فهرست مطالب
طرح کسب و کار یا بیزنس پلن چیست؟
اگر به دنبال راه‌اندازی کسب و کاری جدید هستید یا ایده‌ای در سر دارید که دوست دارید آن را عملی کنید، باید با مفهوم طرح کسب و کار آشنا شوید. طرح کسب و کار یا بیزینس پلن به شما کمک می‌کند تا در راه‌اندازی و اداره کسب و کارتان موفق عمل کنید. اما بیزینس پلن چیست و چطور نوشته می‌شود؟ اگر دوست دارید مثل یک متخصص، برنامه خودتان را بنویسید، تا انتهای این مقاله در ذهن با ما باشید.
فصل ۱
طرح کسب و کار چیست و به درد چه کسانی می‌خورد؟
طرح کسب و کار چیست؟
اگر تابه‌حال این تجربه را داشته‌اید که ایده‌ای برای راه‌اندازی کسب و کار در سر داشته باشید و مراحلی که باید برای رسیدن به آن را طی کنید را روی کاغذ بیاورید، درواقع توانسته‌اید یک بیزینس پلن ساده بنویسید. البته به همین سادگی‌ها هم نیست. اما درواقع پایه و اساس طرح کسب و کار همین است.
بیزینس پلن یعنی پرورش ایده کسب و کار و تنظیم دقیق قدم‌هایی که باید برای رسیدن به موفقیت در آن برداشت. به این صورت جزء به جزء اقداماتی که باید انجام دهید، اینکه چطور کارتان پیش خواهد رفت، استراتژی کسب و کارتان و همچنین بودجه‌بندی دقیق برای به ثمر رسیدن کسب و کارتان را در آن ثبت خواهید کرد.
درواقع در بیزینس پلن، همه مواردی که به ذهن شما یا متخصصان کسب و کار می‌رسد تا ایده شما بارور شود، مکتوب خواهد شد. به‌طورمعمول نوشتن چنین برنامه‌ای کمی تخصصی‌تر و طولانی‌تر از نوشتن صرف ایده‌ها روی تکه کاغذ است. اما همان پیاده‌سازی ایده روی کاغذ هم تمرین خوبی برای نوشتن این برنامه محسوب می‌شود.
فرق طرح کسب و کار با مدل کسب و کار چیست؟
بسیاری از افراد نمی‌توانند تفاوتی میان طرح کسب و کار و مدل کسب وکار قائل شوند. درصورتی‌که باید بدانید این دو مفهوم ابداً به یک معنا نیستند. درواقع مدل کسب و کار، مکانیسمی است که شرکت‌ها توسط آن محصولاتشان را به تولید می‌رسانند. اما بیزینس پلن، مفهومی فراتر و کلی‌تر از مدل کسب و کار است.
در بیزینس پلن، همه مواردی که باید برای رسیدن به نتیجه نهایی طی کرد، نوشته می‌شود. استراتژی‌ها، اصولی که باعث کاهش اتلاف انرژی می‌شود، برآورد هزینه‌ها و… همگی در این برنامه جا می‌گیرند. شاید برایتان جالب باشد که بدانید مدل کسب و کار، یکی از اجزاء اصلی بیزینس پلن است و درواقع هسته اصلی آن به‌حساب می‌آید. یعنی وقتی قرار است برنامه‌ای برای کسب وکارتان بنویسید، حتماً مدل کسب و کار را هم در آن پیش‌بینی خواهید کرد.
فرقی نمی‌کند اندازه کسب‌وکارتان چقدر باشد. چه قصد راه‌اندازی فروشگاهی کوچک را داشته باشید، چه هولدینگی بزرگ، به بیزنس پلن نیاز خواهید داشت.
بیزینس پلن به درد چه کسانی می‌خورد؟
درواقع دایره کسانی که می‌توانند موضوع طرح کسب‌وکار باشند، بسیار وسیع و گسترده است. از کسی که می‌خواهد فروشگاهی کوچک و محلی راه‌اندازی کند تا کسانی که در سرشان ایده تبدیل شرکتشان به هولدینگ را می‌پرورانند، به بیزینس پلنی دقیق نیاز دارند.
اگر دوست دارید صاحب کسب و کار باشید، اگر مدیر کسب و کار هستید، اگر مدیر استراتژیک یک شرکتید یا اگر دوست دارید برای ایده‌تان سرمایه‌گذار جذب کنید، به طرح کسب‌وکاری دقیق نیاز دارید.
فصل ۲
طرح کسب و کار چه کاربردی دارد؟
همان‌طور که توضیح دادیم و حالا می‌دانید، طرح کسب و کار میتواند به شما کمک کند تا جزئیات کسب و کارتان را شناسایی کنید. یکی از مهم‌ترین ملزومات پیاده‌سازی ایده‌های تولید، جذب سرمایه اولیه و اسپانسر است. شما بدون داشتن یک بیزینس پلن کامل و توجیه کننده که در آن تمامی هزینه‌ها برآورد شده‌اند و سود سرمایه‌گذار محاسبه شده است، نخواهید توانست حامی مالی جذب کنید.
