تکنیک غرقه سازی ؛ غرقه درمانی برای مواجه با ترس و اضطراب

تکنیک غرقه سازی چیست؟ اگر دوست شما از عنکبوت وحشت دارد، بهترین کاری که می‌توانید برای کمک به او انجام دهید این است که او را در اتاقی تا زمانی که جلوی ترسیدنش را بگیرد، با یک «رتیل پشمالو بزرگ» تنها بگذارید! باور کنید یا نه، بسیاری از روان‌شناسان به شما خواهند گفت که انجام این کار کاملاً درست است.

این روش به «تکنیک غرقع سازی»  مشهور است و یک پایه محکم در رفتار درمانی دارد. نظریه اساسی در مورد غرقه سازی این است که فوبیا یک ترس آموخته شده است، به این معنا که اگر فردی در در معرض چیزی که از آن می‌ترسد قرار گیرد، درواقع می‌آموزد ترس تنها چیزی است که او به درستی آن را نمی‌شناسد؛ با ذهن همراه باشید.

تکنیک غرقه سازی چیست؟

غرقه سازی نوعی از روش مواجهه با ترس است که در درمان اختلالات روانی تهاجمی و ناتوان کننده استفاده می‌شود، گرچه در درجه اول به فوبیا مربوط است، اما در مواجهه شدید و فوری در برابر محرک‌های منفی نیز کاربردی است. در حالی که انواع دیگر روش‌های مواجهه با ترس ممکن است به تدریج بیمار را از نمونه‌های کوچک‌تر و کم خطرتر محرک‌ها معالجه کند، اما تکنیک غرقه سازی معمولاً از همان ابتدا با دشوارترین جنبه‌ها شروع می‌شود.

غرقه سازی در خالص‌ترین شکل آن مستلزم قرار گرفتن در معرض اجباری و طولانی مدت در برابر محرک واقعی است. در عمل، ممکن است غیرممکن باشد؛ مثلاً پُر کردن یک اتاق از مارها و عنکبوت‌ها و وادار کردن کسی برای ساعت‌ها نشستن در آن عملی نیست.

در اواسط دهه ۱۹۶۰، توماس استمپف، از تکنیکی به نام «درمان انفجار از درون» برای درمان فوبیا استفاده می‌کرد. وی دریافت بیمارانی که به مدت شش تا نه ساعت مداوم در مقابل محرک ترس قرار می‌گیرند، ترس خود را در این شرایط از دست می‌دهند. تحقیقات او توسط زف وندرد گسترش یافته و اصلاح شد.

وندرد با تمرکز بر عباراتی که شدیدترین واکنش را بر می‌انگیخت، زمان لازم برای اولین جلسه غرقه سازی را از نه ساعت به حدود دو ساعت کاهش داد. سپس بیماران جلسات بعدی، معمولاً به اندازه نیم ساعت دیگر نیز کوتا‌ تر شده بودند.

برای افزایش اثربخشی درمان و کوتاه کردن زمان مورد نیاز، وندرد درمان داخلی را با ضبط صدای عباراتی که به احتمال زیاد باعث تحریک واکنش‌های ترسناک می‌شد، ارتقاء بخشید. بیماران وی ضبط صوت را به خانه می‌بردند و به عنوان مشق شب به ضبط گوش می‌دادند.

[su_box title=”همچنین بخوانید: ” style=”bubbles” box_color=”#a631a8″ radius=”20″]

[su_animate type=”shake” duration=”0.5″] راهکار غلبه بر ترس کودکان ؛ چگونه ترس کودکان را از بین ببریم؟ [/su_animate]

[/su_box]

کاربرد تکنیک غرقه سازی

غرقه سازی به عنوان یکی از تکنیک‌های درمانی، گاهی اوقات در معالجه مواردی همانند اضطراب، تروما، فوبیا و رفتارهای وسواسی – اجباری مناسب است. در حالی که ممکن است برای همه افراد کارساز نباشد! ولی در صورت وجود محرک‌های تحریک آمیز، می‌تواند پاسخ‌های تهاجمی و ناتوان کننده را برای برخی از افراد به شدت کاهش دهد.

