فهرست مطالب
یکپارچگی حسی فرایندی است که با آن اطلاعات روزانه مورد نیاز را با حواس خود دریافت، دستهبندی و برای هر فعالیت مشخصی استفاده میکنیم. مثالی که میتوان برای این رفتار بدن زد:
- با ورود غذا به دهان، بدن غذا رو بو میکشد.
- چشیدن غذا
- حس بافتی که غذا دارد ( نرمی و سفتی)
- تشخیص نوع غذا و اینکه آیا میلی به بیشتر خوردن داریم؟
یکپارچگی حسی و آشنایی با حواس هفتگانه
احتمالاً این عدد شما را متعجب میکند. تابهحال اطلاعاتی در مورد پنج حس یا حواس پنجگانه داشتیم درحالیکه درواقع باید بنویسم حواس هفتگانه! با این حواس بیشتر آشنا شوید:
- دیدن (بینایی)
- شنیدن (شنوایی)
- بو کردن (بویایی)
- چشیدن (چشایی)
- لمس کردن (لامسه)
- دهلیزی، گوش درونی Vestibular( حرکتی)- حس حرکت و تعادل را شامل میشود که اطلاعاتی در مورد موقعیت سر و بدن ما در محیط میدهد. با این قابلیت و حس میتوانیم راست بنشینیم، بلند شویم و راه برویم.
- حس عمقی Proprioception ( موقعیت بدنی)- به معنی هوشیاری بدنی است که ارتباط هر بخش از بدن را با بخش دیگر برایمان مشخص میکند. همچنین به لطف چنین حسی اطلاعاتی برای میزان نیروی مصرفی برای هر فعالیت و حرکت بدنی به دست میآوریم و میتوانیم فعالیتهایی مثل شکستن تخممرغ را بدون شکستن آن در دستهایمان انجام دهیم.
شاید برایتان جالب باشد که بدانید این حواس هفتگانه و یکپارچگی حسی که شاهدش هستیم چطور اتفاق میافتد؟ در ادامه به این مثال خواندنی توجه کنید:
شما در موقعیت حمله تیم والیبال هستید. همتیمی یک پاس برای شما میفرستد. حس حرکتی ( گوش درونی) اینجا خودش را نشان میدهد و شما برای زدن آبشار وضعیت حرکتی خودتان را مشخص میکنید تا جست بزنید.
حس عمقی موقعیت بدنیتان را به شما نشان میدهد؛ پاها بهموازات هم روی پنجه، ماهیچههای کمر کشیده، دست ضربه زننده به سمت بالا، کف دست رو به پایین و ضربه! این فرایند طوری تنظیمشده که شما بهمحض جهیدن باید بتوانید نقطه برخورد توپ با کف دست و ضربه فوری به آن را تشخیص بدهید.
همزمان باید حرکت رقبا پشت تور را ببینید که هرکدام در چه موقعیتی هستند. صدای برخورد توپ را میشنوید. رد شدن توپ را از روی تور را دنبال میکنید و با توجه به نیرویی که به توپ وارد کردید، انتظار یک فرود امتیازآور را دارید.
با چند صدم ثانیه خطای ضربه، توپ به لبه تور گیر میکند و در نقطه درستی وارد زمین حریف نمیشود. شما به حالت عادی برمیگردید و چند قطره عرق شور از نقاط صورت تا گوشه دهانتان سر میخورد؛ میتوانست ضربه دقیقتری باشد!
ارتباط اختلال پردازش حسی با یکپارچگی حسی
اختلال پردازش حسی با نام علمی Sensory processing disorder و نام اختصاری SPD یک موقعیت رفتاری است که به دنبال آن مغز مشکلاتی برای دریافت و پاسخ به اطلاعات دریافت شده از حواس انسان دارد. پیشازاین چنین رفتاری را اختلال عملکرد یکپارچگی حسی مینامیدند که چندان هم فرقی ندارد.
افرادی که درگیر چنین اختلالی هستند نسبت به آنچه در محیط اطرافشان وجود دارد حساسیت غیرعادی نشان میدهند. برای نمونه صداهای عادی آنها را اذیت میکند یا بهشدت تحت تأثیر این ناتوانی قرار میگیرند. اگر پیراهن آنها لمس شود ممکن است به پوست بدنشان آسیب برسد.