طرح کسب و کار خوب و دقیق که با ایده‌های جدید و جذاب همراه باشید، میتواند سرمایه‌گذار را به مشارکت با شما ترغیب کند و خیالتان را تا حدود زیادی از بابت مسائل مالی راحت کند. پس اگر به دنبال راه‌اندازی کسب و کار جدید هستید و یا می‌خواهید تکانی اساسی به کسب و کارتان بدهید، باید از بیزینس پلن کمک بگیرید.
به‌طورکلی دو دسته از افراد بیشترین نیاز را به بیزینس پلن خواهند داشت:
- کسانی که می‌خواهند استارتاپ یا کسب و کاری جدید راه‌اندازی کنند.
- کسانی که می‌خواهند به کسب و کارشان توسعه و تکانی اساسی بدهند.
طرح کسب و کار میتواند به شما کمک کند تا سرمایه‌گذار را به کارتان جذب کنید و با قدرت ادامه بدهید.
۱: راه‌اندازی کسب و کار
در این مرحله، بهترین کاری که می‌توانید انجام بدهید، در دست داشتن یک طرح کسب و کار دقیق و بدون نقص است. اگر بتوانید با مشورت کارشناسان و متخصصان، طرح دقیقی از آنچه در سر دارید و آنچه به عنوان هدف تعیین کرده‌اید بنویسید، موفقیتتان را تضمین کرده‌اید. البته که معلوم است باید در این برنامه تمام مراحلی که برای به موفقیت رسیدن ایده‌تان پیش‌بینی می‌کنید را هم ذکر کنید.
۲: توسعه کسب و کار
همیشه که نمی‌توان با یک برنامه مشخص در کسب و کار پیش رفت. اتفاقاً یکی از بهترین کارهایی که می‌توانید برای موفقیت کسب و کارتان انجام بدهید این است که برنامه‌ای پویا داشته باشید تا همیشه راه برای توسعه کار باز باشد.
در این مقطع هم نوشتن یک بیزینس پلن دقیق از آنچه می‌خواهید و آنچه باید انجام شود، بسیار اثرگذار و مفید خواهد بود. پیش‌بینی استراتژی‌های افزایش بهره‌وری و کاهش اتلاف انرژی مانند Lean، از موارد مهمی هستند که باید برای توسعه کسب و کارتان به آن دقت کنید.
۳: استراتژی کسب و کار
باید بدانید که بیزینس پلن میتواند به یک برنامه استراتژیک برای تعیین استراتژی سازمان شما تبدیل شود. این برنامه میتواند سازمانتان را از جایی که هست به جایی که مدیران تمایل دارند برسد، منتقل کند.
طرح کسب و کار خوب میتواند ساختاری مشخص برای سازمان‌ها تعیین کند و مانند برنامه‌ریزی استراتژیک عمل کند. درواقع یک بیزینس پلن موفق، برنامه‌ای است که بتواند استراتژی کسب و کار را هم تعیین و تبیین کند.
کارآفرینی چیست؟ چطور به کارآفرین موفق تبدیل شویم؟
آشنایی با روش‌های کارآفرینی و زیر و بم آن
فصل ۳
انواع طرح کسب و کار
بیزینس پلن‌ها بسته به هدف و کارایی‌شان، انواع متفاوتی دارند. شما باید اول هدفتان را مشخص کنید و بعد متناسب با هدفتان، یکی از شش طرح زیر را برای رسیدن به هدف، انتخاب کنید.
۱: بیزینس پلن‌های استارتاپی
معمول‌ترین و احتمالاً معروف‌ترین نوع از انواع طرح‌های کسب و کار، برنامه‌های استارتاپی هستند. همه کسب و کارهای نوپا و شرکت‌های دانش‌بنیان، با استفاده از این نوع طرح کسب و کار مراحل کارشان را به صورت دقیق پیش‌بینی می‌کنند.
در این نوع از انواع بیزینس پلن، بخش‌هایی به چشم می‌خورد که در آنها شرکت یا افراد ابتدا محصولات و خدماتشان را معرفی و شناسایی می‌کنند. در مرحله بعد، بازار و جایگاه احتمالی شرکت را در میان رقبا ارزیابی می‌کنند و هزینه‌های احتمالی پیش‌بینی خواهد شد.
در این نوع از برنامه، باید تیم مدیریت و میزان کارمندان را هم به صورت دقیق پیش‌بینی کنید و جایگاه هرکدام را در کسب و کار تعریف کنید. تمرکز اصلی این نوع از طرح، بخش مالی و هزینه‌ها است.
