عوارض جانبی احتمالی پروبیوتیک‌ها (و علت رفع سریع آنها)

مصرف مکمل‌های پروبیوتیکی اخیراً بیشتر رواج پیدا کرده‌اند. در حالی که مدارک زیادی از فواید سلامتی آنها وجود دارد، ممکن است داستان‌هایی درباره عوارض جانبی ناخوشایند پروبیوتیک‌ها نیز شنیده باشید. اما خوشبختانه آنطور که به نظر می‌رسند، معمول و یا بد نیستند.

[su_highlight background=”#d991e3″ color=”#000000″ class=””]پروبیوتیک‌ها که به باکتری های روده دوستانه معروفند – و با نام باکتری میکروفلورا نیز شناخته می‌شوند[/su_highlight]

– در بخش‌های مختلف بدن ساکن هستند. گرچه بیشتر آن‌ها در دستگاه گوارش حضور دارند، اما میکروفلورا همچنین روی پوست، در دهان و جاهای دیگر بدن نیز پیدا می‌شود.
مطالعات متعددی نشان داده‌اند که سلامت میکروفلور روده شما می‌تواند نشانه‌ای از سلامت کلی شما باشد.
مشکلات گوارشی ممکن است مربوط به عدم تعادل باکتری روده باشد، که می تواند در طول زمان منجر به ایجاد شرایط جدی دیگری مانند آلرژی های غذایی، اختلالات رفتاری، تغییرات مود، بیماری‌های خودایمنی، آرتروز و ورم مفاصل، خستگی مزمن، اختلالات پوستی و حتی سرطان شود. به همین دلیل است که مصرف مکمل‌های پروبیوتیکی به عنوان یکی از موثرترین راه های حفظ سلامتی شناخته شده است.

مکمل‌های پروبیوتیکی نوعی از باکتری‌های زنده و مخمرها هستند که در شکل های مایع، پودر و کپسول ارائه می‌شوند. همچنین می‌توانند به عنوان غذاهای پروبیوتیکی مصرف شوند مانند ماست، کفیر، کلم ترش، کیمچی و میسو.

با این حال چیزی که ممکن است متوجه آن نشوید این است که، مکمل‌های پروبیوتیکی می‌توانند در ابتدا عوارض جانبی کمی ناخوشایند داشته باشند. با این حال این موارد گذرا بوده و تنها بر درصد کمی از افراد تاثیر می‌گذارند. اما بهتر است که بدانید زمانی که شروع به یک رژیم پروبیوتیکی می‌کنید چه چیزی ممکن است در انتظار شما باشد.

علائم گوارشی

از آنجایی که بیشتر میکروفلورای بدن در روده زندگی می‌کنند، زمانی که مصرف پروبیوتیک را شروع می‌کنید، روده جایی است که به شدت مورد هدف قرار می‌گیرد. علائم معمول عبارتند از نفخ کردن، گرفتگی و یا تنها احساس کمی پربودن بیشتر از حد معمول.
اگر رژیم پروبیوتیکی شما شامل میزانی از مخمرهای مفید باشد، ممکن است همچنین تغییری در حرکات روده را تجربه کنید. بعضی از افراد نیز احساس تشنگی بیشتری را تجربه می کنند. مطالعات نشان می دهد که علت وقوع علائم گفته شده این است که باکتری سالم جدید، قلمرو خود را در روده گسترش می‌دهد و در روده کوچک و بزرگ ساکن می شود.

گازهای اضافی ممکن است به دلیل تغییرات ناشی از حرکت و جابجایی باکتری در روده ایجاد شود. این تغییرات گاهی می‌تواند باعث اسپاسم های غیرعادی روده ای و یا مانع از خالی شدن کامل شکم از غذا شود. گرچه تنها درصد خیلی کمی از مردم این علائم را تجربه می‌کنند، اما دانستن آن از قبل بهتر است. در واقع نشانه خوبی است از اینکه پروبیوتیک دارد تاثیر میگذارد.

خوشبختانه این علائم پس از یک یا دو هفته از شروع مصرف پروبیوتیک فروکش می‌کنند. اگر نمی توانید با آنها کنار بیایید، بهتر است مصرف روزانه تان را به نصف کاهش دهید. سپس می‌توانید به تدریج این مقدار را در طول هفته های بعد افزایش دهید. این کار باعث می شود که روده به آرامی با شرایط جدید سازگار شود.