موارد دیگری از این نوع اختلال وجود دارد که در زیر میخوانیم:
- ناهماهنگی بدنی
- برخورد با وسایل اطراف
- نمیتوانند بگویند که بدن آنها دقیقاً کجا قرار دارد.
- برای مکالمه یا بازی دچار دردسر میشوند.
مهم: اختلال در عملکرد حواس معمولاً ازجمله مشکلات تشخیصی در کودکان است. اما بزرگسالان هم دچار این مشکلات میشوند. بهتر است بدانید که اختلال پردازش حسی بیشتر در کودکانی با اختلال رشد مثل اختلال طیف اتیسم تشخیص داده میشود.
◄ بد نیست بدانید که
اختلال پردازش حسی ازنظر متخصصین یک بیماری مستقل نیست اما آنها معتقدند که میتواند چنین نباشد و تحت تأثیر عوامل دیگری این اتفاق نمیافتد.
چه افرادی درگیر اختلال پردازش حسی میشوند؟
وقتی یکپارچگی حسی مغز فرد آسیب میبیند ارتباطی با سن و سال و جنسیت و نژاد او ندارد. همه در یک کفه ترازو درگیر این آسیب خواهند شد. علاوه بر این، خانم تمپل گراندین Temple Grandin پرفسور رفتارشناسی حیوانات و متخصص اتیسم معتقد است که همه افراد مبتلابه طیف اتیسم دچار این ضعف عملکرد و مشکلات حسی هم میشوند.
◄ شاید لازم باشد که بدانید
بیحوصلگی و افت توجه ازجمله نشانههای شایع در دو اختلال پردازش حسی و اختلال بیش فعالی/ نقص توجه ADHD است. تفاوت فاحشی این بین وجود دارد و آن واکنش متفاوت افراد نسبت به یک لامپ نیمسوز یا خارش روی پوست است. فرد درگیر ضعف عملکرد حسی رفتاری نشان میدهد که از فرد مبتلابه اختلال نقص توجه این رفتار سر نمیزند.
نکته مهم دیگر اینکه SPD بدون هیچ زمینه دیگری ممکن است اتفاق بیفتد یا اینکه بخشی از اختلال بیش فعالی یا طیف اتیسم باشد.
نشانههای اختلال در یکپارچگی حسی کدام است؟
اختلال پردازش حسی ممکن است تنها یک حس، شنوایی، چشایی یا بویایی، را تحت تأثیر قرار بدهد یا احتمال هدف قرار گرفتن چند حس باهم نیز وجود دارد. فرد مبتلابه چنین اختلالی یا واکنش شدید به اطراف دارد یا هیچ واکنشی نشان نمیدهد.
مثل بسیاری از بیماریها، نشانهای بالینی این اختلال هم طیفهای متفاوتی دارد:
بعضی از کودکان ممکن است با شنیدن صدای لغزیدن یک برگ پشت پنجره اتاقشان دچار استفراغ شوند یا به زیر میز پناه ببرند. حتی باید منتظر شنیدن صدای جیغ آنها وقتیکه لمس میشوند، شد و پس زدن بخشهایی از غذا هم ازجمله واکنشهای شدید آنها خواهد بود.
برخی دیگر از بچهها هم اصلاً واکنشی به هیچچیزی نشان نمیدهند. ممکن است دمای بالا یا سرمای زیاد هیچ واکنشی در آنها ایجاد و حتی سوختگی دردی به آنها تحمیل نکند.
شاید برایتان جالب باشد که بدانید بسیاری از کودکان مبتلابه این اختلال حسی ازنظر دیگران کودکان دردسرسازی هستند که:
- بهسختی با تغییر سازگار میشوند.
- عموماً بچههایی بداخلاق هستند.
- زیاد از جایی سقوط میکنند.
- با بالا رفتن سن، تبدیل به اشخاص مضطرب میشوند.
بهتر است بدانید بسیاری از کودکان نشانهای اینچنین را هرازگاهی دارند. درمانگر زمانی که چنین موقعیتی عملکرد عادی و روزانه فرد را در زندگی تحت تأثیر قرار داده باشد، آن را بهعنوان یک بیماری تشخیص میدهد.
علت وسواس چیست؟ شش دلیل ابتلا به اختلال وسواس فکری و عملی
بر اساس تحقیقان سازمان بهداشت جهانی جزو بیست مشکل شایع سلامتی میان افراد ۱۵ تا ۴۴ ساله در دنیا است.