سرمایه‌گذاران بالقوه با دیدن بخش ارزیابی هزینه‌ها و برآورد درآمد می‌توانند بهتر تصمیم بگیرند که آیا ایده شما ارزش سرمایه‌گذاری و حمایت دارد یا نه. پس یادتان باشد که بخش ارزیابی هزینه‌ها را به صورت جدی‌تری طراحی و تولید کنید.
۲: بیزینس پلن‌های داخلی
طرح‌های داخلی کسب و کار، مخاطبان خاصی در داخل یک سازمان و مجموعه اقتصادی دارد. مثلاً ممکن است تیم بازاریابی و فروش یک شرکت، برای اجرای پروژه‌ای خاص، نیاز داشته باشند که تمام طرح و هزینه‌ها را برآورد کنند و آن را ثبت کنند. اصولاً هدف و مخاطب طرح‌های داخلی کسب و کار، کاملاً داستانی جدا از طرح‌های بیزینس پلن استارتاپی دارند.
این فرم از بیزینس پلن بیشتر به درد کسانی می‌خورد که مایل هستند کسب و کارشان را توسعه دهند و تکانی اساسی به آن بدهند. در چنین شرایطی، تیم برنامه‌ریزی در هر بخشی که قرار است تغییراتی را تجربه کند، روی کار می‌آیند و با این طرح اقدامات اولیه را انجام خواهند داد.
معمولاً میزان سودآوری و افراد درگیر در پروژه نقطه اصلی تمرکز بیزینس پلن‌های داخلی هستند. در این برنامه‌ها اطلاعات مربوط به بازاریابی پروژه، هزینه‌های استخدام و فناوری به‌صورت دقیق ثبت می‌شود. آنها همچنین به‌طورمعمول وضع بازار را هم تجزیه و تحلیل می‌کنند و جمعیت هدف، اندازه بازار و تأثیر مثبت بازار بر درآمد شرکت را برآورد خواهند کرد.
۳: بیزینس پلن‌های استراتژیک
طرح استراتژیک کسب و کار با ارائه برنامه‌هایی اساسی برای کل شرکت، به دنبال ایجاد نقطه نظری بالاتر از سطح اهداف شرکت و راه‌های دستیابی به آنها است. برنامه‌های استراتژیک به دنبال تدوین سندی راهبردی برای دستیابی به اهداف عالی در شرکت‌ها است.
اصولاً ساختار برنامه‌های استراتژیک از شرکتی به شرکت دیگر متفاوت است و نمی‌توان برنامه واحدی را به‌عنوان برنامه استراتژیک در نظر گرفت. برنامه‌های استراتژیک با توجه به اهداف شرکت‌ها و چشم‌انداز مدیران آنها تدوین می‌شود و به همین دلیل با نمونه‌‌های مشابه تفاوتی اساسی دارد.
اما همه بیزینس پلن‌های استراتژیک پنج عنصر اصلی دارند که برای نوشتن باید در نظر گرفته شوند: چشم‌انداز کسب و کار، بیانیه مأموریت، تعریف فاکتورهای مهم موفقیت در برنامه، استراتژی‌های دستیابی به اهداف و برنامه اجرایی.
برنامه‌های استراتژیک کسب و کار تمام سطح مشاغل را به تصویر بزرگ‌تر می‌کشانند و تمام سطوح را به کار می‌گیرند تا برای رسیدن به موفقیت و دستیابی به اهداف، همکاری کنند.
ضرورت تفکر استراتژیک در کسب و کار
با پنج دلیل اساسی ضرورت تفکر استراتژیک در کسب و کار آشنا شوید
۴: بیزینس پلن‌های امکان سنجی
یکی دیگر از انواع طرح‌های کسب و کار طرح‌های امکان‌سنجی تجاری هستند. هدف از این نوع از انواع طرح کسب و کار این است که شرکت‌ها بتوانند امکان تولید یا عدم تولید کالا و خدمات جدید را بررسی کنند و با کمک کارشناسان متوجه این واقعیت شوند که آیا کالا یا خدمت جدید سودآور خواهد بود یا نه.
این برنامه‌ها ایجاد می‌شوند تا به دو سؤال اساسی درباره سرمایه‌گذاری تجاری پاسخ دهند. اول اینکه چه کسی خریدار محصولات و کالایی است که شرکت قرار است تولید کند. دوم اینکه آیا سرمایه‌گذار سود خواهد کرد یا نه؟
بیزینس پلن‌های امکان سنجی تجاری شامل بخش‌هایی هستند که در آن نیاز به محصول یا خدمات، جمعیت هدف و سرمایه‌گذار موردنظر توصیف شده‌اند. طرح‌های امکان سنجی تجاری با توصیه‌های برای پیشبرد بهتر برنامه و رسیدن به سود بیشتر به پایان می‌رسند.
