فهرست مطالب

مفهوم عزت نفس و چند راهکار عملی برای افزایش آن


عزت نفس

عزت نفس یک نیروی محرکه در اعتماد به نفس ما است، اینکه خود را چگونه می‌بینیم و احساس می‌کنیم و چقدر برای خود ارزش، اهمیت قائل هستیم.

تحقیقات نشان داده‌اند که بیش از ۸۰ درصد از افراد با سطوح مختلفی از عزت نفس پایین دست و پنجه نرم می‌کنند. با این حال، داشتن یک احساس عزت نفس محکم این شانس را دارد که بر همه زمینه‌های زندگی شما تأثیر مثبتی بگذارد و قدرتمندانه آن را تغییر دهد.

از روابط کاری تا سلامتی و رفاه گرفته، تا رسیدن به موفقیت، عزت نفس در زندگی همۀ انسان‌ها مهمترین نقش را ایفا می‌کند. احساس عمیق عزت نفس چیزی است که باید به مرور رشد کند و پرورش یابد.

در این مقاله ما به شما کارهایی را نشان می‌دهیم که می‌توانید همین حالا برای بهبود عزت نفس خود انجام دهید. سپس، به پتانسیل پنهان و ارزش خود پی خواهید بُرد، با ذهن همراه باشید.

فهرست

فصل ۱

عزت نفس چیست؟


عزت نفس چیست؟

فرهنگ لغت عزت نفس یا حرمت نفس (Self-Esteem) را اینگونه تعریف می‌کند: «اعتماد به نفس یا توانایی خویش.» به عبارت ساده‌تر، عزت نفس به معنای حالتی است که نسبت به ارزش شخصی خود احساس می‌کنید.

از طرف دیگر، اعتماد به نفس بیشتر به احساس شما درباره توانایی‌های‌تان مربوط می‌شود و از موقعیتی به موقعیت دیگر متفاوت خواهد بود. شما می‌توانید از عزت نفس بالایی برخوردار باشید (در کل نسبت به خود احساس خوبی دارید)‌‌‌ اما گاهی اوقات نسبت به یک موقعیت یا رویداد خاص (به عنوان مثال سخنرانی در جمع) اعتماد به نفس پایینی خواهید داشت.

همچنین، شاید در یک کار (ورزش کردن) اعتماد به نفس بالایی پیدا کرد‌ه‌ا‌ید اما در کل عزت به نفس پایینی دارید. احساس قوی و محکم عزت نفس از اعماق درونی ایجاد می‌شود؛ از اعتقاد به اهمیت، ارزش و لیاقت!

عزت نفس چیست؟ علائم، علت عزت نفس پایین و راه‌های بهبود آن

اکنون بخوانید

فصل ۲

اهمیت عزت نفس


اهمیت عزت نفس

اهمیت عزت نفس مثبت و توسعه حرمت نفس در طول زندگی، تا حد زیادی به تجربیات زندگی یک فرد بستگی دارد. در اوایل کودکی، والدین و سرپرستان ما منبع اصلی تجربیات مثبت یا منفی محسوب می‌شوند و به همین ترتیب بیشترین تأثیر را دارند.

عشق بی‌قید و شرط و پایدار آن‌ها باید به کودک احساس امنیت و احترامی را بدهد که بعداً با بزرگ‌تر شدن او بر عزت نفس اش تأثیر بگذارد.

تجربیات دوران کودکی که به عزت نفس سالم کمک می‌کنند، عبارتند از:

  • با احترام صحبت کردن و گوش دادن به آن‌ها، محبت و توجه شایسته به آن‌ها داده می‌شود، داشتن موفقیت‌ها و همچنین موفقیت‌هایی که به‌‌اندازه کافی تأیید شده‌‌اند.

تجربیاتی که عزت نفس منفی را تقویت می‌کنند، عبارتند از:

  • انتقاد مداوم، طرد، آزار و اذیت، انتظارات بسیار زیاد یا سوء استفاده عاطفی، جسمی یا جنسی.

