فهرست مطالب
استرس و اضطراب یکی از مخرب‌ترین مشکلات روحی به‌حساب می‌آید. شاید فکر کنید استرس، فقط در بزرگ‌سالی به سراغ افراد می‌رود، اما این فرضیه کاملاً اشتباه است. انسان از سنین ابتدایی زندگی می‌تواند درگیر استرس و اضطراب شود. اگر کودکی دارید که اخیراً دچار استرس شده است یا علائم استرس را از خود نشان می‌دهد، این مقاله مخصوص شماست. در این مقاله با ۱۲ روش کاهش استرس در کودکان آشنا خواهید شد. ما را در ذهن دنبال کنید.
استرس در کودکان و نوجوانان
برخلاف باور عموم، علائم استرس و اختلال اضطراب در کودکان و نوجوانان شایع است. به‌طوری‌که تخمین زده می‌شود بین ۱۰ تا ۲۰درصد کودکان در سنین مدرسه علائم اضطرابی را تجربه می‌کنند. مسئله قابل‌توجه و دارای اهمیت در این مورد، این است که شما به‌عنوان والدین یا یکی از اعضای خانواده، باید بتوانید به کودک در کنترل استرس کمک کنید. حمایت خانواده مهم‌ترین عامل در کنترل اضطراب کودکان است. در ادامه ۱۲ روش کاهش استرس در کودکان را با شما به اشتراک خواهم گذاشت.
یک؛ کودک را تشویق کنید که با ترس‌های خود روبه‌رو شود و از آن‌ها فرار نکند.
وقتی از موقعیتی می‌ترسیم، اولین واکنشمان فرار از آن موقعیت است. اما نکته مهمی که باید در نظر بگیرید این است که دور شدن و انکار شرایط استرس‌زا، به پایداری استرس کمک می‌کند. اما اگر به کودکتان یاد بدهید که با ترس‌های خود روبه‌رو شود، خواهد آموخت که اضطراب خود را به‌مرور زمان به‌صورت طبیعی کاهش دهد.
حتماً می‌دانید که بدن نمی‌تواند به مدت طولانی اضطراب را تحمل کند. شما می‌توانید از همین واقعیت علمی به‌عنوان یک روش کاهش استرس در کودکان استفاده کنید. به کودکتان یاد بدهید که با واقعیت روبه‌رو شود و به او اطمینان بدهید که بدنش خودبه‌خود بعد از ۴۵ دقیقه آرام خواهد شد.
مقاله مرتبط: کنترل و مدیریت استرس
دو؛ به کودکتان یاد بدهید که هیچ‌کس کامل نیست
اکثر والدین دوست دارند کودکشان در همه مراحل زندگی و در هر کاری بی‌نقص و عالی باشند. اما یادشان می‌رود که کودکشان فقط یک بچه کوچک است و باید بچگی کند. سیستم آموزشی ما بر اساس نمرات و عملکرد پیش می‌رود، نه بر اساس مهارت‌ها و علایق کودکان. پس بیایید با انتظارات فراتر از عقل و توان کودک، شرایط را برای او بدتر نکنیم. به او بفهمانید که همه قرار نیست ۲۰ بگیرند. کاری کنید که او مشتاق یادگیری باشد. نه برای اینکه نمره خوبی به دست بیاورد، بلکه به خاطر صرف یادگیری این کار را انجام دهد.
شاید مهم‌ترین روش کاهش استرس در کودکان در دوره مدرسه همین باشد. اینکه در کنار تشویق کودکان برای پیشرفت، او را همان‌طور که هست بپذیرید و برای اشتباهاتش به او سرکوفت نزنید. با این اشتباه والدین، معمولاً کودکان دچار اضطراب و سرخوردگی می‌شوند و توانایی‌هایشان بیشتر افت می‌کند.
سوم؛ روی نقاط قوت کودک متمرکز شوید
بسیاری از مواقع اضطراب باعث می‌شود که کودکان به‌جای دیدن نقاط قوتشان، به‌شدت به خود انتقادی رو بیاورند و خود را شخصی ضعیف و بدون توانایی ببینند. این مسئله خودبه‌خود به تولید استرس بیشتر منجر می‌شود. بسیار مهم است که در چنین شرایطی به کودکتان اطمینان خاطر بدهید و جنبه مثبت توانایی‌های او را یادآوری کنید. کودک شما نیاز دارد که از سمت والدین و معلم تشویق شود و نقاط مثبت استعدادهایش به او گوشزد شود.