 آمین های موجود در غذاهای پروبیوتیک ممکن است باعث سردرد شود

 

سردردها و میگرن ها از جمله علائمی هستند که مصرف کنندگان جدید پروبیوتیک آنها را گزارش می کنند. اگرچه مکمل‌های پروبیوتیکی باعث سردرد نمی‌شوند، اما به نظر می رسد بعضی از غذاهای پروبیوتیکی علائم خفیفی در این زمینه دارند. این ممکن است به خاطر وجود آمین‌ها باشد – ماده‌ای که در طول فرآیند تخمیر ایجاد می شود. غذاهای غنی از پروبیوتیک‌ها و پروتئین ها (مانند کیمچی، ماست، کلم ترش) حاوی مقدار کمی آمین می باشند. گروه های شامل آمین عبارتند از تیرامین ها، تریپتامین ها و هیستامین‌ها..

ثابت شده است که میزان بالای آمین‌ها می‌تواند باعث تضعیف سیستم عصبی شده و فشار خون را به طور ناگهانی افزایش یا کاهش دهد. در برخی موارد نیز ممکن است منجر به سردرد یا میگرن شود. مطالعه ای نشان داده است که رژیمی برای کاهش مصرف آمین‌ها منجر به کاهش علائم سردرد می‌شود‌‌.

همچنین ممکن است که یک واکنش کوچک شبه هرکس هایمر، منجر به ایجاد سردرد شود. این اتفاق زمانی می‌افتد که تعداد زیادی باکتری یا مخمر در روده از بین بروند. اگر بعد از شروع رژیم پروبیوتیکی چنین واکنشی را تجربه کردید، می‌تواند همچنین به این دلیل باشد که بعضی از باکتری های قدیمی تر در دستگاه گوارش، در حال از بین رفتن هستند و سیتوکین های التهاب آوری را رها می‌کنند.

این اتفاق می‌تواند منجر به فشار اکسایشی یا آزاد شدن اندوتوکسین ها شود. خوشبختانه این فاز نیز زمانی که بدن شما با پروبیوتیک ها سازگار شود، میگذرد. برای بررسی دقیق علت سردردهایتان، نوشتن غذاهایی که در طول رژیم پروبیوتیکی مصرف می‌کنید، راهکار خوبی است. فراموش نکنید که مقدار زیادی آب بنوشید تا سموم اضافی تخلیه شوند.

 واکنش های ناگوار نسبت به آلرژی زاها

کسانی که آلرژی و حساسیت های غذایی دارند ممکن است حساسیت بیشتری نسبت به پروبیوتیک ها نشان دهند. یکی از معمول ترین واکنش ها، نسبت به لبنیات موجود در پروبیوتیک‌ها است. بسیاری از انواع پروبیوتیک‌ها حاوی لبنیات بوده و لاکتوز -شکر موجود در شیر- دارند.

با این حال مطالعات این نشان می‌دهد که باکتری پروبیوتیک موجود در فرآورده‌های لبنی تخمیرشده و تخمیرنشده، در واقع می تواند علائم حساسیت های لاکتوز را کاهش دهد. هر مورد منحصر به فرد است و تعداد کمی از افراد با حساسیت لاکتوز، ممکن است با شروع مصرف پروبیوتیک‌هایی مانند بیفیدوباکتریوم دچار نفخ شوند. اگرچه این علائم ممکن است ازبین بروند، اما توصیه می‌شود از یک رژیم پروبیوتیکی خالی از لبنیات استفاده کنید.

کسانی که نسبت به تخم مرغ یا سویا حساسیت دارند، ممکن است به برخی از محصولات واکنش نشان دهند. همچنین کسانی که نسبت به مخمرها حساسیت و آلرژی دارند، بهتر است از مصرف مکمل های حاوی گونه‌های مختلف مخمر اجتناب کنند. اگر نسبت به غذاهای خاصی حساسیت دارید، برچسب روی محصول را پیش از خرید بررسی کنید.

به علاوه، مکمل‌های غذایی ممکن است حاوی پری بیوتیک ها نیز باشند – فیبرهای گیاهی غیر قابل هضم، بنابراین به جای آن‌ها باکتری روده به عنوان غذا مصرف می‌شود.

[su_note note_color=”#a631a8″ radius=”10″ class=””]

معمول ترین پری بیوتیک ها عبارتند از: لاکتولوز، اینولین و انواع مختلف الیگوساکاریدها.اگرچه فرآیند تخمیر معمولاً برای باکتری روده مفید است اما این پری بیوتیک ها می توانند منجر به نفخ و ایجاد گاز شوند که واکنشی آلرژیک نیست اما گاهی ممکن است مانع افراد از مصرف پروبیوتیک شود.

[/su_note]

 واکنش های پوستی

 

این واکنش ها بسیار کم اتفاق می افتند، اما گزارش هایی از حساسیت ها و خارش های پوستی خفیف وجود دارد.بررسی در سال ۲۰۱۸ مشخص کرد که تعداد کمی از بیماران مبتلا به سندروم روده تحریک پذیر در نتیجه استفاده از پروبیوتیک ها برای درمان دچار خارش پوستی شدند. اگر مکمل پروبیوتیکی جدیدی را شروع کرده و متوجه خارش پوستی می‌شوید، ممکن است که تنها واکنشی موقت باشد و تا چند روز بعد فروکش کند.