ایجاد عزت نفس ما در بزرگسالی از طریق موفقیت‌ها یا عدم موفقیت‌ها و چگونگی تأثیر پیام‌هایی که از محیط خود دریافت می‌کنیم (تأثیر خانواده، معلمان، مربیان، دوستان، همسالان، همکاران شغلی، شریک زندگی و سایر) در بزرگسالی شکل می‌گیرد.

ما یک صدای درونی در وجود خود ایجاد می‌کنیم که بعداً در زندگی، این پیام‌ها را تکرار می‌کند یا به شکل پذیرنده و اطمینان بخش یا به شکل سنگین، سرزنش کننده یا مجازات کننده خود را نشان می‌دهد.

همچنین، روابط موفقیت آمیز بین دوستان یا شرکای عاشقانه، به شکل گیری عزت نفس بالا (پذیرش اجتماعی) کمک می‌کند، در حالی که طرد شدن و تنهایی مسئول شک به خود هستند و باعث کاهش حرمت نفس می‌شوند.

عوامل دیگری که به عنوان جنبه‌های مختلف عزت نفس پایین به طور مداوم مورد مطالعه قرار می‌گیرند عبارتند از:

  • قلدری یا فشار همسالان، شکل ظاهری یا وزن، وضعیت اقتصادی اجتماعی و بهداشت روان. به نظر می‌رسد بزرگسالانی که از نظر عاطفی پایدارتر، وظیفه شناس‌تر و برون گراتر هستند، از نظر شخصیتی عزت نفس بالاتری را تجربه می‌کنند.

فصل ۳

فواید عزت نفس سالم


فواید عزت نفس

مزایای حرمت نفس سالم بسیار است. کودکانی که از عزت نفس بالایی برخوردارند، برای خود ارزش قائل می‌شوند و خود را به عنوان شریکی شایسته و حل کننده توانمندی مسئله در نظر می‌گیرند.

آن‌ها تعادل سالم را دوست دارند‌‌‌ اما همچنین تشخیص می‌دهند که روش‌هایی وجود دارند که می‌توانند به رشد و توسعه خود ادامه دهند. کودکان با عزت نفس سالم احساس می‌کنند که دارای ویژگی‌ها و مهارت‌های مثبتی هستند که می‌توانند به افراد دیگر ارائه دهند

همچنین کودکان احساس می‌کنند که لیاقت دوست داشتن و پذیرفتن دیگران، از جمله خانواده و دوستان را دارند. آن‌ها نسبت به سهم عادلانه منابع خود مانند غذا، سرپناه، عشق، وقت، احترام و عزت کاملاً شایسته را احساس می‌کنند.

کودکانی که دارای عزت نفس سالمی هستند، بیشتر خوشحال می‌باشند، دوستانی خوبی پیدا می‌کنند و در شرایط دشواری که در روابط رخ می‌دهد، استقامت بالای از خود نشان می‌دهند. آن‌ها شرایط چالش برانگیز را فرصت‌هایی برای امتحان چیز جدید خواهند دید، حتی اگر کاملاً موفق آن نباشند.

از آنجا که آن‌ها خودشان را دوست دارند و معتقدند که شایسته مراقبت از دیگران هستند، کمتر از افرادی که دارای عزت نفس پایینی می‌باشند، در موقعیت‌های سوء استفاده قرار می‌گیرند.

کودکان همچنین به احتمال زیاد از نظر جسمی و عاطفی از خود مراقبت می‌کنند و در کارهایی دشوار و تلاش گر مانند اتمام تحصیلات یا تسلط بر یک شغل به روند خود ادامه می‌دهند.

در مقابل، عزت نفس پایین (یا ضعیف) تمایل دارد که با نتایج منفی بیشتری همراه باشد. جوانان و نوجوانان با عزت نفس پایین، احساس نمی‌کنند که دارای بسیاری از ویژگی‌های مثبت و شایسته هستند و ممکن است از خود احساس شرمندگی، خجالت، گناه، ناراحتی یا عصبانیت کنند.

به همین دلیل، آن‌ها ممکن است باور کنند که لیاقت چیزهای اساسی مانند غذا، سرپناه، عشق، وقت، احترام یا عزت دیگران را ندارند. آن‌ها ممکن است رفتارهای منفی و خود شکنانه‌‌‌ای داشته باشند که در نهایت نظر ضعیف آن‌ها در مورد خود را تأیید می‌کند.