۵: بیزینس پلن‌های عملیاتی
برنامه‌های عملیاتی، نوعی از انواع بیزینس پلن‌های داخلی هستند که از عناصر مرتبط با کارهای عملیاتی شرکت تشکیل می‌شوند. هدف از این طرح‌ها، کشیدن نقشه راه برای اجرای برنامه یا عملیات خاص در شرکت‌ها و سازمان‌ها است.
معمولاً مدیران عملیاتی در شرکت‌ها بیزینس پلن‌های عملیاتی را تدوین می‌کنند تا نقش هر عضو در اجرای برنامه، مدت زمان مطلوب برای عملیاتی کردن هر محله از کار و همچنین حق و مسئولیت‌های اعضا به‌درستی مشخص شود.
این برنامه‌ها معمولاً برنامه‌های ثانویه کسب و کار هستند. به این صورت که پس از تدوین برنامه‌های استراتژیک، داخلی یا امکان‌سنجی تدوین می‌شوند تا مراحل کار به‌درستی تشریح شود و تصویر واضحی از اجرایی شدن کل فرآیند برای مدیران و اعضای سازمان ایجاد شود.
۶: بیزینس پلن‌های رشد
طرح کسب و کار رشد که با عنوان برنامه یا اسناد توسعه هم شناخته می‌شوند، به این دلیل طراحی می‌شوند که رشد پیشنهادی در شرکت را به صورت دقیق توصیف کنند و تصویری دقیق از آن برای مدیران و اعضای شرکت ایجاد کنند. برنامه‌های توسعه می‌توانند اهداف داخلی یا خارجی داشته باشند.
اگر رشد شرکت به سرمایه‌گذاری نیاز داشته باشد، ممکن است برنامه توسعه شامل توضیحات کاملی از شرکت، مدیریت و کارگزاران شود. این نوع برنامه‌های توسعه، به برنامه‌های توسعه خارجی معروف هستند و برای هدف جذب سرمایه‌گذار خارجی نوشته می‌شوند. با توصیف دقیق اجزا شرکت و اهداف آن، سرمایه‌گذار از بیرون شرکت مشتاق و راغب به حمایت مالی از برنامه از شرکت خواهد شد.
اما اگر برنامه توسعه برای اهداف داخلی نوشته شود و نیازی به سرمایه‌گذاری نداشته باشد، توضیحات مربوط به شرکت، اهداف و مدیران حذف می‌شود و در عوض، فروش مالی و پیش‌بینی هزینه به نقطه محوری برنامه تبدیل خواهد شد.
فصل ۴
مراحل تدوین طرح کسب و کار
مرحله ۱؛ تدوین خلاصه اجرایی
خلاصه اجرایی اولین بخش از هر طرح کسب و کار است. در این بخش باید خلاصه کاری که انتظار دارید در کسب و کارتان اجرا شود را روی کاغذ بیاورید. درواقع جای هسته اصلی ایده اولیه‌تان برای کسب و کار همین‌جا است.
البته نکته‌ای که باید مدنظر داشته باشید این است که گول ظاهر قضیه را نخورید! درست است که این بخش اولین قسمت از بیزینس پلن شما است، اما بهتر است آخرین قسمتی که می‌نویسید خلاصه اجرایی باشد. چرا؟
چون خلاصه اجرایی به معنای برجسته کردن تمام جزئیات و اهدافی است که شما دنبال خواهید کرد. نوشتن این بخش به دقت بیشتری نیاز دارد و باید تمام قسمت‌های بعدی برنامه را دربر بگیرد. به همین دلیل بهتر است که در انتها نوشته شود تا هیچ‌کدام از جزئیات را از قلم نیندازید.
خلاصه اجرایی خوب، خلاصه اجرایی است که بتواند سرمایه‌گذار را قانع کند که تا انتهای طرح شما را بخواند. درواقع خلاصه اجرایی مانند بیانیه کسب و کار شما است و رسالت شرکتتان را به خواننده نشان خواهد داد.
در این بخش می‌توانید هدفتان از ایجاد شرکت را توضیح دهید و جزئیات مربوط به تجربه احتمالی‌تان در صنعت یا خدماتی که قرار است به آن ورود کنید را بیان کنید.
مرحله۲: توضیح شرکت
بخش بعدی که باید در طرح کسب و کار درج شود، توضیحات مربوط به شرکت است. بهتر است در این بخش اطلاعات کلیدی در مورد شغلتان، اهداف و مشتریان هدف را بیان کنید.
این بخش هم میتواند یکی از قسمت‌های کلیدی در جذب سرمایه‌گذار یا همکار باشد. درصورتی که بتوانید وجه تمایزتان از سایر شرکت‌ها و کسب‌وکارهای مشابه را به‌خوبی بیان کنید، توانسته‌اید توضیحات شرکت را به‌خوبی بنویسید.
