تفکر عمودی و افقی ( جانبی ) چه تفاوتی دارند ؟ – سرازیری رسیدن به موفقیت

 

تفاوت تفکر عمودی و افقی ( یا جانبی ) را میتوان در نحوه برخورد ما با مسائل دانست. مسیری که ما برای حل مسائل و مشکلات انتخاب میکنیم مشخص میکند که چه تفکری را در پیش گرفته ایم.

تفکر عمودی ما را به دنبال مسیرهای از پیش تعیین شده می‌برد ؛ در حالی که تفکر افقی عملکردی کاملا متفاوت دارد و سعی میکند مسائل را به گونه خلاقانه‌تری بسط داده و راهکارهای جدیدی ارائه دهد.

دنیای نامرئی ما

دنیای ما هر چقدر هم که تا کنون پیشرفت کرده باشد ؛ باز هم ناپیداهای زیادی در آن هستند که ممکن است تا آینده نه چندان دور پیدا شوند و یا تا ابد رازهای نهان باقی بمانند.

وقتی پازل تکامل این جهان را در کنار هم میچینیم میبینیم افراد کوچک و بزرگ بسیاری بوده‌اند که هر کدام تکه‌ای از این پازل را خلق کرده‌اند.

درواقع تمام ما انسان‌ها به نوعی مسبب تغییراتی در جهان میشویم. حال گاهی این تغییرات آنقدر بزرگ‌اند که دنیا را دگرگون میکنند و گاهی آنقدر کوچک ، که در مرحله اول تنها بر دامنه کوچکی تاثیر میگذارند.

در هر حال همه ما باید سعی کنیم سهممان در تکامل جهان را به نحو احسنت انجام داده و تنها مصرف کننده تلاش‌های دیگران نباشیم.

آنچه برای اثر گذاری بر کارکرد زندگی و جهان به آن نیازمندیم خلاقیت است. و خلاقیت زمانی بروز میکند که برای حل مسائل و مشکلات زندگی یا کسب و کارمان به جای قدم گذاشتن در مسیرهای از پیش امتحان شده ، کمی تفکر جانبی یا افقیمان را به کار گرفته و مسیری بیابیم که تا کنون کسی آن را کشف نکرده است.

بزرگ شدن و قدم گذاشتن در فراز و فرودهای زندگی یک هزینه سنگین برای ما دارد و آن خلاقیتمان است. معمولا آنقدر دچار کوره راه‌های مسیر میشویم که فراموش میکنیم میتوانیم راهی را خودمان بسازیم و سعی میکنیم بیشتر به تابلوهای راهنما توجه کنیم تا به درستی راه را بیابیم.

 

آیا اتکا بر روش‌های مطمئن است؟

شاید از بسیاری جهات پاسخ به این پرسش بلی باشد. استفاده از راهی که قبلا شخص دیگری آن را طی کرده و میدانیم بن بست نیست احتمال موفقیت ما را به حداکثر میرساند.

اما ممکن است برای ساختن یک مسیر جدید راهی بیابیم که پیش از آن امتحان نشده؛ بنابراین وقتی مورد استفاده قرار بگیرد دریابیم که یک میانبر بوده است !

در حالی که بدون ریسک کردن هیچگاه هیچ میانبری پیدا نمیشود.

گریزی بر تفکر عمودی و افقی و ازدواج گوسفند و خرس

برای این که یک تعریف جامع از تفکر عمودی و افقی بیان کنیم که قابل درک باشد یک مثال برای شما می آورم.

به این معما توجه کنید :

روزی یک خرس و یک گوسفند با هم ازدواج میکنند اما فرزندشان یک گورخر است ؛ چگونه ممکن است ؟

شخصی که دارای تفکر عمودی است این اتفاق را نامعقول و ناممکن میداند و تلاشی برای یافتن راه حل معما نمیکند چرا که معتقد است فرزند خرس و گوسفند باید یکی از این دو حیوان باشد.

در واقع او تنها مسیرهای عاقلانه و معمول را در نظر میگیرد و خود را برای پیدا کردن جواب این معمای غیر ممکن خسته نمیکند.

اما شخص دارای تفکر جانبی یا افقی کمی فکر میکند و با خود میپندارد که تنها امکان بچه دار شدن این حیوانات این نیست که فرزندشان از شکم مادر خارج شده باشد بلکه ممکن است راه‌های دیگری هم باشند.

مثلا ممکن است آن‌ها فرزندشان را از پرورشگاه آورده باشند!

بله درست است جواب معما هم همین است. اما اگر شما قصد دارید تفکر جانبیتان را تقویت کنید سعی کنید جواب دیگری هم پیدا کنید.

ممکن است فکر کنید تنها همین پاسخ وجود دارد و این معما جور دیگری حل نمیشود. اما باید به شما یاد آوری کنم که شخص اول با تفکر عمودی‌اش گمان میکرد هیچ راه حلی وجود ندارد.