به عنوان مثال، جوانان ممکن است خود را متقاعد کنند که به‌‌اندازه کافی باهوش نیستند که در یک آزمون مهم مانند کنکور قبول شوند. از آنجا که خود را قادر به کسب نمره خوب نمی‌دانند، انرژی و تلاش زیادی برای آماده سازی آزمون نمی‌کنند.

جوانان بیشتر در نتیجه عدم تلاش مداوم برای مطالعه در این آزمون موفق نمی‌شوند. سپس این شکست، نادرست‌‌‌ اما با وزن حقیقت عاطفی بزرگی تأیید می‌شود که دلیل بیشتری برای بد بودن آن‌ها در ریاضیات است.

پس از تجربه شکست، تلاش‌های بیشتر برای یادگیری ریاضیات ناامید کننده خواهند بود. از این نوع از چرخه بازخورد منفی افکار و رفتار خود شکننده گاهی اوقات به عنوان یک پیشگویی خود برآورده کننده یاد می‌شود.

جوانان با اعتماد به نفس ضعیف کمتر شاد هستند و بیشتر از همتایان دارای عزت نفس بالاتر دچار مشکلات عاطفی و اجتماعی می‌شوند. کودکان دارای عزت نفس پایین کمتر در شرایط سخت مقاومت می‌کنند‌‌‌.

آن‌ها تصور می‌کنند که فاقد توانایی مؤثر بودن در شرایط دشوار هستند، بنابراین زود تسلیم می‌شوند! آن‌ها احتمالاً بیشتر قربانی شده یا مورد سوء استفاده دیگران قرار می‌گیرند‌‌‌ زیرا آن‌ها اعتقاد ندارند که شایسته برخورد خوب یا به این دلیل فاقد توانایی لازم برای بهتر شدن یا فرار از وضعیت خود هستند.

همچنین کودکان دارای عزت نفس بیش از حد و مبتنی بر احساس استحقاق خودشیفتگی و نه موفقیت واقعی، با مشکلاتی نیز روبرو می‌شوند. چنین کودکانی ممکن است با کمال رضایت خود را کامل‌تر و مستحق دسترسی به منابع بیشتری نسبت به سایر کودکان بدانند.

در نتیجه آن‌ها به عنوان فردی مغرور برخورد می‌کنند و در نهایت توسط همسالان منزوی می‌شوند و از آن‌ها اجتناب می‌کنند. آن‌ها ممکن است از انتقاد اجتماعی سازنده‌‌‌ای که سایر کودکان به نفع خود بهره می‌برند تا زمینه‌های رشد یا تغییر تولید را شناسایی کنند، ناراحت شوند و در نتیجه از آن‌ها بهره‌مند نشوند.

آن‌ها ممکن است برون زدایی از خود نشان دهند، به این معنا که به طرز نادرستی تصور می‌کنند مشکلاتی که تجربه کرده‌اند ناشی از شکست دیگران است و هیچ مسئولیتی در قبال تغییر ندارند.

بعضی اوقات کودکانی که دارای حرمت نفس بیش از حدی هستند، به آزار و اذیت دیگران متوسل می‌شوند‌‌‌ زیرا معتقدند باید جلوی قضاوت دیگران را گرفت و باید با آن‌ها هر طور که می‌خواهند رفتار کنند.

چنین کودکانی حداقل در رابطه با توانایی ایجاد روابط صمیمی و پایدار، از نظر عاطفی، موفقیت کمتری نسبت به عزت نفس واقعی خود کسب می‌کنند.

فصل ۴

انواع عزت نفس


انواع عزت نفس

انواع حرمت نفس عبارتند از:

۱- عزت نفس بیش از حد

افرادی که دارای عزت نفس بیش از حد هستند، فکر می‌کنند که  از دیگران بهتر می‌باشند و هیچ شکی در دست کم گرفتن دیگران ندارند. این یک حرمت نفس بسیار منفی است زیرا آن‌ها را از برقراری روابط دوستانه و سالم باز می‌دارد.