زندگی دشوار یک مبتلا به اختلال یکپارچگی حسی
این بیماری خودش را به روشهای کوچک اما گاهی آزاردهنده نشان میدهد. این نشانهها به مرور زمان تأثیر منفی روی زندگی روزانه فرد میگذارد و باعث دردسر در ارتباط با محیط اطراف میشود؛ خارشی که خارج از تحمل فرد میشود، موسیقی بلندی که فراتر از توان شنیداری فرد است، رایحهای که او را در بستر بیماری میاندازد.
چنین فرایند عموماً فرسایندهای روی ارتباط او با دیگران، مطالعه و یادگیری، ورزش و هر فعالیت گروهی دیگر تأثیر منفی میگذارد تا درنهایت رؤیاهای او را تسخیر کند!
در ادبیات پزشکی چنین اختلالی یک موقعیت عصبی چالشبرانگیز است که با پردازش ضعیف اطلاعات حسی همراه میشود. فراموش نکنیم که این ضعف عملکرد نیاز به حمایت جدی از سوی اطرافیان و کادر درمان دارد.
بازیهای مفید برای کودک مبتلابه اختلال یکپارچگی حسی
ازآنجاییکه این اختلال بیشتر در کودکان شایع است تا بزرگسالان، بهتر دیدم بعد از معرفی، کمی هم در مورد بازیهایی که فرآیند درمان و بهبود کودک را جلوتر میبرد بنویسم.
آموزش تحمل و هوشیاری لمسی
اگر بخواهید به روش وسواس گونهای برای لمس کردن و برداشتن وسایل به او آموزش بدهید تنها اتفاقی که میافتد تحریک حس لامسه است که نتیجه نخواهد داد. در عوض فعالیتهای زیر را باهم انجام دهید:
نقاشی با انگشتان– از صفحات بزرگ کاغذ همراه با رنگهای خوراکی میتوانید استفاده کنید. اگر متوجه شدید که نسبت به رنگهای خوراکی حساسیت نشان میدهد، به سلیقه او انواع سسها را امتحان کنید.
شناسایی جعبههای حسی– چند ظرف را با حبوبات و برنج پرکنید. بعد با اشیای دیگری مثل اسباببازیهای پلاستیکی کوچک، پاککنهای ریزودرشت که کودک بتواند آنها را لمس کند قاتی کنید. شاید بد نباشد یک ظرف دیگر را هم با چیزهای دیگری مثل کشهای کوچک، کلید، تکههای پارچه و موارد مشابه پرکنید و اجازه بدهید تکتک آنها را لمس کند و تشخیص بدهد.
شکار بافتها– در این چالش کودک را دعوت کنید تا سه چیز را اطراف خانه بگردد و پیدا کند. دور اول دنبال مواد نرم بگردد، دور بعدی چیزهایی را پیدا کند که سفت و زیر باشند.
خمیربازی– داخل خمیرهای بازی دکمه یا دانه حبوبات فروکنید و بعد از کودک بخواهید تا آنها را بیرون بیاورد.
خلاصه کتاب نمیتوانی به من آسیب بزنی
اکثر ما فقط ۴۰ درصد از تواناییهای خود را مورد استفاده قرار میدهیم.
پاره کردن کاغذ یا جدا کردن بخش چسبدار لباسها
آببازی– این بازی آنقدر میتواند متنوع و طولانی باشد که تبدیل به سرگرمی برای هر سنی شود. آببازی را با پر کردن تفنگهای آبی با رنگهای خوراکی- اگر کودک شما حساسیتی به بو و رنگها ندارد- هیجانانگیزتر کنید.
آشپزی– آشپزی با دست میتواند یکی از تجربههای لذتبخش کودکی باشد که از اختلال در یکپارچگی حسی رنج میبرد. با آرامش و دوستانه در کنار او یک خمیر برای شیرینی آماده کنید و بخواهید تا در اندازههای مختلف، شیرینیهای گرد آماده کند.
استفاده از عضلات و مفاصل برای هوشیاری بدنی
اگر متوجه نشانههای بیقراری، انرژی کم موقع بازی با دیگران، مالیدن و خاراندن بدن و دست یا سقوط از جایی شدید، باید به حرکت عمقی مفاصل و ماهیچهها دقت کنید. فعالیتهای بلند کردن، کشیدن و هل دادن زیر کمک بزرگی میکند.
