فهرست مطالب
آیا از خزندگان چندش آوری مثل، مارها و سایر خزندگان میترسید؟ طبق اعلام انجمن روانپزشکی آمریکا، فوبیا شایع ترین بیماری روانی در بین زنان و دومین مورد شایع در بین مردان است. انستیتوی ملی بهداشت روان نشان میدهد که هراس هر سال تقریباً درصد از بزرگسالان ایالات متحده را تحت تأثیر قرار میدهد. با شناسایی انواع ترس میتوان به این نتیجه رسید که فوبیا دو برابر بیشتر از مردان، بر روی زنان تأثیر میگذارند.
توضیحات بسیاری در مورد چرایی ایجاد هراس، از جمله تئوریهای تکاملی و رفتاری وجود دارند. علت هر چه باشد، فوبیا شرایطی قابل درمان است، که با تکنیکهای شناختی و رفتار درمانی و دارو میتواند به حداقل برسد و حتی از بین برود؛ با ذهن همراه باشید.
انواع ترس چیست؟
فوبیا (ترس) به طرز شگفت آوری متداول است، اما مردم دقیقاً از چه چیزی بیشتر میترسند؟ آیا فوبیایی وجود دارد که از سایرین شایع تر باشد؟ موارد ذکر شده در زیر، ده مورد از رایج ترین ترسها یا موقعیتهایی است که منجر به هراس و علائم مشخصی از قبیل سرگیجه، حالت تهوع و نفس کشیدن میشود. در برخی موارد، این علائم به یک حمله وحشت تمام عیار تبدیل میشود!.
ترس اجتماعی (Agoraphobia)
اختلال اضطراب اجتماعی یا آگورافوبیا، در دسته اختلالات اضطرابی قرار دارند. جایی که هشت فوبیای باقی مانده (فوبیای خاص) در نظر گرفته میشوند که مربوط به یک موضوع یا موقعیت خاص است. این نوع ازهراس معمولاً شامل محیط، حیوانات، ترس از تزریق و خون و همچنین برخی موارد دیگر هستند.
ترس از عنکبوت (Arachnophobia)
آراکنوفوبیا، ترس از عنکبوتها و سایر بَند پایان است. دیدن یک عنکبوت میتواند واکنش ترس را در فرد ایجاد کند، اما در بعضی موارد، صرفاً تصویر یا فکر یک عنکبوت میتواند منجر به احساس ترس بیش از حد و وحشت شود. پس چرا بسیاری از مردم از آراکنیدها (حشرات) وحشت دارند؟ در حالی که تخمین زده میشود ۳۵.۰۰۰ گونه عنکبوتی مختلف، فقط در حدود دهها تهدید واقعی برای انسان ایجاد میکنند.
یکی از رایج ترین توضیحات مربوط به این بیماری و هراسهای مشابه در این حیوانات، این است که چنین موجوداتی یک زمانی برای اجداد ما که فاقد دانش و فن آوری پزشکی و ابزارهای فنی برای رفع آسیبهای حیوانات و حشرات بودند، تهدیدی جدی ایجاد میکردند.
بیشتر بخوانید: ترس چیست؟ چرا میترسیم؟ با راه های غلبه بر ترس آشنا شوید
ترس از مار (Ophidiophobia)
افییدوفوبیا، هراس از مارها است و یکی از رایج ترین انواع ترس است. این هراس کاملاً متداول است و اغلب به علل تکاملی، تجربیات شخصی یا تأثیرات فرهنگی نسبت داده میشود. برخی تصور میکنند چون اجداد ما شناختی برروی سمی بودن مارها نداشته اند، ترس کمتری هم نسبت به آنها داشته اند.
نظریه دیگری نشان میدهد، که ترس از مارها و حیوانات مشابه ممکن است ترس ذاتی از بیماری و آلودگی را در فرد تحریک کند. مطالعات نشان داده اند که این حیوانات تمایل به تحریک پاسخ انزجار دارند و میتوانند توضیح دهند که چرا هراس مارها اینقدر شایع است.