برای مطالعه بیشتر: راهکارهای عملی و ثابت شده مدیریت استرس
چهارم؛ فعالیت‌های آرام‌بخش برنامه‌ریزی کنید
یک روش کاهش استرس در کودکان انجام فعالیت‌هایی است که می‌تواند به‌صورت مؤثر در آرام کردن اضطراب کودکان عمل کند. یادتان باشد که کودکان برای استراحت و بچگی کردن به زمان نیاز دارند. گاهی آن‌ها را آزاد بگذارید تا فعالیت‌های بچگانه و کارهایی که دوست دارند را انجام بدهند.
بعضی از والدین فکر می‌کنند که ورزش می‌تواند این نقش را برای کودکان بازی کند. اما گاهی ورزش هم جنبه یک فعالیت رسمی به خود می‌گیرد که در این صورت حتی می‌تواند منجر به افزایش استرس کودک شود. بگذارید کودک هر فعالیتی که دوست دارد را به‌قصد تفریح انجام دهد. بازی کردن با دوستان، نقاشی، مهمانی، یوگا، خمیربازی، گل بازی و… از محبوب‌ترین فعالیت‌های سرگرمی کودکان هستند و می‌توانند به‌صورت مؤثری آن‌ها را آرام کنند.
بیشتر بخوانید: با راهکارهای غلبه بر ترس آشنا شوید
پنجم؛ اتخاذ رویکرد رفتاری مراقبت از خود و تفکر مثبت به کودکان
فرزندان شما همان کاری را انجام می‌دهند که شما انجام می‌دهید می‌بیند. بنابراین اگر از موقعیت‌های تحریک‌کننده اضطراب و استرس دوری کنید، فرزندان شما هم چنین رفتاری را خواهند داشت. برعکس، اگر با ترس‌هایتان روبه‌رو شوید، کودکتان این سیگنال را دریافت خواهد کرد و یاد می‌گیرد که با ترس‌هایش روبه‌رو شود.
از خودتان مراقبت کنید و برای نیازهایتان زمان بگذارید تا فرزندتان هم یاد بگیرد که خود مراقبتی، بخش بزرگی از زندگی است. مثبت نگر باشید تا کودکتان هم جنبه‌های مثبتی زندگی را در نظر بگیرد. شما اولین و مهم‌ترین آموزش‌دهنده به کودکتان هستید. بنابراین برای مراقبت از کودکتان، باید اول به بهزیستی روانی و اندیشه‌ای خودتان اهمیت بدهید.
ششم، به رفتارهای شجاعانه فرزندانتان پاداش بدهید
یک روش مدیریت استرس در کودکان این است که به آن‌ها در برابر استرس‌هایشان واکنش درستی نشان بدهید. اگر کودکتان از چیزی می‌ترسد، او را در آغوش بگیرید و سعی کنید از او حمایت کنید. اگر رفتار شجاعانه‌ای از خود نشان داد، با جایزه دادن به او، از او قدردانی کنید. این کار ابداً به معنای رشوه دادن به کودک نیست. بلکه زمانی که شما به رفتارهای مثبت کودکتان پاسخ درستی می‌دهید، او را بیشتر درگیر این رفتار خواهید کرد و او بیشتر این رفتار را تکرار خواهد کرد.
هفتم؛ به او در تنظیم خواب کمک کنید
خواب کافی، تأثیر مستقیمی در کنترل سطح استرس و اضطراب دارد. برای آنکه بتوانید به‌درستی فرآیند کنترل استرس کودکتان را مدیریت کنید، باید ساعت خواب مشخصی را برای او در نظر بگیرید. قوانین خواب او را حتی در روزهای تعطیل هم اجرا کنید و در این رابطه کمی سختگیرانه عمل کنید.
یکی از کارهای مثبتی که می‌توانید انجام دهید، اختصاص زمان ۳۰ تا ۴۵ دقیقه‌ای برای گذار از بیداری به خواب است. این زمان به او کمک می‌کند با آرامش بیشتری وارد تختخواب شود و بهتر بخوابد. این روتین شبانه می‌تواند شامل تمیزکاری تا خواندن کتاب و قصه باشد.