هر چند احساس خارش آن ممکن است آزاردهنده باشد، اما بعید است که تشدید شده و مهلک شود. یکی از تئوری ها برای علت خارش و تحریک پوستی بعد از مصرف پروبیوتیک‌ها این است که باکتری منجر به ایجاد آلرژی می شود. اگر به یکی از ترکیبات مکمل حساسیت دارید – مانند تخم مرغ، سویا یا لبنیات – سیستم ایمنی شما ممکن است با التهاب به آن واکنش نشان دهد.

این واکنش همچنین ممکن است بعد از مصرف غذاهای تخمیر شده که حاوی میزان زیادی از آمین‌های زیستی هستند – مانند هیستامین- اتفاق بیفتد. زمانی که باکتری جدیدی وارد روده می شود این واکنش ها طبیعی هستند. اگر نسبت به هیستامین ها حساسیت دارید، بیشتر در معرض حساسیت ها و خارش های پوستی قرار خواهیدداشت.

[su_note note_color=”#a631a8″ radius=”10″ class=””]

اگر مشکل بیش از حد شدت یافت، مصرف پروبیوتیک را متوقف کرده و با یک پزشک متخصص سلامت مشورت کنید. ترکیبات روی برچسب محصولات را چک کنید. و زمانیکه که حساسیت ها و التهابات پوستی تان از بین رفت، محصول پروبیوتیکی متفاوت، با ترکیبات متفاوتی را امتحان کنید.

[/su_note]

 ممکن است بر رشد بیش از حد باکتری روده کوچک (SIBO) تاثیربگذارد

مطالعه ای در سال ۲۰۱۸ نشان داد که ممکن است ارتباطی بین SIBO و مکمل‌های پروبیوتیکی در میان افرادی که مبتلا به “مه مغزی” هستند، وجود داشته باشد. علائم این افراد با توقف مصرف پروبیوتیک‌ها و شروع مصرف آنتی بیوتیک ها بهبود یافت.
باکتری هایی که در روده کوچک و بزرگ وجود دارند معمولا از لحاظ گونه متفاوت از یکدیگر هستند.

روده بزرگ عمدتا حاوی باکتری بی هوازی است که بدون اکسیژن نیز می تواند رشد کند‌. این باکتری ها توسط پری بیوتیک های مخمر، کربوهیدرات هایی که نمی‌توانند در روده بشکنند زنده می‌مانند.رشد بیش از حد باکتریهای روده کوچک (SIBO) زمانی اتفاق می‌افتد که باکتری از روده بزرگ به روده کوچک رفته و شروع به رشد می‌کند.

علائم این اتفاق معمولاً با IBS اشتباه گرفته می‌شود؛ مانند گاز، نفخ و بیرون روی. گاهی اوقات نیز SIBO می تواند باعث “مه مغزی” شده و مشکلاتی را در حافظه کوتاه مدت ایجاد کند. در واقع SIBO در افراد مبتلا به روده تحریک پذیر (IBS) معمول تر است.

هرچند مشخص نیست چه چیزی باعث رشد باکتریایی در روده کوچک می شود، اما بعضی محققین معتقدند که ممکن است ناشی از حرکت روده ای کند باشد. این امر باعث می‌‌شود غذا مدت بیشتری در روده بماند که به معنی تخمیر بیشتر در روده کوچک است.

[su_highlight background=”#d991e3″ color=”#000000″ class=””]عوارض جانبی پروبیوتیک‌ها معمولا موقتی هستند[/su_highlight]

بیشتر این عوارض جانبی تنها در تعداد معدودی از افراد رخ می دهد و اغلب برای مدت کوتاهی بعد از شروع رژیم پروبیوتیک شروع شده و پس از سازگاری بدن از بین می رود.اگر عوارض جانبی به دلیل تلاش روده برای ایجاد تعادل و تنظیم دوباره اتفاق بیفتند، بدترین اقدامی که می توان انجام داد توقف مصرف پروبیوتیک‌ها است!

اما اگر عوارض جانبی شما به دلیل آلرژی و حساسیت، یا مصرف زیاد هیستامین اتفاق بیفتد، بهتر است به دنبال رژیم پروبیوتیک دیگری بوده یا به طور کلی مصرف پروبیوتیک‌ها را متوقف کنید.با پزشکتان مشورت کنید تا بهترین راه را برای حفظ سلامت روده و سلامت کلی بدنتان پیدا کنید.