مورد دیگری که باید در این بخش حتماً بنویسید، توجیه محصولات و خدماتتان است. خواننده بیزینس پلن باید در این بخش متوجه شود که چرا مشتری باید از محصولات و خدماتتان استفاده کند و چه ضرورتی تولید شرکتتان را ایجاب می‌کند.
مرحله۳: تحلیل بازار
بخش تجزیه و تحلیل بازار در بیزینس پلن، شامل بررسی دقیق وضعیت مارکتینگ و اوضاع‌واحوالی است که بازار هدف شما در حال تجربه آن است. در این بخش باید رقبا را شناسایی کنید و رفتار مصرف کنندگان را به صورت دقیق تحلیل کنید.
در حالت ایدئال، تجزیه و تحلیل دقیق بازار در طرح کسب و کار نشان می‌دهد که شما به خوبی ورودی و خروجی و بازار هدفی که قرار است روی آن سرمایه‌گذاری کنید را می‌شناسید.
در این بخش بیش از هر چیزی به آمار نیاز دارید. درواقع داده‌های عددی که نشان بدهند شما قرار است در چه بخشی از بازار قرار بگیرید، اصلاً کجای بازار هستید و نحوه ورودتان به بازار از مهم‌ترین اجزا این بخش هستند.
علاوه‌براین‌ها باید اطلاعاتی داشته باشید که توصیف کننده وضع مشتریان شما باشد. میزان درآمد آنها و قدرت خریدشان هم از دیگر آمارهایی است که باید در این بخش از آنها استفاده کنید.
مرحله۴: تحلیل رقبا
طرح کسب و کار موفق، مقایسه روشن و دقیقی از تجارت شما با رقبای مستقیم و غیرمستقیمتان به شما ارائه خواهد کرد. شما باید در بیزینس پلن‌تان نشان دهید که رقبا را به‌خوبی می‌شناسید و تحلیل دقیقی از اوضاع آنها در دست دارید. اما چطور؟
شما باید قبل از نوشتن این بخش، املا به‌صورت دقیق رقبا را شناسایی کنید و سپس نقاط ضعف و قوت آنها را بررسی کنید. بعد از بررسی رقبا نوبت به ارائه راهکارهایی است که کمک می‌کنند تا تجارت شما پایدار باشد.
اگر مشکلی وجود دارد که میتواند مانع از ورود شما به بازار شود، مانند هزینه‌های بالای تأمین مواد و… بهتر است در ین بخش بیان شود. این اطلاعات در بخش تحلیل رقبا بسیار کارآمد و مفید خواهند بود.
طرح کسب و کار موفق، مقایسه روشن و دقیقی از تجارت شما با رقبای مستقیم و غیرمستقیمتان به شما ارائه خواهد کرد.
مرحله۵: شرح مدیریت و سازمان
بعد از تحلیل بازار، نوبت به بیان دقیق جزئیات درباره نحوه راه‌اندازی کسب وکارتان می‌رسد. در این قسمت، مدیران شرکت خود را معرفی خواهید کرد و مهارت‌ها و مسئولیت‌های شغلی آنها را به‌صورت خلاصه بیان می‌کنید. اگر دوست داشته باشید می‌توانید نموداری ایجاد کنید که نقشه راهتان را به‌صورت تصویری مشخص کند.
البته در این قسمت تنها نشان دادن شرح وظیفه اعضا و هیئت مدیره کافی نیست. شما باید در این بخش از بیزینس پلن‌تان دقیقاً مشخص کنید که شرکتتان دقیقاً از چه نوعی خواهد بود. سهامی، مشارکتی یا مالکیت شخصی و تجاری دارد. نوع شرکت شما اثر متفاوتی بر بسیاری از برنامه‌ها خواهد گذاشت. ضمناً لازم است که درصورت داشتن هیئت مدیره، اعضا را به صورت دقیق مشخص کنید و آنها را در این قسمت معرفی کنید.
مرحله۶: جزئیات خدمات و محصولات
اگر اطلاعات و جزئیات کافی راجع به محصولات و خدماتتان را در قسمت مربوط به توضیحات شرکت درج نکرده‌اید، این بخش از طرح کسب و کار را به این موضوع اختصاص دهید. اگر بخش توضیحات شرکت را مروری کلی بر آنچه قرار است انجام شود بدانیم، بخش جزئیات مربوط به خدمات یکی از زیرشاخه‌های مهم آن است که به صورت جزئی‌تر محصولات و خدمات شما را برای خواننده روشن خواهد کرد.
کسی که این بخش را می‌خواند باید بداند که قصد تولید و فروش چه چیزی دارید، چه مدت قرار است که محصولاتتان در بازار باقی بمانند و چه نیازی از مشتری را برآورده خواهند کرد.
