هدایت دانشاموزان به رشتههایی است که فرد در آنها بیشترین بازدهی و کارکرد را از خود نشان خواهد داد.
استعدادیابی ورزشی
یکی دیگر از انواع معروف استعدادیابی، تستهای استعدادیابی ورزشی هستند. این تستها با هدف شناسایی افراد با توان فیزیکی و جسمی مناسب برای انواع رشتههای ورزشی است.
سن، وضعیت جسمی و تواناییهای فیزیکی مهمترین فاکتورهایی هستند که در تستهای استعدادیابی ورزشی مورد بررسی قرار میگیرند.
بسیاری از باشگاهها، فدراسیونهای ورزشی و حتی مدارس برای جذب بازیکنان حرفهای و آموزش به آنها از تست ورزشی استفاده میکنند.
استعدادیابی حرفهای
استعدادیابی شغلی کمی پیچیدهتر از استعدادیابی ورزشی یا تحصیلی است. افرادی که قرار است در مشاغل مختلف استخدام شوند، باید علاوهبر تخصص و دانش مناسب در زمینه شغلی موردنظرشان باید مهارتهای ویژه دیگری هم داشت باشند.
مهارتهای جامعهشناختی و روانشناختی از مهمترین ویژگیهایی هستند که افراد متقاضی مشاغل باید از آنها برخوردار باشند.
به همین دلیل معمولا از چند تست مختلف استعدادیابی برای شناسایی نقاط ضعف و قوت متقاضیان مشاغل استفاده میکنند.
مهارتهای لازم برای موفقیت در کسب و کار
ده مهارت موردنیاز هر کارآفرین برای رسیدن به موفقیت در کسب و کار
البته در ادامه با معروفترین تستهای استعدادیابی آشنا خواهید شد. نگران نباشید!
فصل ۷
تست های معروف استعدادیابی
نکته مهم در استعدادیابی این است که کمی شناسایی آن سخت است. مگر اینکه افراد به درستی بدانند دنبال چه چیزی هستند و دقیقا باید از چه پارامترهایی برای یافتن آن استفاده کنند.
تستهای معروفی برای سنجش استعدادها در دنیا وجود دارند. در ادامه این استعدادها را مورد بررسی قرار خواهم داد:
تست اوکانر
نام اوکانر با شرکت جنرال الکتریک گره خورده است. این تست در نتیجه اجرای یک پروژه تحقیقاتی شکل گرفت.اوکانر مامور بود تا کارکنان شرکت را براساس توانمندی، استعداد و مهارت طبقهبندی کند.
نتیجه تلاشهای اوکانر به تستی منجر شد که امروزه یکی از مهمترین تستهای استعدادیابی دنیا است. تست اوکانر از دوازده پارامتر اصلی برای سنجش افراد استفاده میکند. موارد زیر پارامترهای تعیین کننده در تست اوکانر هستند:
کار با انگشتان دست
میزان مهارت افراد در کار با انگشتان دست، جابجایی اجسام و کار با اشیا کوچک از مواردی هستند که در این پارامتر مورد بررسی قرار میگیرند.
تجسم فضایی
در این بخش تفکر و تخیل سهبعدی داوطلبین مورد بررسی قرار خواهد کرد.
ایدهپردازی
در ایدهپردازی از داوطلبین خواسته میشود تا درمورد یک موضوع ایدهپردازی کنند. هدف این کار بررسی جریان تفکر آنها است.
موسیقی و تشخیص صدا
توانایی تشخیص موسیقی، آهنگ صدا و گامها در این پارامتر بررسی میشوند تا میزان استعداد داوطلبین در زمینه موسیقی مورد بررسی قرار گیرد.
تفکیک رنگها
احتمالا بسیاری از شما بازی تشخیص رنگ روشنتر را انجام دادهاید. این تست یکی از بخشهای تست اوکانر است.
استدلال و تحلیل
طبقهبندی مفاهیم، ایدهها یا استدلالها تواناییهایی هستند که در این بخش مورد بررسی قرار خواهند گرفت.
کار با اعداد
محاسبات عددی یا به خاطر سپردن اعداد در این بخش بررسی میشوند.
سیلوگرام
این بخش از تست به تواناییهای افراد در یادگیری زبان خارجی اختصاص دارد.