هشتم؛ کودکتان را تشویق کنید تا استرس خود را ابراز کند
یکی دیگر از کارهای مؤثری که می‌توانید به‌عنوان روش کاهش استرس در کودکان انجام بدهید، تشویق او به ابراز احساس خود است. کودک شما نباید از اینکه نسبت به مسئله‌ای حساس است و باعث تحریک استرسش می‌شود، خجالت بکشد. دقت کنید که برخورد شما با استرس کودک در این مواقع بسیار مهم و تعیین‌کننده است.
اگر کودکتان به شما می‌گوید که استرس دارد و ترسیده است، نگویید که نه! تو خوبی و مشکلی نداری. این جملات به فرزندتان کمک نخواهد کرد و حتی تأثیر عکس خواهد داشت. کودکتان در چنین وضعیتی حس خواهد کرد که شما او را درک نمی‌کنید. سعی کنید احساسش را تائید کنید و به او اطمینان بدهید که افراد زیادی مانند او در موقعیت‌های مشابه ترسیده‌اند. با او از تجربیاتتان در این زمینه و احساستان صحبت کنید.
شاید خواندن این مقاله برای شما جالب باشد: مقابله با شرایط پر استرس
نهم؛ به فرزندتان کمک کنید تا مشکلش را حل کند
هنگامی‌که احساس کودکتان را تائید کردید و ثابت کردید که تجربه او را درک می‌کنید و به او گوش می‌دهید، نوبت به کمک می‌رسد. به فرزندتان کمک کنید تا مشکلش را حل کند. سعی کنید به او راه‌حل‌هایی برای کنترل این مشکل ارائه دهید یا از میان راه‌حل‌هایی که به ذهنش می‌رسد، بهترین روش را به او پیشنهاد بدهید.
دهم؛ آرام باشید
کودکان برای برآورد واکنش والدین نسبت به موقعیت‌های مختلف، به‌شدت رفتارهای آن‌های را تحت کنترل دارند. آن‌ها به شما نگاه می‌کنند و از شما یاد می‌گیرند. حتماً تجربه کرده‌اید که کودکتان در موقعیت‌هایی که شما مضطرب می‌شوید، گریه می‌کند و می‌ترسد. درواقع کودک آیینه تمام نمای شماست. همان‌طور که قبلاً هم اشاره کردم، یک روش کاهش استرس در کودکان این است که خودتان را کنترل کنید تا ترستان به کودک منتقل نشود.
حتی اگر ترسیده‌اید و اضطراب دارید، آن را ابراز نکنید و روی کنترل حرکاتتان متمرکز شوید تا کودک متوجه ترس شما نشود. سعی کنید تنفستان را آرام کنید و شمرده صحبت کنید. کودکی که از قوی بودن والدین مطمئن شود، ترس کمتری را تجربه خواهد کرد.
بیشتر بخوانید: پنج راه جلوگیری از افسردگی ناشی از استرس
یازدهم؛ با کودکتان تمرینات آرام‌کننده انجام دهید
گاهی انجام تمرینات آرام‌بخش، یک روش کاهش استرس در کودکان است و لازم است که آن‌ها را انجام دهند تا آرامششان را به دست بیاورند. یکی از ساده‌ترین تمریناتی که می‌توانید دراین‌باره انجام بدهید این است که از کودکتان بخواهید چند نفس عمیق بکشد. همزمان خودتان هم این تمرین را انجام دهید و با او مشارکت کنید.
دوازدهم؛ هرگز تسلیم نشوید
مبارزه با استرس و اضطراب، پروسه سخت و زمان‌بری است. گاهی اضطراب می‌تواند مزمن باشد و دلایل آن در طول زمان عوض خواهد شد. شاید گاهی خیال کنید که در مبارزه‌ای دائمی برای خاموش کردن آتش زیر خاکستر هستید. آتشی که هر بار شعله می‌کشد. اما اگر صبر داشته باشید و تکنیک‌های کنترل استرس را با کودکتان اجرا کنید، کودکتان یاد خواهد گرفت که با استرسش کنار بیاید و سطح آن را کاهش دهد. تکرار مهم‌ترین نکته‌ای است که باید آن را به یاد بیاورید. پس تکرار کنید و صبور باشید.