خوب است که تأمین‌کنندگان را هم در این بخش به‌صورت دقیق معرفی کنید. اگر می‌دانید که ساخت محصولاتتان چقدر هزینه‌بر خواهد بود و بودجه شما هم چقدر است و آن را به توضیح محصول اضافه کنید، این بخش را پربارتر خواهید کرد. در صورت نیاز موارد مربوط به ثبت اختراع یا کپی‌رایت و.. را هم در این بخش ذکر کنید.
یکی از مهم‌ترین محورهای طرح کسب‌وکار بازاریابی و طرح پیدا کردن مشتری و افزایش فروش است.
مرحله۷: بازاریابی
یکی دیگر از جزئیاتی که میتواند بیزینس پلن شما را جذاب و کامل کند، توصیف چگونگی بازاریابی و رساندن خدمات و محصولات به مشتری است. درواقع نحوه بازاریابی محصول و پیدا کردن مشتری یکی از محورهای مهم طرح کسب و کار است که باید به آن توجه کنید.
از آنجایی که بازاریابی محصول هم هزینه‌بر خواهد بود و به بودجه‌ای اختصاصی نیاز دارد، خوب است که در این بخش هزینه‌های مربوط به بازاریابی را برآورد و ثبت کنید.
مرحله۸: استراتژی فروش
بحث بازاریابی و مسئله استراتژی فروش، دو مسئله متفاوت و جدا از یکدیگر هستند. البته استراتژی فروش بخشی از بازاریابی به‌حساب می‌آید اما ابداً نباید این دو مسئله را یکسان فرض کنید.
یکی از بخش‌های دیگر طرح کسب و کار ثبت جزئیات مربوط به استراتژی فروش است. استراتژی فروش یعنی نقشه راهی که برای فروش بیشتر محصولات و خدمات پیش‌بینی کرده‌اید و قرار است که آن را اجرا کنید.
درواقع در این بخش باید به این سؤال جواب بدهید که چطور خواهید توانست محصولاتتان را بفروشید؟ سعی کنید جوابی که برای این سؤال در نظر می‌گیرید نوآورانه و خاص باشد. طرح‌های تخفیفی و باشگاه مشتریان و جذب مشتری وفادار از مسائلی هستند که در استراتژی فروش مطرح می‌شوند. در این بخش می‌توانید کمی از اهداف فروش هم حرف بزنید.
مرحله۹: درخواست بودجه
اگر برای راه‌اندازی ایده‌تان به بودجه نیاز دارید، روی این بخش بیزینس پلن متمرکز شوید. می‌توانید کل این بخش را به میزان پولی که نیاز دارید و نحوه برنامه‌ریزی برای استفاده از سرمایه‌ای که قرار است جذب شود اختصاص دهید.
اگر به هزینه‌های اضافی برای کامل کردن پروژه‌ای خاص نیاز دارید، حتماً آن را در این بخش ذکر کنید. سعی کنید هیچ نکته‌ای درباره مسائل مالی پروژه‌تان را در این قسمت از قلم نیندازید و تمام ملاحظات را روی کاغذ بیاورید.
مرحله۱۰: پیش‌بینی‌های مالی
در بخش پایانی بیزینس پلن، اهداف مالی و انتظاراتی که را که بر اساس تحقیق در بازار تعیین کرده‌اید، ذکر کنید. درآمد پیش‌بینی شده خودتان را برای سال اول و همچنین سال‌های بعد توصیف کنید.
اگر می‌خواهید درخواست وام شخصی یا تجاری کنید، ضمیمه‌ای به این بخش اضافه کنید و اطلاعات مالی اضافی را در آن ارائه دهید.
یادتان باشد که برنامه هر شرکت و هر کسب و کار با کسب و کار دیگر فرق دارد. اما همه برنامه‌های خوب کسب و کار، مشخصه‌هایی دارند که سعی کردیم در این ده مورد آنها را به شما نشان بدهیم.
فصل ۵
بوم مدل کسب و کار چیست؟
بوم کسب و کار یکی از ابزارهای بسیار کاربردی در تدوین طرح کسب و کار است. این ابزار به شما کمک می‌کند تا بتوانید به سادگی مدل کسب و کارتان را طراحی، توجیه و بررسی کنید و درمواقع لزوم آن را به چالش بکشید و تغییراتی را در آن ایجاد کنید.
تمرکز اصلی بوم کسب و کار بر توجیه بخش فروش و تولید است. درواقع هرکس که دوست دارد کسب و کار خود را با برنامه دقیق پیش ببرد و به موفقیت برسد، به آن نیاز پیدا خواهد کرد.
این ابزار تصویری از نه بخش مجزا تشکیل شده است و هر بخش آن به توصیف دقیق یکی از ابعاد کسب و کار شما اختصاص دارد.
بخش مشتریان
که به معرفی مخاطبان هدف و مشتریانی که قرار است خدمات شما را دریافت کنند اختصاص دارد.