ترس از ارتفاع (Acrophobia)
آکروفوبیا یا ترس از ارتفاعات بیش از شش درصد از افراد را تحت تأثیر قرار میدهد. این ترس میتواند منجر به حملات اضطرابی و اجتناب از مکانهای مرتفع شود. افرادی که از این هراس رنج میبرند ممکن است جهت اجتناب از مکانهای مرتفعی مانند پلها، برجها یا ساختمانهای بلند به پیاده رویهای طولانی بروند.
در حالی که در برخی موارد، ترس از ارتفاعات ممکن است نتیجه یک تجربه آسیب زا باشد. تفکر فعلی نشان میدهد که این ترس ممکن است در اثر فکر سقوط از ارتفاعات ایجاد شده باشد و افرادی که دارای این نوع از ترس هستند، ممکن است هنگام مواجهه با ارتفاعات، دچار هراس بسیار شدیدی شوند، که این امر میتواند منجر به حملات هراس و رفتارهای اجتنابی شود.
ترس از هواپیما و پرواز (Aerophobia)
هوافوبیا (ترس از هواپیما و پرواز)، بین ۱۰ تا ۴۰ درصد از بزرگسالان ایالات متحده را – با وجود حوادث نادر هواپیماها – تحت تاثیر قرار میدهد. تحقیقات نشان میدهد که یک نفر از هر سه نفر ترس از پرواز دارند. این نشان میدهد که این مورد یکی از شایع ترین انواع ترس است. برخی از علائم شایع مرتبط با این هراس شامل لرزیدن، ضربان سریع قلب و احساس بی نظمی است.
ترس از پرواز گاهی باعث میشود تا افراد از پرواز به طور کلی خودداری کنند واغلب با درمان، که در آن فرد به تدریج با پرواز آشنا میشود، بهبود مییابند و فرد قبل از نشستن در هواپیمای واقعی، تجسمی از هواپیما و فضای آن را در خود ایجاد میکند.
سگ هراسی (Cynophobia)
سینوفوبیا یا ترس از سگها، غالباً با تجربیات شخصی خاصی مانند، گازگرفتگی توسط سگ در دوران کودکی همراه است. چنین اتفاقاتی میتواند کاملاً آسیب زا باشد و میتواند منجر به ترسی شود که در بزرگسالی ادامه مییابد. این هراس خاص میتواند کاملاً متداول باشد.
این هراس فقط یک نگرانی طبیعی در سگهای ناآشنا نیست. این یک ترس غیرمنطقی و بیش از حد است که میتواند تأثیر جدی بر زندگی و عملکرد شخص داشته باشد. به عنوان مثال، فرد مبتلا به سینوفوبیا ممکن است نتواند در خیابان خاصی قدم بزند، زیرا میداند سگی در آن محله زندگی میکند. این اجتناب میتواند بر عملکرد فرد و توانایی اش در زندگی روزمره تأثیر بگذارد و شغل، مدرسه یا سایر رویدادهای خارج از خانه را نیز برایش دشوار سازد.
ترس از رعد و برق و طوفان (Astraphobia)
یکی دیگر از انواع ترس آسترافوبیانام دارد که به ترس از رعد و برق و طوفان دلالت دارد. افراد مبتلا به این هراس هنگام مواجهه با چنین پدیدههای مربوط به آب و هوا، احساس ترس شدید دارند. علائم این نوع هراس اغلب شبیه به سایر فوبیاها است و شامل لرزش، ضربان سریع قلب و تنفس تند میشود.
در طی رعد و برق یا طوفان، افراد مبتلا به این نوع اختلال، ممکن است مسافتهای زیادی را طی کنند تا پناه بگیرند یا از سایر روشهایی مانند، پنهان شدن در رختخواب، داخل کمد یا حمام استفاده کنند. مبتلایان به این هراس، تمایل به ایجاد نگرانی بیش از حد، از آب و هوا را دارند. آنها ممکن است هر روز زمان زیادی را صرف ردیابی آب و هوای محلی کنند تا بدانند چه نوع طوفانی ممکن است رخ دهد. در برخی موارد، این هراس حتی ممکن است منجر به آگورافوبیا شود، که در آن مردم آنقدر از برخورد صاعقه یا رعد و برق رعب و وحشت دارند که قادر به ترک خانههای خود نیستند.