خلاقیت و تفکر جانبی همیشه راه‌های بیشتری دارد حتی اگر این پاسخ‌ها در نگاه اول نامعقول و غیر منتظره به نظر بیایند.

 

تاثیر تفکر عمودی و افقی در زندگی

تفکر عمودی به ما میگوید دستورالعمل های پیشین را تکرار کنیم. اگر قرار است یک غذا را از روی کتاب آشپزی درست کنیم کوچکترین تغییری نباید در آن رخ دهد.

اما تفکر افقی دیدگاه دیگری دارد. همیشه به دنبال روش‌های متفاوت است که طعم زندگی را شیرین تر میکنند.

اگر قرار است غذایی را با دستور آشپزی درست کند قطعا به فکر اضافه کردن موادی که طعم بهتری به غذا میدهند می‌افتد.

اگر یکی از وسایل پخت غذا در دسترسش نباشد سعی میکند یک جایگزین مناسب برای آن بیابد نه آن که به فکر جایگزینی برای غذای انتخاب شده باشد.

در تمام ابعاد زندگی ما مشکلاتی هستند که برای حل آنها معمولا به دنبال راه‌های از پیش تعیین شده هستیم . و این در حالی است که با کمی تفکر و به کار گیری خلاقیت میتوانیم راه‌های مختص خودمان را بیابیم و بعد از آزمایش ، آن‌ها را به دیگران نیز توصیه کنیم و این در واقع همان تغییری است که میتواند بخشی از دنیا را دگرگون کند.

از روش‌های تربیت فرزند گرفته تا نظافت و تمیزکاری منزل یا حتی طی کردن مسیر منزل تا محل کار ، همگی سوژه‌هایی هستند که تفکر جانبی میتواند در آنها کمک بزرگی به ما کند.

موفقیت در کسب و کار با تفکر جانبی

خلاقیت یک عضو جدا نشدنی از موفقیت در کسب و کار است. از زمانی که شما به راه اندازی یک کسب و کار یا پیوستن به یک مرتبه شغلی فکر می‌کنید تا زمانی که در مسیر موفقیت به سدهای گوناگون میرسید ، همیشه میتوانید به خلاقیت پناه بیاورید.

از طریق استفاده از تفکر جانبی و ایده پردازی به خود می‌فهمانید که مجبورید به راه‌های بیشتری برای حل مشکل بیندیشید.

مطمئن باشید که پیدا کردن این مسیرها کار چندان سختی نیست؛ بلکه تنها لازم است حصار باورهایتان ‌را بشناسید و سعی کنید فراتر از پیله ذهنیتان قدم بردارید.

نوشتن این راه‌ها میتواند یک کار موثر برای پیدا کردن ایده‌های دیگر باشد. ایده‌های ابتدایی و غیر معقولتان را دست کم نگیرید .

گاهی این ایده‌ها میتوانند پیش زمینه تغییرات خارق العاده‌ای در زندگی و کسب و کار شما باشند.

بعد از این که ایده‌هایتان را نوشتید میتوانید زمانی را به هر یک اختصاص داده و سعی کنید آن‌ها را بسط دهید.

جستجوگر باشید و سعی کنید از اتفاقات مختلف نتیجه‌های متفاوتی بگیرید. این کار را میتوانید با تمرین روی اتفاقات ریز زندگیتان انجام دهید.

مثلا اگر سرویس محل کارتان کمی دیر کرده است سعی کنید دلایل این تاخیر را برای خود بر شمرید.

هر اتفاق ممکنی را در نظر بگیرید و حتی به اتفاقات ناممکن هم اجازه دهید از ذهنتان عبور کنند. به قدرت خیال پردازیتان نه نگویید و او را در آغوش بگیرید تا حصار واقعیات را نابود کرده و ذهنتان را خلاق تر کنید.

 

تکنیک‌های تقویت تفکر جانبی

تفکر جانبی یک مهارت اکتسابی است ؛ پس اگر با آن به دنیا نیامده باشیم هم میتوانیم در راستای تقویت آن گام برداریم.

در این قسمت قصد داریم برخی تکنیک‌های موثر را که سبب میشوند تفکر جانبی در ما افزایش پیدا کرده و موجب بروز خلاقیت شود را برای شما ذکر کنیم.

پو ( انگیزش و عمل )

پو مخفف دو واژه انگلیسی Provocation و Operation میباشد که به معنای انگیزش و عمل هستند.

زمانی که ما برای حل مشکلات ایده‌های خیال پردازانه‌ای میدهیم که ممکن است به خودی خود عملی نباشند ؛ آنها را در کنار واژه پو قرار میدهیم.

این بدین معناست که شاید این ایده به نوع خود قابل اجرا نباشد اما ذکر میشود تا بتواند پیش زمینه رسیدن به ایده‌های دیگر شود.