رقابت آن‌ها همیشه وجود دارد و آن‌ها همیشه می‌خواهند در رده‌های بالاتری قرار بگیرند. برای این افراد، خوشبختی در دستیابی به موفقیت یافت می‌شود‌‌‌ اما واقعیت این است که آن‌ها با این نگرش، به خوشبختی نمی‌رسند.

مشخصه افرادی که دارای عزت نفس بیش از حدی هستند، ناتوانی در گوش دادن به دیگران و انتقاد از خود است. آن‌ها قادر به اصلاح خطاهای خود نیستند و به همین ترتیب دائماً دیگران را سرزنش می‌کنند.

لاوه بر این، آن‌ها تمایل دارند که دیگران را دست کم بگیرند و رفتارهای خصمانه‌ای نسبت به آن‌ها انجام دهند. برقراری روابط سالم با دیگران برای این افراد بسیار دشوار است. آن‌ها همیشه دیگران را رقیبان خود می‌دانند.

۲- عزت نفس بالا

افرادی که دارای این نوع عزت نفس هستند، خود را می‌پذیرند و برای خود ارزش قائل هستند. این یک عزت نفسی است که مثبت شناخته می‌شود زیرا باعث شده که فرد از زندگی خود راضی باشد.

آیا این به این معنی است که هیچ مانع یا دیواری برای مقیاس زدن وجود نخواهد داشت؟ کاملاً نه‌‌‌ اما اعتماد به نفس به خود و شهامت برای مقابله با هر مشکلی که پیش بیاید، همه چیز را بسیار آسان‌تر می‌کند.

اعتقاد به خود، ویژگی افرادی است که این نوع عزت نفس را دارند. با این حال، این باعث غرور آن‌ها نمی‌شود و همچنین آن‌ها احساس بهتری نسبت به دیگران ندارند. فقط امنیت لازم برای جلوگیری از اجازه دادن به شرایط منفی و رویدادها باعث برهم زدن تعادل آن‌ها خواهد شد.

اما حتی در میان کسانی که از عزت نفس بالایی برخوردار هستند نیز افرادی وجود دارند که واقعاً خارج از تعادل خود قرار می‌گیرند. به عبارت دیگر، آنها قادر به حفظ مداوم این عزت نفس بالا نیستند.

ویژگی این افراد که تسلیم ناامنی می‌شوند چیست؟ نگرش تهاجمی، منفعلانه یا منفی برای پذیرش دیدگاه‌های دیگران! این امر به ویژه در زمینه‌های رقابتی هنگامی اتفاق می‌افتد که عدم امنیت آن‌ها به چیزی تبدیل شود که مطلقا قادر به مواجهه با آن نیستند.

۳- عزت نفس پایین

افرادی که از حرمت نفس پایینی برخوردار هستند، در مقابل افرادی که عزت نفس بالایی دارند، قرار خواهند گرفت. آن‌ها برای خود ارزشی قائل نیستند، به امکانات خود اعتماد ندارند و ناامنی که ممکن است احساس کنند را تقریباً در هر موقعیتی منتقل می‌کنند.

ترس از شکست چیزی است که آن‌ها را عذاب می‌دهد و افراد با اعتماد به نفس پایین را عقب نگه می‌دارد. آن‌ها الگوی افراد ناراضی هستند. افرادی که دارای عزت نفس پایینی هستند، لحظات خوبی دارند و همه چیز برای آن‌ها درست پیش می‌رود‌‌‌.

اما وقتی اوضاع بد شود، عزت نفس آن‌ها خیلی زود پایین می‌آید. آن‌ها افراد حساسی هستند که به راحتی تحت تأثیر قرار می‌گیرند و تمایل دارند نظر خود را نشان دهند‌‌‌ اما بدون اینکه از آن دفاع کنند.

مشکل آن‌ها بلاتکلیفی است! آن‌ها حرمت نفس بسیار کمی دارند، خودشان را دست کم می‌گیرند و چنان ترس بزرگی از بهم ریختن دارند که دائماً باور می‌کنند که متناسب با شرایط نیستند.