حافظه طراحی
در این بخش از تست از داوطلب خواسته میشود تا تصویری را ببیند و سپس سعی کند با یادآوری آن تصویر را روی کاغذ بکشد. هدف از این بخش تست سنجش میزان حافظه تصویری افراد است.
استقرا
یافتن ویژگی مشترک بین ایدهها، تصاویر مختلف یا موضوعات ناهمگون روش تشخیص توانایی استدلال استقرایی در افراد است که در این بخش مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
آیندهنگری
در این پارامتر با استفاده از سوالاتی خاص توان تمرکز افراد روی آینده بررسی خواهد شد.
تندخوانی
درک سریع مفاهیم هدف سنجش این بخش از تست اوکانر است.
تست MBTI
تست MBTI نهتنها به استعدادیابی داوطلبین حرفهای کمک خواهد کرد، بلکه منجر به خودشناسی عمیقی هم خواهد شد.
در این تست ۱۶ نوع تیپ شخصیتی شناسایی شده است که هرکدام ویژگیهای منحصربهفردی دارند.
افراد با پاسخ به سوالات این تست و دریافت امتیاز در انتها در یکی از تیپهای شخصیتی این تست قرار میگیرند و مدیران قادر خواهند شد که بهتر درباره استخدام این افراد تصمیمگیری کنند.
تست استعدادیابی MBTI که توسط ایزابل مایر و کاترین بریگز طراحی شده است یکی از مهمترین تستهای استعدادیابی شغلی یا شخصیتشناسی ازدواج محصوب میشود.
درنهایت نقاط قوت و ضعف افراد مشخص میشود و میتواند دید درستی را از مهارتها و پتانسیل افراد در اختیار مدیران قرار بدهد.
تست هالند
این تست در استعدادیابی تحصیلی، هدایت شغلی و شخصیتشناسی بسیار موثر و کارگشا است.
شرکتکنندگان با پاسخ به سوالات تست هالند در انتها در یکی از شش تیپ شخصیتی شناسایی شده قرار خواهند گرفت و میتوانند بهترین انتخابهای پیش رو را شناسایی کنند.
واقعگرایی، هنری، شجاعت، جستجوگری، قراردادی و اجتماعی از تیپهای شخصیتی هستند که جان لوییس هالند، مبدع این تست مورد شناسایی و بررسی قرار داده است.
تست گاردنر
گاردنر یکی از معروفترین شخصیتهای دنیای هوش و استعداد است. او برای اولین بار نظریه هوشهای چندگانه را ارائه کرد و معتقد بود که هوش صرفا در آیکیو خلاصه نمیشود.
این روانشناس معروف طی مطالعات و تحقیقات خود هشت نوع هوش شناسایی و معرفی کرده است که از طریق تست گاردنر میتوان آنها را شناخت یا بررسی کرد.
هوش منطقی و ریاضی، هوش جسمی و حرکتی، هوش درون فردی، هوش زبانی و کلامی، هوش برون فردی، هستی گرایی و طبیعتگرایی از انواع هوشهایی هستند که گاردنر آنها را شناسایی و معرفی کرده است.
فصل ۸
فواید استعدادیابی
جذب استعدادهای برتر در مدیریت استراتژیک سازمانها اهمیت زیادی دارد. این مسئله به سازمانها فرصت میهد تا با استخدام با استعدادترین افراد موفقیت و دستیابی به هدف را امکانپذیرتر کنند.
موارد زیر از مهمترین فواید استعدادیابی در سازمانها و ارگانهای مختلف هستند:
انگیزش کارمندان
داشتن استعداد به کارمندان کمک میکند تا باانگیزه بمانند و طول مدت همکاری مفیدشان با شرکتها و سازمانها طولانیتر باشد.
این مسئله درست یک بازی دوسر برد است. هم کارمندان با رضایت و انگیزه بیشتری در سازمان مربوطه کار خواهند کرد و هم سازمانها نتایج و عملکرد بهتر خواهند داشت.
این مسئله در عرصههای دیگر هم صادق است. هم عرصههای ورزشی و هم عرصههای تحصیلی.
پویش مداوم نقشهای حیاتی
مدیریت استعدادها شرکتها را به کارکردهای خاصی مجهز میکند. کارکردهایی که کاملا تخصصی هستند و به نیروی کار ویژه و ماهر نیاز دارند.