ارزش های پیشنهادی
که به تمام امکانات ارزشمندی که در اختیار کاربران قرار خواهید داد می‌پردازد.
کانال‌های ارتباطی
که تمام مجاری ارتباط شما با مشتریان را بررسی و پیش‌بینی خواهد کرد. از وبسایت تا شبکه‌های احتماعی و..
ارتباط با مشتری
در این بخش نحوه برقراری ارتباط برند و کسب و کار شما با مشتریان، نحوه اقناع مشتری و همچنین خدمات را به دقت بررسی خواهد کرد.
جریان درآمد زایی
در این بخش تمام روش‌هایی که می‌توانند بودجه کسب وکار شما را تامین کنند یا چیزی به سرمایه کسب و کارتان اضافه کنند بررسی و ثبت می‌شود.
شرکای کلیدی
تمام اشخاص، موسسات و نهادهایی که می‌توانند به شما در رسیدن به هدف و موفقیت کمک کنند، شریک کلیدی محسوب می‌شوند. جای آنها در این بخش است.
منابع کلیدی
تمام منابع اعم از منابع مالی، استراتژیک و انسانی که می‌توانند به ادامه حیات کسب و کار شما کمک کنند، باید در این بخش ثبت شوند.
هزینه ها
هر میزان از هزینه که برای شروع و ادامه کسب و کار پیش‌بینی می‌کنید، در این بخش بوم کسب و کار ثبت خواهد شد.
فعالیت‌های کلیدی
هرآنچه به کسب و کار شما هویت، اعتبار و اصالت می‌بخشد، فعالیت کلیدی برندتان است. آنها باید در این بخش ثبت شوند. در ادامه نمونه بوم کسب و کار شرکت والمارت را مشاهده می‌کنید:
فصل ۶
بایدها و نبایدهای تنظیم طرح کسب و کار
خوب است موقع نوشتن بیزینس پلن‌تان به نکات زیر توجه کنید:
ایده‌تان را آزمایش کنید و فوری در آن شیرجه نزنید
همه ما بعد از خواندن داستان کسانی که کسب کار موفقی راه انداخته‌اند وسوسه می‌شویم که کار خودمان را راه بیندازیم. قبل از اینکه به وسوسه‌تان اعتنا کنید حتماً آن ایده را در مقیاس محدود و کوچک آزمایش کنید.
خوب است که قبل از نوشتن طرح کسب و کار و تصمیم به اجرایی کردن ایده‌ها، با کارشناسان آن زمینه، فروشندگان موفق و حتی تا حدودی مشتریان صحبت کنید تا همه زوایا برایتان روشن شود و از پیشامدهای ناگهانی غافلگیر نشوید.
اگر درست قدم بردارید و کمی خلاق باشید، حتی می‌توانید قبل از راه‌اندازی کسب و کارتان مشتری را جذب کنید و آنها را به مشتریان وفادارتان تبدیل کنید.
مطالعه کنید!
تحقیق یکی از ضروری‌ترین ارکان راه‌اندازی کسب و کار است. اگر می‌خواهید بیزینس پلن موفقی بنویسید، باید حتماً از قبل به اندازه کافی مطالعه کرده باشید و از همه جزئیات آگاه باشید.
از وضعیت بازار، مشتریان احتمالی، مشاغل در حال رشد و حتی گرایش‌هایی که در بازار وجود دارد باخبر شوید تا با چشم باز وارد کسب و کارتان شوید.
برنامه کسب و کارتان را به اشتراک بگذارید
برای موفقیت طرح کسب و کار باید آن را به همه کارمندان و یا همکاران آینده به اشتراک بگذارند. همه اعضا باید پویایی بیزینس پلن را درک کنند و از جزئیات آن باخبر باشند.
برنامه کسب و کار سازمان شما را متمرکز نگاه می‌دارد و مسیر را روشن می‌کند. بعضی از مدیران به اشتباه فکر می‌کنند که باید سند را مانند شی محرمانه‌ای در کمد نگه دارند و آن را به کسی نشان دهند. اما آنها از این نکته غافل هستند که با این کار، خودشان را از بازخورد مناسب و سازنده کارمندان محروم خواهند کرد.
درواقع هرچقدر که افراد بیشتری درگیر بیزینس پلن شوند، ایده‌های بیشتری برای تدوین سند تولید خواهد شد و به نتیجه بهتری خواهید رسید.
ساده و واضح بنویسید
برای اینکه سند شما جدی به نظر برسد، نیازی به طراحی قالب پیچیده و فوق‌العاده با قالب‌بندی فانتزی و تزئینات اضافه ندارید. کافی است که نوشته‌های شما آن‌قدر خاص و دقیق باشند که خوانندگان را به خود جلب کنند.