به خاطر داشته باشید که فرار از عزت نفس بیش از حد یا پایین دشوار است‌‌‌ اما اگر شما در زمره افرادی هستید که عزت نفس بالایی دارند، حتی اگر گه گاهی تسلیم بی‌ثباتی شوید، بازهم شما خیلی نزدیک‌تر به رسیدن به خوشبختی و رضایت از زندگی هستید؛ این مهم باعث می‌شود احساس شادی کنید.

فصل ۵

خصوصیات افراد با عزت نفس بالا و پایین


خصوصیات افراد با عزت نفس بالا و پایین

حرمت نفس اصطلاحی است که برای توصیف سنجش میزان ارزشمندی شخص از خود استفاده می‌شود. این نحوه تفکر، توصیف خود و مجموعه اعتقاداتی است که در رابطه با توانایی‌ها و لیاقت‌های خود دارید.

جای تعجب نیست که افراد مبتلا به افسردگی، اضطراب و خشم از حرمت نفس ضعیفی برخوردار هستند. این یک مسئله ژنتیکی نیست که شما به ارث ببرید بلکه یک مجموعه باورهای آموخته شده است. اهمیت عزت نفس در این است که بر نحوۀ رفتار و تفسیر دنیای اطراف ما تأثیر می‌گذارد.

عزت نفس بر نحوه تفکر، احساس و تصمیم گیری شما در موضوعاتی که به شما مربوط می‌شوند، تأثیر می‌گذارد. این امر بر انتخاب شرکا و روابط سالم، شغلی که از آن لذت می‌برید یا حتی احساس آرامش روزانه تان تأثیر می‌گذارد. این امر بر نحوه رفتار والدین بر فرزندان و پیام‌هایی که برای آن‌ها ارسال می‌کنید تأثیر دارد.

در زیر لیستی از ویژگی‌های افراد با عزت نفس بالا و پایین آورده شده‌‌اند.

افراد با عزت نفس مثبت بالا

  • اعتقاد به مجموعه‌‌‌ای از ارزش‌ها و اصول کاملاً محکمی که بتوانید در مقابل مخالفت با آن‌ها از خود دفاع یا ادعا کنید.
  • توانایی انتخاب و اعتماد به قضاوت خود را داشته باشید و در صورت عدم رضایت کسی، در مورد انتخاب احساس گناه نکنید.
  • زندگی نکردن در گذشته یا آینده و عدم نگرانی در مورد اینکه چه می‌شود. زندگی به طور کامل در زمان حال.
  • اعتقاد به توانایی خود برای حل مشکلات، سازگاری با شکست‌ها و درخواست کمک.
  • شرکت در بسیاری از فعالیت‌ها و سرگرمی‌ها و لذت بردن از آن‌ها.
  • باور داشتن به این که ارزشمند هستید و دیگران از گذراندن وقت با شما لذت می‌برند.
  • مقاومت در برابر دستکاری توسط دیگران.
  • حساس بودن به احساسات و نیازهای دیگران.
  • بدون در نظر گرفتن تفاوت در امور مالی و موفقیت شخصی، خود را شایسته خود و برابر با دیگران بدانید.

افراد با عزت نفس پایین

  • انتقاد شدید از خود، تمایل به ایجاد یک حالت معمول از عدم رضایت از خود. اغراق در‌‌اندازه اشتباهات یا رفتارها که قادر به رسیدن به خود آمرزشی نیستید.
  • حساسیت بیش از حد، انتقاد منجر به احساس حمله.
  • بلاتکلیفی مزمن به دلیل ترس از اشتباه.
  • اراده بیش از حد برای جلب رضایت از ترس عدم دلخوری شخصی.
  • کمال گرایی که منجر به سرخوردگی مداوم و یا عدم موفقیت در هنگام دستیابی به کمال نمی‌شود.
  • خصومت یا تحریک پذیری که حتی به خاطر موارد جزئی نیز به راحتی عصبانی می‌شوند.
  • احساس بی اهمیت بودن.
  • منفی عمومی در مورد زندگی و اغلب ناتوانی در لذت بردن.