ساخت مانع– با مجموعهای از وسایل که شامل تشک و جعبه و صندلی میشود موانعی بیرون یا داخل خانه درست کنید. این موانع باید حالتی داشته باشد که کودک را وادار به دویدن، پریدن، حرکت، بلند کردن، استفاده از وزن بدن، چرخاندن و غلتاندن و تعادل دادن کند.
برای اینکه این بازی و فعالیت لذتبخش و هدفمند باشد، برایش محدوده زمانی در نظر بگیرید و خودتان هم همبازی او شوید. این کار، انگیزه چند برابری به او میدهد.
ورزشهای متکی به وزن بدن– هر پانزده دقیقه یک حرکت متکی به وزن بدن انجام دهید. فراموش نکنید که پنج دقیقه ابتدایی را برای گرم کردن در نظر بگیرید. دستکم سه ست پنجتایی از هر حرکتی تنظیم کنید و در پایان چنددقیقهای را برای حرکات با سرعت کمتر بهعنوان سرد کردن در نظر بگیرید.
جستوخیز در کف اتاق- این بازی را با استفاده از آیتمهای دیگری مثل بالش، تشک، پتو و یا هر چیز نرم دیگر هم میتوانید انجام دهید. کودک را تشویق کنید تا بالا و پایین پریدن، کشیدن و هل دادن و غلتاندن را با حرکات هماهنگ انجام دهد.
تقلید حرکات حیوانات– این بازی برای خیلی از بچهها هیجانانگیز است. تشویقش کنید شبیه یک عنکبوت بخزد یا حرکات گربه را تقلید کند. باهم ادای میمون را دربیاورید و خلاصه یک باغوحش تماشایی برای خودتان راه بیندازید!
بالش بازی– این بازی حتماً باید بدون خشونت انجام شود. پس مراقب بالشهای پر نازنین خودتان باشید! از تجربه خزیدن داخل روبالشی و مسابقه سرعت وقتی گونی پوشیدهاید غافل نشوید.
ماساژ– روزی یکبار او را دعوت به یک ماساژ لذتبخش کنید. بیشترین تمرکز شما روی بازوها، پاها و پشت باشد و درجات فشار مختلفی را برای هوشیاری بدنی بیشتر در بخشهای مختلف بدن کودک امتحان کنید.
استفاده از وسایل سنگین– بهعنوان فعالیتهای ثابت یا کارهای جابهجایی میتوانید از بالشها و جلیقههای سنگین استفاده کنید. همچنین میتوانید کوله کودک مبتلابه اختلال در یکپارچگی حسی را با اسباببازیهای خودش سنگینتر کنید.
بهبود تعادل و هماهنگی برای تقویت گوش میانی ( حس تعادل)
هریک از تمرینها و بازیهای زیر کمک میکند تا گیرندههای متعادل ساز گوش میانی تحریک شوند. این گیرندهها در مایع گوش داخلی وجود دارند. این تمرینها را بین هر جابهجایی یا پیش و پس از هر فعالیت جدید میتوانید بگنجانید. همچنین وقتی کودک بهسرعت در حال دویدن، پریدن یا چرخیدن است.
تاببازی– پیشنهاد میکنم یک تاب ساده جمعوجور بخرید. با اینکه هزینهبردار است ولی از آنجایی که همیشگی خواهد بود، میارزد. تابهای کشسانی بهتر هستند اگرچه کمی باعث محدودیت میشوند. تابهای لاستیکی دیگر محشرند. البته که میتوانید کودک را داخل چمن ببرید و باهم بچرخید و آواز بخوانید.
◄یادآوری: برای اینکه زیاد از حد تحریک نشود، چرخیدن و تاببازی را بیشتر از پانزده دقیقه ادامه ندهید. یک استراحت سیدقیقهای بین هر بازی مناسب است.
ترامپلین– استراحت در زمان احساس آشفتگی آن هم روی ترامپلین معجزه میکند! اگر اهل راهاندازی یک شهربازی کوچک در حیات پشتی خانه نیستید، بازی بپر بپر هم جواب میدهد. مراقب زیادهروی کودک باشید و برایش توضیح بدهید که چه وقتی، بیرون از خانه، میتواند این بازی را انجام دهد.