می‌توانید برای تکمیل کار طرح کسب و کار کمی تصویر یا اینفوگرافی و جدول اضافه کنید اما زیاد به خودتان سخت نگیرید. همین‌که محتوای نوشته شده دقیق باشد و نوشته‌ها مرتب و نظام‌مند باشند، برای تکمیل سند کسب وکارتان کافی خواهد بود.
به جزئیات توجه کنید
برنامه کسب و کار شما باید به نقطه‌ای برسد، اما باید جزئیات کافی را دربر داشته باشد تا خواننده مطمئن شود اطلاعات کافی را از ایده شما دریافت کرده است. برنامه شما باید باعث شود که افراد به توانایی و حرفه‌ای بودن شما اعتقاد پیدا کنند. یعنی سعی کنید حتی‌الامکان هیچ‌گونه غلط املایی و نگارشی در کارتان وجود نداشته باشد و همچنین کاملا واقع‌گرایانه برخورد کرده باشید.
پویایی بیزینس پلن را حفظ کنید
یکی دیگر از نکات مهمی که موقع نوشتن طرح باید مدنظر داشته باشید این است که بیزینس پلن شما یک سند ثابت و پایدار نیست. اتفاقاً برنامه‌ای که پویا باشد و بتواند خود را با تغییرات بازار به‌روزرسانی کند و هر بار اهداف و اولویت‌های جدیدی به آن اضافه شود، بسیار کامل‌تر و سالم‌تر خواهد بود.
سعی کنید بیزینس پلن‌تان را با نر‌م‌افزارهایی طراحی کنید که در نهایت برای شما سندی قابل ویرایش تولید کنند. به این صورت می‌توانید هر وقت که نیاز بود، برنامه را تغییر دهید. می‌توانید برای طراحی بیزینس پلن از نرم‌افزارهای زیر استفاده کنید:
Bizplanbuilder
Business plan pro
Smallbiz.com
فصل ۷
معرفی کتاب نوشتن طرح کسب و کار
اگر دوست دارید اطلاعات بیشتری از چگونگی تدوین کسب و کار به‌دست بیاورید، می‌توانید از دو کتاب زیر کمک بگیرید. این کتاب‌ها به شما کمک می‌کنند دید بهتری نسبت به کسب و کار داشته باشید و قدم به قدم شما را در تدوین طرح کسب و کار موفق راهنمایی خواهند کرد:
کتاب تدوین طرح کسب و کار به روش اساتید هاروارد
کتاب طرح بازاریابی کسب و کارهای کوچک
کتاب رضایتمندی در کسب و کار نوشته تونی شی، یکی از بزرگترین کارآفرینان ایالات متحده، است. نویسنده این کتاب با بیان تجربیات خود از گذشته حرفه‌ای‌اش به خوانندگان می‌اموزد که چطور از کسب و کارشان لذت ببرند و با عملی کردن تکنیک‌هایی خاص، رضایت شغلی‌شان را بالا ببرند. شما می‌توانید خلاصه صوتی این کتاب کاربردی و جذاب را از اپلیکیشن ذهن دریافت کنید و بشنوید.
فصل ۸
جمع‌بندی
فرقی نمی‌کند قرار است چه کسب و کاری را راه‌اندازی کنید و چه میزان بودجه دارید. مهم این است که بدانید اگر قبل از شروع کار درست قدم بردارید و راهتان را به درستی مشخص کنید، خواهید توانست به موفقیت برسید.
شاید دیدن اسم طرح کسب و کار شما را بترساند. اما باید بدانید که نوشتن این طرح کار ساده‌ای است، به شرطی که به همه ابعاد و زوایای کاری که می‌خواهید شروع کنید فکر کرده باشید. با نوشتن طرحی دقیق از آنچه در سر دارید، موفقیت و پیشرفتتان را تضمین کرده‌اید و هم می‌توانید حامیان مالی مناسبی جذب کنید.
شما می‌توانید با گذراندن دوره‌های مهارت‌آموزی یا مطالعه کتاب‌های مختلف در زمینه کسب‌وکار، روزبه‌روز پیشرفت کنید و به موفقیت نزدیک‌تر شوید. ما برای شما پیشنهاد ویژه‌ای داریم. اپلیکیشن ذهن به شما کمک خواهد کرد تا هر مهارتی که برای تبدیل شدن به یک مدیر موفق نیاز دارید را به دست بیاورید. اگر تمایل داشته باشید می‌توانید از لینک زیر برای دانلود ذهن اقدام کنید.
پس همین حالا شروع کنید. کاغذ و قلم بردارید و با مطالعه پیش بروید. موفق باشید!
سلام. ممنون از نوشته تون.
تو اپلیکیشن ذهن مطالب آموزشی هم وجود داره؟
سلام دوست عزیز و ممنونم از دیدگاهتون. بله. مجموعه ای کامل از کتاب های صوتی، خلاصه کتاب و کتاب های الکترونیکی که میتونن به شما کمک کنن تا کسب و کار خودتون رو داشته باشین:)