ترس از تزریقات (Trypanophobia)
تریپانوفوبیا ترس از تزریق است، شرایطی که بعضی اوقات باعث میشود افراد از درمانهای پزشکی خودداری کنند. مانند بسیاری از فوبیاها، این ترس اغلب درمان نمیشود، زیرا افراد در برابر شیء و وضعیت تحریک کننده از خود واکنش نشان میدهند. تخمینها نشان میدهد که ۲۰ تا ۳۰ درصد بزرگسالان تحت تاثیر این نوع هراس قرار میگیرند.
هنگامی که افراد مبتلا به این هراس مجبور به تزریق هستند، ممکن است احساس ترس شدید و ضربان قلب بالایی را تجربه کنند. بعضی از افراد حتی در حین تزریق بیهوش میشوند. از آنجا که این علائم میتوانند بسیار ناراحت کننده باشند، افراد مبتلا به این هراس گاهی اوقات از رفتن به پزشک، دندانپزشک و سایر متخصصان پزشکی و حتی در صورت داشتن نوعی بیماری جسمی یا یا مربوط به دندان که نیاز به توجه دارند، اجتناب میکنند.
ترس از مکانهای باز (Agoraphobia)
آگورافوبیا یکی از انواع ترس است و دلالت بر تنها بودن در موقعیتی یا مکانی است که فرار ممکن است دشوار باشد. این نوع هراس ممکن است شامل ترس از مناطق شلوغ، فضای باز یا موقعیتهایی باشد که احتمالاً باعث حمله وحشت میشوند. مردم شروع به اجتناب از این رویدادها میکنند و گاهی اوقات این روند تا جایی ادامه دارد که آنها به طور کامل خانه خود را ترک میکنند.
تقریباً یک سوم افراد مبتلا به اختلال هراس دچار آگورافوبیا میشوند. آگورافوبیا معمولاً بین اواخر نوجوانی و اواسط دهه ۳۰ بروز میکند. دو سوم افراد مبتلا به این هراس، زنان هستند. این اختلال اغلب به صورت یک حمله هراس خود به خود و غیر منتظره آغاز میشود، که در نتیجه احتمال وقوع حمله دیگری که منجر به اضطراب میشود را به همراه دارد.
آلودگی هراسی (Mysophobia)
میسوفونیا یا ترس بیش از حد از میکروبها و گرد و غبار، میتواند افراد را به سمت تمیز کردن بیش از حد، شستن اجباری دستها و حتی اجتناب از موارد یا موقعیتهایی که کثیف تلقی میشوند سوق دهد. در برخی موارد، این هراس ممکن است ناشی از اختلال وسواس فکری باشد.
این هراس رایج، همچنین میتواند منجر به جلوگیری از تماس جسمی با افراد دیگر به دلیل ترس از آلودگی، استفاده بیش از حد از مواد ضد عفونی کننده و ایجاد نگرانی بیش از حد از گزارش رسانهها در مورد شیوع نوعی بیماری شود. افراد مبتلا به این هراس همچنین ممکن است از رفتن به مناطقی که احتمال ورود میکروبها مانند، مطب پزشک، هواپیما، مدارس و داروخانهها به آن جا بیشتر است، جلوگیری کنند.
کلام آخر
فوبیا یکی از شایع ترین انواع اختلالات روانپزشکی است و میتواند اختلال قابل توجهی در عملکرد و رفاه فرد ایجاد کند. خوشبختانه، درمانهای بی خطر و مؤثری وجود دارند که ممکن است شامل روان درمانی، دارو یا ترکیبی از هر دو باشند. درمان مناسب به عوامل مختلفی از جمله علائم و شدت فوبیا و شناسایی انواع ترس دارد. بنابراین بهتر است برای تهیه یک برنامه درمانی مناسب براساس وضعیت خود، با پزشک معالج مشورت کنید.