رقص روزانه– دخترها و پسرهای کم سن و سال عاشق بیدلیل رقصیدن هستند. دستکم روزی پنج دقیقه در روز را هم رقص آنها باشید.
اسکوتر– سرگرمی اسکوتر خیلی میتواند هیجانانگیز باشد و البته برای تقویت حس تعادل کودک هم عالی است.
ژیمناستیک– این ورزش مفرح مغز را وامیدارد تا اعضای بدن باهم هماهنگ باشند و مهارتهای حرکتی را بهتر میکند. تمرین طناب تعادلی و حلقه پشت را فراموش نکنید. میله تعادلی هم روش عالی دیگری برای افزایش هوشیاری بدنی است.
توپهای یوگا– بهجای صندلی، یک توپ یوگا با اندازه دلخواه کودک گوشه اتاق یا هرجای خانه بگذارید.
اختلال در یکپارچگی حسی در بزرگسال
بزرگسالان مبتلابه این ضعف عملکرد ممکن است نشانهای زیر را داشته باشند:
- حس میکند سایهای جهان را پوشانده است.
- چشماندازهای صامت، صدای تماسهای بدنی ملایم را تجربه میکند.
- احساسات مداوم بیشازحد
توجه داشته باشید که SPD هر امری را در زندگی فرد پیچیده میکند و این میتواند شامل لباس پوشیدن تا غذا خوردن و نظافت شخصی باشد. موارد زیر میتواند باعث آزار فرد بزرگسال مبتلا شود:
هریک از علائم بالا، حتی برخورد تار مو به پوست گردن یا انعکاس نور از ورقه فویل آشپزخانه میتواند فرد آسیبدیده را آزار بدهد.
نشانههای اختلال در یکپارچگی حسی بزرگسال در خانه
فرد مبتلا همیشه از رعدوبرق بیزار است. شما در کمد لباسهایش هیچ کلاه پشمی نمیبینید. انتخابها و رفتارهای زیر از جمله نشانهای SPD در خانه است:
پوشیدن لباسهای شل و راحت ( عبایی شکل و سبک)
استفاده از هدفونهای حذف صدا در زمان رعدوبرق و تمرکز کامل روی خود نه محیط. این نوع صداها بسیار بلند و آزاردهنده هستند.
بااینکه عاشق شیرجه شدن در استخر یا دریاچه است ولی ذرات معلق و گلولای رودخانه لذت شنا را از او دور میکند.
بااینکه اطرافیان را دوست دارد ولی هرگز علاقهای به لمس شدن یا در آغوش گرفته شدن ندارد.
از حضور در عکسهای خانوادگی که نیاز به فلش دوربین دارند دوری میکند.
به هر قیمتی شده از بخش عطر فروشگاه فراری است.
خستگی زیاد هم بهانه قانعکنندهای برای خوردن قهوه نیست. تلخمزگیاش را دوست ندارد.
بافت غذا گاهی آزاردهنده میشود و مجبور میشود غذایش را تف کند.
نشانههای اختلال در یکپارچگی حسی بزرگسال در محل کار
متأسفانه فرد مبتلابه اختلال پردازش حسی در محل کار هم درگیر مشکلات زیادی میشود.
« میشه صدای موسیقی رو کم کنی؟» این جمله پرتکرارترین درخواست او از همکارش است که در حال گوش دادن به موسیقی کار میکند.
اگر وعده ناهارش موز باشد باز هم حاضر است گرسنه بماند و آن را نخورد.
بدترین کابوس او ارائه گزارش برای دیگران است. حتی اگر حسابی تمرین کرده باشد باز هم به تتهپته میافتد.
نمیتواند دستخط خودش را بخواند پس از رایانه یا لپتاپش استفاده میکند.
دلایل بروز اختلال در یکپارچگی حسی
بااینکه هنوز دلیل دقیق این اختلال شناسایی نشده است ولی مطالعهای که در سال ۲۰۰۶ انجام شد نشان داد حساسیت بیش از اندازه نسبت به نور و صدا احتمالاً ارتباطی قوی با ژنتیک فرد دارد. آزمایشهای انجامشده دیگر هم نشان دادند که کودکان مبتلابه این اختلال وقتی در موارد مشابه در معرض نور و صدا قرار میگیرند عملکرد مغزی غیرعادی دارند.