این به آن معنا است که شرکتها برای ایفای نقشهای حیاتی خود به کمک کارمندان مستعد نیاز دارند. این مسئله باعث میشود که بار اضافی از دوش سایر کارمندان برداشته شود و بتوانند با فکر بازتری به استقبال نقشهای خود بروند.
افزایش عملکرد کارکنان
مدیریت استعدادهای جذب شده در سازمان میتواند تقسیم نقشها و وظایف را به عمل آسانتری تبدیل کند.
به این ترتیب مدیران خواهند توانست راحتتر از پیش وظایف کارمندان را مشخص کنند. درنتیجه مشکلات مدیریتی و لیست شکایات بهصورت قابلتوجهی کاهش پیدا خواهد کرد.
درگیر شدن کارکنان با وظایف
کارکنان مستعد درمحل کار به شرکتها امکان میدهند تا تصمیمات منظمی درمورد توسعه کارکنان بگیرند و باعث افزایش مهارت و پیشرفت کارمندان شوند.
وقتی کارمندان رویه عادلانهای برای توسعه پیشروی خود ببینند، نرخ ماندگاریشان در شرکت افزایش خواهد یافت. از طرف دیگر خود را در کنار شرکت متبوعشان یک مای واحد فرض کنند و با تمام توان و انرژی برای انجام وظایف خود حاضر شوند.
حفظ استعدادها
یکی از مهمترین فواید استعدادیابی برای شرکتها شناسایی استعدادهای برتر و قدردانی از آنها است.
همه شرکتها دوست دارند که استعدادها را در سازمان خود حفظ کنند تا نهایت کارایی را از خود نشان دهند.
به همین دلیل زمانی که استعدادهای برتر شناسایی شوند و امکانات ویژهتری دریافت کنند، میتوانند مدت بیشتری در شرکت باقی بمانند و همکاریشان را ادامه دهند.
به همین دلیل علاوهبر حفظ استعدادهای برتر، هزینه استخدام و مدیریت عملکرد در مدت طولانی در سطح مطلوبی باقی خواهد ماند.
بهبود عملکرد تجاری
مدیریت صحیح استعدادها و استعدادیابی درست باعث میشود تا تعامل، مهارت و انگیزه کارکنان افزایش پیدا کند.
به این ترتیب کارمندان همسو با مدیران درراستای منافع و اهداف شرکت کار خواهند کرد. این کار به نوبه خود رضایت مشتری و عملکرد تجاری شرکت را افزایش میدهد.
رضایت بیشتر مشتری
رویکرد سیستماتیک برای مدیریت استعدادها به معنای ادغام سازمانی و اتخاذ رویکرد درست و دنبالهدار در مدیریت است.
زمانی که سیستمها یکپارچهتر باشند نرخ رضایت مشتری معمولا بیشتر خواهد بود. چون آنها با افراد کمتری سروکار دارند و نیازهای آنها با سرعت بیشتری رفع خواهد شد.
فصل ۹
چطور استعداد خود را کشف کنیم؟ از چه سنی؟
استعدادیابی بهترین کاری است که هرکس میتواند برای اتخاذ تصمیمات مربوط به آینده خود انجام دهند.
بااینکه عنوان میشود بهترین سن استعدادیابی سنین کودکی و نوجوانی، یعنی بین ۱۰ تا ۱۸ سالگی است، اما نمیتوان یک واقعیت را نادیده گرفت:
هیچوقت برای کشف و دنبال کردن استعدادها دیر نیست. حتی اگر به سنین بزرگسالی رسیدهاند و فکر میکنید هنوز راهتان را بهدرستی پیدا نکردهاید، استعدادیابی میتواند به شما کمک کند تا به بهترین شکل ممکن مسیر را شناسایی کنید و در راستای رسیدن به آن قدم بردارید.
چطور میتوانیم استعدادمان را کشف کنیم؟
برای کشف استعدادهایتان میتوانید از چند دسته از افراد کمک بگیرید:
-
روانشناسان
یکی از بهترین کسانی که میتوانند در کشف استعدادها به شما کمک کنند روانشناسان هستند. شما میتوانید با مراجعه با آنها و چند جلسه صحبت و انجام تستهای روانشناختی بهخوبی به نقاط قوت و ضعف خودتان پی ببرید.