این نوع درمان با کمک واقعیت مجازی یا با استفاده از تصاویر واقعی می‌تواند به صورت همه جانبه انجام شود. با برخورداری از غرقه درمانی، فرد با شرایطی تحت درمان قرار می‌گیرد که با ترس خود برخورد کرده و نسبت به محرک‌ها واکنش نشان می‌دهد، به طوری که احساس توانایی بیشتری در برخورد با ترس‌ها و اضطراب‍های خود به خودی دارد. غرقه درمانی برای همه افراد و در همه شرایط مناسب نیست و همچنین تمام متخصصان بهداشت روان نیز بسته به میزان اضطراب بیمار و شدت وضعیت آنها، از آن استفاده می‌کنند.

استفاده از تکنیک غرقه سازی برای درمان استرس بعد از حادثه

در درمان اختلال استرس پس از سانحه، به دلیل شدت تجربیاتی که در وهله اول علائم پس از سانحه ایجاد کرده است، ممکن است فرد نیاز به قرار گرفتن در معرض شرایطی جهت کاهش استرس باشد. در این مشکل، غرقه سازی هنوز هم یک گزینه مناسب برای کاهش آن پاسخ‌های ناتوان کننده است به محرک‌های منفی است.

با در نظر گرفتن عوامل یک وضعیت آسیب‌زا، متخصصان بهداشت روان غالباً برای دستیابی به نتایج مفید از یک تنوع جایگزین معروف به «قرار گرفتن در معرض تخیل» استفاده می‌کنند. این روش مستلزم آن است که فرد صدمه دیده، جنبه‌های آسیب دیدگی خود را در ذهن تصور کند؛ در حالی که به وضوح بتواند موارد آسیب را تا حد امکان توصیف کند.

این امر به آنها اجازه می‌دهد تا مجدداً در محیط ایمن و تحت مراقبت روان‌شناس مجدداً به درون آسیب وارد شوند که می‌تواند در حفظ آرامش و کمک به فرایند بازیابی روحیه بیمار، مؤثر باشد. از این طریق، افراد صدمه دیده به تدریج می‌توانند یاد بگیرند که با شدت کمتری نسبت به خاطرات و محرک‌های مربوط به استرس بعد از حادثه واکنش نشان دهند.

بیشتر بخوانید: با راهکارهای غلبه بر ترس آشنا شوید

استفاده از تکنیک غرقه سازی برای درمان اضطراب

غرقه سازی می‌تواند یک درمان مناسب برای افرادی باشد که فوبیا مواجه هستند. اگر کسی اضطراب اجتماعی را تجربه می‌کرد، یقیناً روانشناس به او می‌گوید که بیشتر در موقعیت‌های اجتماعی قرار گیرد. این به معنای مواجه با خودِ ترس است!

گرچه همیشه در هر شرایطی این مورد صدق می‌کند، فرد مبتلا به اضطراب اجتماعی خواهد فهمید که در مکان‌های شلوغ چیزی برای ترس وجود ندارد؛ خواه نگرانی‌های آنها به ترس از آسیب و یا ترس از تمسخر باشد. آنها هنوز هم ممکن است در مکان‌های عمومی و شلوغ کمی احساس اضطراب کنند، احتمالاً فقط در مواردی که گروه‌های کوچک‌تر افراد  در یک محیطی هستند، احساس راحتی خواهند کرد.

اگر نسبت به آینده اضطراب دارید، به خود بگویید که: «من که آینده را نمی‌توانم تغییر دهم، پس بهتر است در مورد زمان حال فکر کنم.» برای هر اضطرابی، یک منطق با دلیل وجود دارد، زیرا اضطراب‌ها همگی ناشی از اعمال انسانی هستند، وگرنه یک گیاه یا یک درخت درکی از اضطراب ندارد!