بررسیهای دیگر هم نشان داد که کودک درگیر اختلال پردازش حسی بهطور مداوم نسبت به تماس وسایل سخت یا صدای بلند واکنش تند نشان میدهد درحالیکه کودکان دیگر فوراً به این تماس و صدا عادت میکنند.
درمان اختلال در یکپارچگی حسی
در این مورد باید نیازها و مشکلات حسی فرد مبتلا در نظر گرفته شود. قدم اول در درمان، شناسایی نوع حس درگیر شده است؛ این حس بهشدت واکنشپذیر شده یا کلاً از بین رفته است؟
حضور درمانگر
فعالیتهای درمانی ( مثل بازیها و تمرینهایی که بالاتر برای کودک نوشته شد) اغلب برای تقویت یا بازگرداندن حواس است. بسیاری از درمانگران از رویکرد کاردرمانی Occupational Therapy، تحریک محیط و تمرکز بر سادهسازی اختلال در زندگی روزانه فرد برای کنترل و مدیریت بیماری بهره میبرند.
◄ شاید برایتان جالب باشد بدانید
رویکرد کاردرمانی با نام اختصاری OT-SI بیشتر روی جنبه محرک و سرگرمکننده فعالیتها برای به چالش کشیدن حواس بیمار تمرکز دارد بدون آنکه بخواهد او را خسته و دلزده کند یا حس ناکامی و شکست را در او به وجود آورد. هدف این است که فعالیتهای تمرینی بهصورت عادت در خانه و مدرسه و محل کار انجام شود و حس آرامش را به او بازگرداند.
درمان فیزیکی با استفاده از روش یکپارچگی حسی
این نوع درمان شامل درمان چشمی برای بهبود مهارتهای چشم میشود تا افرادی که مشکلاتی در خواندن، نوشتن یا ماندن در ترافیک دارند دچار ناراحتی نباشند.
درمان شنوایی نیز برای افرادی با مشکلات شنیداری است تا به انواع فرکانسهای صوتی برای تحریک مغز در زمان فعالیتهای دیگر مثل راه رفتن تعادلی گوش بدهند.
همچنین برای افرادی که اختلالات خلقی یا اضطراب دارند از درمان روانشناختی کمک گرفته میشود.
مهم: برای درمان اختلال در یکپارچگی حسی درمان دارویی توصیه نمیشود.
همچنین با دانلود رایگان اپلیکیشن ذهن دسترسی بدون محدودیت به کتابخانه صوتی مجموعه داشته باشید و کتابهای مورد علاقه خود را در حوزه روانشناسی و مدیریت فردی انتخاب نمایید.
پایانبخش
SPD در عملکرد مغز، سازماندهی و استفاده از پیامهای دریافتی از گیرندههای حسی بدن انسان اختلال ایجاد میکند. فعالیت روزانه همه ما به لطف عملکرد درست چشمها، گوشها، ماهیچههای مختلف بدن، پوست و گوشهای درونی انجام میشود و حال تصور کنید برای استفاده، یکسانسازی، ارزیابی و تفسیر آنها به مشکل بربخوریم. چه اتفاقی برای فعالیتهایی که زمانی فوراً انجام میدادیم میافتد؟!
تصور کنید کنار جدول خیابان ایستادهاید. صدای گوشخراش بوق یک کامیون بلند میشود که در حال نزدیک شدن به شماست. این صدا چه میگوید؟ « از جدول فاصله بگیر و خودت را حفظ کن». میدانید که برای انجام این کار فکر و حسابوکتاب نکردید، رفتار شما غریزی بود. چون سالم هستید.
درحالیکه فرد مبتلابه اختلال در یکپارچگی حسی مثل یک فرد سالم واکنش نشان نمیدهد و در این مورد ممکن است دچار حادثه جدی شود. محرکهای حسی بیرونی و داخلی فرد مبتلا سیگنالها را از بین میبرند که درنهایت باعث مشکلات حرکتی، احساسی و روابط میشوند.
منبع:
https://www.webmd.com/children/sensory-processing-disorder
https://pathways.org/topics-of-development/sensory/
https://www.additudemag.com/sensory-processing-disorder-treatment/?src=embed_link
https://www.additudemag.com/sensory-toys-spd-exercises-child/
من مینویسم. در کنار سفر، مهربانی، آشپزی و سکوت، از این هنر، برای معنا دادن به زندگی ام بهره میبرم.