-
مدیران منابع انسانی و استعدادها
این دسته از افراد در سازمانها مشغول به کار هستند و وظیفه آنها شناسایی استعدادها و استفاده هدفمند از آنها در پستهای مختلف است.
-
خودتان! به همین سادگی
بله! واقعیت این است که هیچکس به اندازه خودتان نخواهد توانست به شما در شناسایی نقاط قوت و ضعفتان کمک کند. کافی است چند قدم کوتاه را برای شناسایی خودتان بردارید تا بتوانید به خوبی از استعدادها و شخصیت حرفهایتان سر دربیاورید.
اما چطور؟
جواب سوالات زیر را پیدا کنید:
برای فهم درست علایق و استعدادهایتان نیاز دارید که به سوالات زیر جواب روشن و قطعی بدهید. این سوالات به شما کمک میکنند که بانید در چه موضوعاتی توانمندی بیشتری دارید و چه کاری خواهد توانست شما را بیشتر هیجانزده و درگیر کند:
۱: چه کاری از کودکی بیشتری لذت را به شما میبخشید؟
۲: از کودکی به چه صفت و توانمندی معروف بودید؟
۳: چه کاری برای شما از همه چیز در دنیا جذابتراست؟
۴: هنگام انجام چه کاری گذر زمان را حس نمیکنید؟
۵: چه کاری برای شما از همه راحتتر است؟
۶: در چه موضوعی از بقیه اطرافیان جلوتر و برتر بودهاید؟
از اطرافیان درباره خودتان سوال بپرسید
یکی از گزینههای دیگری که میتواند دید مناسبی نسبت به شخصیت و علایقتان به شما ببخشد، نگرش اطرافیان به شما است. کسانی که از کودکی در کنار شما بودهاند و شناخت کامل و مناسبی نسبت به شما دارند، بهترین گزینه برای شناسایی استعدادها و ظرفیتهای ذهنی شما هستند.
دوستان دوره کودکی شما، اعضای خانواده و آشنایان امین و مورد اعتمادتان بهترین گزینه برای اجرای این مرحلهاند. به یک نفر اکتفا نکنید و از چندنفر درباره ویژگیهای شخصیتیتان سوال بپرسید تا دید مناسبی نسبت به خودتان پیدا کنید.
مخرج مشترک جواب همه افراد به سوالاتتان میتواند همان جوابی باشد که شما به دنبال آن هستید.
کارهایی که هنوز هم در آنها بهترین هستید را شناسایی کنید
همه ما تواناییهایی داریم که منحصر به شخصیتمان هستند. اگر کاری وجود دارد که در آن از بقیه بهتر عمل میکنید، از آن به سادگی عبور نکنید و روی آن فکر کنید. ببینید چه مهارتهایی پایه و اساس آن کار است. احتمالا شما در آن مهارتها از باقی افراد قدرتمندتر هستید و مستعدتر خواهید بود.
به خودتان و تواناییهایتان ایمان داشته باشید
حتی مستعدترین افراد دنیا هم بدون خودباوری و ایمان به تواناییهایشان نخواهند توانست کاری از پیش ببرند.
گاهی اینکه تا چه اندازه مستعد و توانمند هستید اهمیت ندارد. بلکه میزان اعتماد بهنفس و باور به توانمندیهایتان بیش از هرچیز دیگری اهمیت دارد.
به خودتان باور داشته باشید و مطمئن باشید که همیشه عرصهای هست که بتوانید در آن بدرخشید و موثر باشید.
از افراد سمی دوری کنید
همیشه کسانی سر راه ما قرار میگیرند که میتوانند بهصورت وحشتناکی روی اعتماد بهنفس و باورهای ذهنیمان اثر بگذارند.
سعی کنید از کسانی که به هرنحوی سعی در تمسخر یا سرکوب توانمندیهای شما دارند دوری کنید.
یادتان باشد که ضعف این افراد در مقابل شما باعث شده است تا شما را مورد تمسخر قرار دهند. پس به آنها اجازه ندهید با ضربه روحی به شما احساس قدرت داشته باشند و با پیشرفتتان آنها را مایوس و ناامید کنید.