روش غرقه سازی برای درمان فوبیا

فوبیا شناخته شده‌ترین بیماری است که با غرقه سازی یا قرار گرفتن در معرض مشکل درمان می شود. یک روش درجه‌بندی شده برای درمان فوبیا انجام می‌شود که از محرک‌های کوچک‌تر به مواردی که از اهمیت بیشتری برخوردار هستند ادامه یپدا می‌کند.

اگر شخصی به دلیل ترس شدید نسبت به سگ‌ها به یک متخصص بهداشت روان مراجعه کند، به احتمال زیاد دستور داده شود که خود را در محیطی امن در معرض سگ‌ها قرار دهند. این می‌تواند به داشتن یک حیوان خانگی جهت کاهش اضطراب کمک کند.

این کار آدرنالین را پاین می‌آورد و به فرد کمک می‌کند تا فقدان خطر از سوی عامل فوبیا را درک کند. این قرار گرفتن در معرض عامل فوبیا، کمک می‎کند تا در واکنش به مواجهه با سگ‌ها در محیط‌های مختلف، واکنش‌های مثبت یا خنثی برای فرد ایجاد کند، بنابراین به او کمک می‌کند تا بطور کامل بر ترس خود غلبه نند.

برای سایر فوبیاها (غیر حیوانی)، مانند ترس از پرواز با هواپیما یا ترس از تاریکی، نیز می‌توان از تکنیک غرقه سازی استفاده کرد. یکی از مهمترین مشکلات غرقه سازی به عنوان یک روش درمان فوبیا عدم تسلیم در این روش از طرف بیمار یا بر طرف کردن سریع از محرک‌ها است. در هر صورت، مجدداً شرایط خود را برای پاسخ دادن به ترس‌های‌تان به درستی مورد بررسی قرار دهید.

تکنیک غرقه سازی به عنوان ابزاری برای غلبه بر OCD

رفتارهای آیینی که توسط فردی مبتلا به اختلال وسواس فکری عملی (OCD) نشان داده می‌شود، غالباً ناشی از ترس‌های اساسی می‌باشد که فرد ممکن است به طور مداوم آنها را تکرار کند و در درمان آن ناتوان است.

استفاده از روش غرقه سازی در این شرایط باعث می‌شود فرد در حال درمان کاملاً در شرایطی غرق شود که رفتارهای اجباری خود را برانگیزد. مورد ترس می‌تواند از تماس با سطوح آلوده باشد تا پرداختن به افکار خاصی که باعث تحریک رفتارهای وسواس‌گونه می‌شوند.

در وسواس فکری، رفتارهای مخرب و اجباری اغلب یک تاکتیک اجتنابی برای دور زدن تجربه ترس‌های خاص است. فرد معمولاً خود را متقاعد کرده است که رفتارهایش به نوعی اقدامات پیشگیرانه هستند (مانند شستشوی بیش از حد دستان به دلیل ترس از میکروب‌ها).

این شکل از قرار گرفتن در معرض درمان به فرد کمک می‌کند تا یاد بگیرد که اقدامات وسواسی – اجباری او تأثیر چشمگیری در نتیجه ندارد. این همچنین به او اجازه می‌دهد تا درک کند که می‌تواند به میزان اضطراب ناشی از یک وضعیت OCD رسیدگی کند، بدون اینکه همیشه به رفتارهای تکراری خود تکیه کند.

کلام آخر

گرچه تکنیک غرقه سازی ابزار موفقی در معالجه بی‌شماری از شرایط روانی است، اما ممکن است برای همه موارد مناسب نبوده و همه متخصصان سلامت روان مایل به استفاده از این روش برای اهداف درمانی نباشند.

علائم موفقیت آمیز این روش با قرار گرفتن در معرض درمان، احتمالاً جزئی از شرایط روان‌شناختی می‌باشد که در راستای کمک به بیماران است. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد قرار گرفتن در معرض درمان تحت غرقه سازی و سایر نگرانی‌های مربوط به سلامت روان یا هر یک از شرایط ذکر شده در بالا، با متخصصان بهداشت روان در تماس باشید.