در واقع ایده پو نوعی انگیزش است که به شما کمک میکند ایده‌های عملی‌تر را بیابید. شاید این اتفاق در زمانی دیگر یا حتی توسط شخص دیگری بیوفتد.

به همین علت است که در راستای شناخت تفکر عمودی و افقی و بررسی ابعاد آن میتوانید از جلسات گروهی ایده پردازی استفاده کنید.

این جلسات به شما کمک میکنند تا ایده‌های پو سایرین را تکمیل کرده و یا ایده‌های خود را ارائه کنید. در فضای کسب و کار استفاده از این تکنیک میتواند منجر به بروز تغییرات شگرفی شود.

انگیزش اتفاقی

یک روش آسان و بسیار جذاب که میتواند علاوه بر کارگشا بودن برای شما بسیار خوشایند هم باشد ، این تکنیک است. انگیزش اتفاقی به این معنا است که شما یک چیز نامربوط را به مشکل خود ارتباط دهید.

حتما به خاطر می‌آورید که در دوران مدرسه و کلاس‌های انشا از ما خواسته میشد با برخی کلمات نامربوط جمله بسازیم یا آن‌ها را در یک متن به کار ببریم.

این تمرین درواقع خود نوعی استفاده از این تکنیک است.

در انگیزش اتفاقی شما میتوانید مشکل را در فضای دیگری تصور کنید و با خود فکر کنید اگر در این فضا این اتفاق می‌افتاد چه کاری میتوانستید انجام دهید.

یا برای مثال سعی کنید برای حل مشکل خود یک وسیله نامربوط را به کار گیرید. این عمل میتواند ایده‌های جالبی را به ذهن شما برساند.

برای مثال وقتی با خود فکر میکنید که چگونه میتوانید برای افزایش فروشتان از خرما استفاده کنید شاید ایده یک داستان فرضی به ذهنتان برسد که برای مشتریان یا حتی کارمندانتان تعریف کنید.

انگیزش نامعقول

در تکنیک انگیزش نامعقول میخواهیم حصارهای ذهنیمان را از بین ببریم به همین علت هم برای هر اتفاق خلاف روش معقولش را پیشنهاد میدهیم.

برای مثال اگر قرار باشد مشتریان در قبال خریدی که میکنند به جای پرداختن پول مبلغی دریافت کنند چه میشود؟

این مسئله چه ایده‌ای را به ذهن شما میرساند؟

شاید بتوانید به جای پرداخت پول برای مشتریانتان امتیاز قائل شده و کارت‌های امتیاز به آنها بدهید.

سپس این امتیازات را با هر خرید افزایش دهید ؛ تا زمانی که به حد مشخصی برسند و سپس افراد دارای امتیاز مشخص به مشتریان ویژه شما تبدیل شوند که همواره ۵ درصد تخفیف روی تمام محصولاتتان دارند.

حتما شما هم اگر کمی فکر کرده و اتفاقات را معکوس ببینید میتوانید در نهایت به ایده‌های کامل و کاربردی برسید.

مرز تاثیر تفکر عمودی و افقی

در پایان لازم است بگوییم که تفکر عمودی و افقی همواره در زندگی ما قرار دارند و هر یک برخی از تصمیمات ما را به خود اختصاص میدهند.

تفکر افقی اگر چه خلاقیت را در ما افزایش میدهد و ایده‎های نابی را به ما میرساند ، اما همیشه هم عملی نیست و گاهی ما مجبوریم از تفکر عمودی استفاده کنیم.

اما همیشه سعی کنید ذهن خود را واکاوی کرده و کوچکترین مسائل را مورد چالش قرار دهید تا بتوانید با ایده پردازی‌های بیشتر و تکمیل ایده‌هایتان به روش‌های خارق العاده دست یابید.

فراموش نکنید که هر ایده خلاقانه‌ای که موجب تغییری بزرگ در جهان شده است روزی در ذهن خالق خود میزیسته و انتظار کشف شدن را می‌کشیده است.

پس بهتر است ایده‌های جذابتان را بیش از این منتظر نگذارید و به خود باور داشته باشید که میتوانید از پویایی ذهنتان به نحو احسنت استفاده کنید.

برای به کار گرفتن تکنیک‌های بیشتر و استفاده سریع از آنها میتوانید با نصب اپلیکیشن ذهن و گوش دادن به کتاب‌های صوتی که برای شما تدارک دیده شده به سرعت مهارت‌های خلاقانه‌‌تان را افزایش دهید.

خلاصه کتاب‌های ما به شما کمک میکند در مدت زمان کوتاهی تمام آنچه که لازم است دریافته و مورد آزمایش قرار دهید.

برای دریافت اپیکیشن تنها کافی است روی عکس زیر کلیک کنید.