همیشه کسانی وجود دارند که شما را به خاطر توانمندیهایتان ستایش کنند. چرا اطرافتان را از کسانی که پر از احساس مثبت هستند و میتوانند این احساس مثبت را به شما منتقل کنند پر نکنید؟
از تستهای استعدادیابی کمک بگیرید
یکی از موارد مهم در هدایت استعدادها و شناسایی آنها به شما تستهای استعدادیابی هستند. اگر یادتان باشد در قسمتهای قبل از این تستها با شما صحبت کردیم.
بسیاری از این تستها به صورت رایگان در وبسایتهای مختلف موجود هستند و شما تنها با صرف چند دقیقه و تمرکز روی سوالات آنلاین آنها میتوانند به مختصات درستی از شخصیتتان دست پیدا کنید.
فصل ۱۰
فرآیند استعدادیابی
یکی از متداولترین روشهای استعدادیابی بررسی علمکرد افراد در روند رقابت است. مربی، معلم یا مدیران میتوانند مجموعهای از آزمونهای اساسی را برای کمیسازی یا سنجش مهارت و ویژگیهای مهم افراد تهیه میکنند.
مثلا در تستهای استعدادیابی ورزشی مربیان از افراد میخواهند که مسافتهای آزمایشی را سریعتر از حد استاندارد بدوند.
درطول دویدن ورزشکار، با تعبیه کردن سنسورهایی در بدن ورزشکار ویژگیهای فیزیولوژیک او را محاسبه کنند. مثلا حداکثر اکسیژن مصرفی که میتواند ورزشکار را از دیگران متمایز کند.
پتانسیل عملکرد افراد را میتوان با روشهای مختلفی اندازهگیری یا ارزیابی کرد. چرخه زیر یکی از مهمترین روشهای سنجش و تست استعداد است:
- انتخاب خصوصیات و پارمترهایی که باید اندازهگیری شوند.
- انتخاب روشها و معیارهای مناسب اندازهگیری.
- جمعآوری دادهها.
- تجزیه و تحلیل دادههای جمعاوری شده.
- تصمیمگیری درخصوص نتایج آزمون.
- اجرای تصمیمات.
مرحله بعد در تستهای استعدادیابی، استفاده از نتایج آزمون است. معمولا با روشهای زیر میتوان از نتایج آزمون استفاده کرد:
- پیشبینی عملکرد آینده.
- مشخص کردن نقاط ضعف.
- اندازهگیری میزان بهبود خصوصیات فردی.
- ارزیابی میزان موفقیت برنامههای آموزشی.
- قرار دادن افراد در گروههای آموزشی و تمرینی مناسب.
- انگیزه دادن به افراد.
فصل ۱۱
تا چه اندازه میتوان به آزمونها اعتماد کرد؟
قابل اطمینان بودن آزمونها میتواند تحت تاثیر دستهای از عوامل قرار بگیرد. عوامل زیر میتوانند بر درستی یا نادرستی تست استعدادیابی تاثیر بگذارند:
- زمان آخرین استراحت و کیفیت تغذیهای افراد.
- وضیعت جسمی و بدنی آنها هنگام اجرای آزمون.
- وضعیت محیطی جلسه برگزاری آزمون از قبیل دما، صدا و رطوبت محیط.
- میزان تمرین افراد قبل آزمون.
- وضع روحی و روانی آنها هگام ارائه تست.
- زمان برگزاری آزمون (صبح، ظهر یا عصر)
- میزان مصرف کافئین.
- دانش یا تجربه قبلی افراد داوطلب.
- دقت اندازهگیری استعداد و ویژگیها.
- شخصیت، دانش و مهارت شخص برگزار کننده آزمون.
- ارائه حداکثر تلاش و تمرکز افراد حین ارائه تست.
- رقبا و افراد حاضر در جلسه آزمون.
فصل ۱۲
ابزار استعدادیابی
از ابتدای شکلگیری مباحث مربوط به استعدادیابی ابزار و روشهای متفاوتی برای انجام این مسئله پیشبینی و ارائه شده است.
اما آنچه مهم است، دقت عملکرد این ابزارها و انجام صحیح فرآیند استعدادیابی در افراد است. به همین دلیل این روزها روانشناسان از سه دسته از ابزار برای درک استعداد افراد استفاده میکنند:
ابزار بازی
ابزارهای بازی یکی از جدیدترین متدهای سنجش استعداد افراد محسوب میشود. این ابزار بر تشخیص تجربه و توانایی داوطلب متمرکز شده است.
ممکن است روانشناس در طول جلسه با استفاده از سناریوهایی مانند تعامل، تخیل یا نمایش از داوطلبین بخواهد که واکنش واقعی خود را نشان دهند.
رفتار کاربران در مواجهه با هریک از این گزینهها توسط الگوریتمهای کامپیوتری شناسایی و تجزیه و تحلیل میشوند تا بتوانند دید درستی نسبت به میزان توانایی افراد به روانشناس ارائه کنند.
متخصصان در کنار جذابیتها و محاسنی که از این ابزار سنجش استعداد برداشت میشود، دو دسته از معایب را پیشبینی کردهاند:
اول اینکه نمیتوانند دید جامعی نسبت به پیشینه داوطلب به کارشناس ارائه کنند و احتمال اینکه تصویر غیرواقعی ترسیم کنند زیاد است.
دوم اینکه هزینه این تست بسیار زیاد و قابل توجه خواهد بود. این واقعیت درکنار محدودیت بودجههای جذب استعداد در سازمانها کاربران را کمی دچار تردید خواهد کرد.
مصاحبههای دیجیتال
این ابزار هم از طریق برنامهنویسی برای پرسش و پاسخ به یک دسته از سوالات و ارائه امتیاز به هرسوال ممکن است و هم اینکه داوطلبین میتوانند بهصورت ویدئو کنفرانس با مدیران مصاحبه کنند.
ارائه الگوریتمهای خاص به سیستمهای هوشمند برای ارزیابی حالت چهره، لحن صدا، بیان و… هم به مدیران کمک میکند تا ارزیابی دقیقتری نسبت به داوطلبین داشته باشند.
این سیستم بسیار دقیقتر از سیستم بازی است. اما مسئله مهمی که همیشه درباره آن مورد سوال قرار میگیرد، رویکرد و میزان انصاف و عدالت مصاحبه کنندگان است. آیا همه میتوانند بیطرفانه و بدون غرضورزی به افراد نگاه کنند؟
دادهکاوی داوطلبین
بررسی رفتار آنلاین افراد داوطلب میتواند در شناسایی شخصیت و استعدادیابی داوطلبین موثر باشد. قبلا از این سیستم در بازاریابیهای دیجیتال و شناخت رفتار مصرفکننده استفاده میشد.
اما امروزه بسیاری از مراکز سنجش استعداد سعی میکنند با تجزیه و تحلیل رفتار کاربران در فضای آنلاین آنها را مورد بررسی قرار دهند.
این رفتار میتواند دید دقیقی نسبت به نگرش، شخصیت، علایق و توانایی افراد به کارشناسان ارائه کند و پیشبینی درستی را نسبت به استعداد آنها داشته باشد.
زیر سوال رفتن بخش خصوصی زندگی داوطلبین جزو مهمترین انتقاداتی است که نسبت به این ابزار سنجش استعداد وجود دارد و مورد بحث قرار میگیرد.
فصل ۱۳
چالش های استعدادیابی
یکی از مهمترین چالشهایی که در سر راه استعدادیابی وجود دارد، اخلاق استعدادیابی است. در ادامه این موارد را با هم مورد بررسی قرار خواهیم داد:
رضایت و آگاهی داوطلب
آیا داوطلبان از تمام مراحلی که برای سنجش استعداد آنها مورد استفاده قرار میگیرد آگاه هستند؟ آیا آنها میدانند که شرکتها برای زیر ذرهبین قرار دادن ویژگیهای شخصیتی آنان از چه مراحلی استفاده میکنند؟
آگاهی داوطلبین یکی از مهمترین سوالاتی است که در راه سنجش استعداد آنها مورد توجه قرار میگیرد. درواقع چالش اصلی این است که آیا نیاز است داوطلبین از همه مراجل باخبر باشند یا نه؟
انصاف
رفتار منصفانه و با عدالت کارشناسان دربرابر همه داوطلبین و افرادی که قرار است مورد سنجش قرار بگیرند، یکی دیگر از مهمترین چالشهای سنجش استعداد و مهارت است.
مدیران باید از قبل مطمئن باشند که کارشناسان آنها در برابر همه گروههای جامعه نگرش منصفانه و بدون جهتگیری خواهند داشت و قرار نیست با برچسب خاصی رد شوند یا با بیعدالتی رد شوند.
این مسئله میتواند تبعیض را کاهش دهد و کیفیت سنجش استعداد را بالا ببرد.
وضعیت جسمی و روحی داوطلب
یکی دیگر از موارد مهمی که به عنوان چالشی جدی در سنجش استعداد مورد بحث قرار میگیرد این است که نباید به یک جلسه اکتفا کرد.
بسیاری از داوطلبین هنگام جلسه استعدادیابی بهعلت مشکلات متعددی که ممکن است برایشان بهوجود امده باشد، نمیتوانند بهترین نسخه خودشان را ارائه دهند و به همین دلیل از چیزی که لایق آن هستند محروم خواهند شد.
به همین دلیل بهتر است که جلسات استعدادیابی را در فواصل زمانی مختلف و در چند جلسه تقسیم کنید تا بتوانید دید بهتری نسبت به توانایی افراد بهدست بیاورید.
دقت پارامترهای اندازهگیری
وقتی از توانایی جسمی و فیزیکی افراد صحبت میکنیم، پارامترهای اندازهگیری دقیقتر و موثرتر عمل خواهند کرد.
اما نظر شما درباره ویژگیهای ذهنی و روانی آنها چیست؟ آیا میتوان این ویژگیها را با دقت کافی و بدون اشکال اندازه گرفت؟ این سوال به یکی از بزرگترین چالشهای سنجش استعداد تبدیل شده است.
فصل ۱۴
معرفی کتاب
اگر دوست دارید از استعدادهای خودتان بیشتر سردربیاورید و بهصورت موثرتری درجهت تحقق آنها گام بردارید، میتوانید از کتاب سه گام تا کشف استعداد نوشته علی پورفرزانه استفاده کنید.
در این کتاب خواهید توانست با اهمیت استعداد، توانمندیهای درونی افراد و راههای کشف آن اطلاعات مفیدی به دست بیاورید و از آن در جهت بهبود وضعیت خودتان استفاده کنید.
این کتاب با ارائه راهکاری عملی به شما خواهد آموخت که خودتان را تجربه کنید و از تواناییهایتان به بهترین شکل ممکن استفاده کنید.
علاوه بر این ما پیشنهادی ویژه برای شما داریم. ما در اپلیکیشن ذهن مجموعهای وسیع از بهترین و بهروزترین منابع دنیا برای پرورش استعداد و توسعه فردی فراهم کردهایم. اگر دوست دارید در کارتان پیشرفت کنید و با قدرت از رقبا جلو بزنید، به خانواده بزرگ ذهن بپیوندید.
این تست های استعدادیابی که معرفی کردین، فارسی شون هم وجود داره؟
بله، بسیاری از وبسایت ها این تست ها رو براساس نیاز کاربران بومی سازی و ترجمه کردن. کافیه سرچ کنین تا تعداد زیادی از این سایت ها بهتون معرفی بشه.
سلام منابع مطالبی که نوشتید رو لطف کنید بگید
سلام دوست عزیز. نمیشه برای این مقالات منبع خاضی رو ذکر کرد چون روش کار ترجمه یا برداشت از یکی دو تا منبع نیست. من برای نوشتن یک مقاله بیش از بیست منبع رو مطالعه میکنم و دریافتی که داشتم در قالب پست منتشر میشه
سلام مطلب خوبی بود ممنونم
بنظرم این موضوع استعداد یابی برای کودکان واقعا مهمه… این که پدر و مادر سعی کنن از سن کم برای فرزندانشون این کار رو انجام بدن یا اگه به تنهایی و با مطالعه نمیتونن از یک روانشناس کودک کمک بگیرن.
من همراه همسرم از قبل بچه دار شدنمون پیش روانشناس میرفتم برای تربیت کودک… رفتار با کودک در شرایط مختلف… برای این مورد هم قراره منو همسرم از دکتر ترانه موذنی چند جلسه مشاوره بگیریم و امیدوارم نتایج خوبی داشته باشه.
سلام دوست عزیز. خوشحالم که این مقاله رو دوست داشتین و بهتون کمک کرد 🙂
بله مسئله بسیار مهمیه و میتونه تا حدود زیادی به آینده کودک جهت بده. چقدر خوب که برای مراحل رشد و تربیت کودکتون از مشاوره روانشناسان تربیت کمک میگیرین.
موفق باشین 🙂