با توجه به این خصوصیات، به راحتی می‌توان مشترکاتی که بین افسردگی، اضطراب و عزت نفس پایین را مشاهده کرد. به چالش کشیدن خود، تغییر تمرکز و یادگیری برخی مهارت‌های بهتر تفکر می‌توانند تقریباً بلافاصله حرمت نفس را تقویت کنند.

راهکارهای افزایش عزت نفس کودکان ؛ چگونه عزت نفس فرزندمان را بالا ببریم؟

اکنون بخوانید

فصل ۶

بهبود و توسعه عزت نفس


بهبود و توسعه عزت نفس

ایجاد و بهبود عزت نفس بسیار مهم است. وقتی یاد بگیریم خود را دوست داشته باشیم، برای یک زندگی بهتر تلاش می‌کنیم، یک رابطه شادتر، یک زندگی بهتر یا بهبودی از اعتیاد!

اما تغییر احساسات ریشه‌دار در مورد خودمان کار ساده‌‌‌ای نیست و اغلب متخصصان برای رسیدن به دلایل اساسی افکار منفی ما در مورد خود، نوعی از روش درمانی (معمولاً درمان رفتاری شناختی) را توصیه می‌کنند.

پس کلید اصلی به چالش کشیدن و تنظیم این افکار منفی به افکار مثبت‌تر است. یادگیری ارزش و مراقبت از ذهن و بدن خود از طریق یک سبک زندگی سالم نیز مهم می‌باشد.

رژیم غذایی مناسب، ورزش و مراقبه می‌توانند اولین قدم در بهبود اعتماد به نفس جسمی و عاطفی باشند. تعامل کامل با کسانی که دوستشان داریم مهم است.

احساس دوست داشتن و حمایت شدن (و توانایی ارائه عشق و حمایت در اِزای آن) راهی فوق العاده برای شروع افزایش عزت نفس می‌باشد. اگر هیچ دوست یا خانواده مستقیمی ندارید، پیوستن به یک گروه پشتیبانی یا حتی داوطلب شدن را در نظر بگیرید. کمک به دیگران راهی عالی برای کمک به خودتان است.

فصل ۷

دلایل عزت نفس پایین


دلایل عزت نفس پایین

حرکت نفس می‌تواند از بسیاری از عوامل ناشی شود. این مهم تا حد زیادی تحت تأثیر دید دیگران و روابط ما است، به همین دلیل والدین ما بیشترین تأثیر را در عزت نفس‌مان دارند علل عزت نفس پایین به شرح زیر هستند:

  • کودکی ناخوشآیند: کسانی که با انتقاد، بدرفتاری یا غفلت والدین بزرگ شده‌اند، به احتمال زیاد با چالش‌هایی با ارزش شخصی خود روبرو می‌شوند. در حالی که کسانی که پذیرش، تأیید و محبت را تجربه کرده‌‌اند، به احتمال زیاد احساس ارزش بالاتری دارند.
  • تجارب آسیب‌زا: سطح پایین‌تر عزت نفس همچنین می‌تواند ناشی از تجربیات بد یا حوادث آسیب زا باشد مانند چیزی که کسی به شما گفته یا کاری را شخصی انجام داده است. اساساً می‌تواند از هر چیزی ناشی شود که احساس شرم، گناه یا بی ارزشی را ایجاد کرده باشد.
  • عدم موفقیت در تجربیات: برای برخی از افراد، حرمت نفس پایین به موفقیت آن‌ها یا فقدان آن‌ها مرتبط است، از جمله تجربیات شکست، عدم دستیابی به اهداف یا انتظارات.
  • گفتگوی منفی با خود: بسیاری از موارد عزت نفس پایین با خودگفتاری منفی ادامه می‌یابند. این می‌تواند داستانی باشد که شما خود آن را خلق کرده‌‌‌اید یا شخص دیگری مدت‌ها پیش برای شما خلق کرده است که شما همچنان به آن اعتقاد دارید.

عزت نفس پایین ریشه در احساسات شما در مورد ظاهر یا تصویر بدنتان داشته باشد. این موضوع فقط به ظاهر شما مربوط نمی‌شود بلکه به احساسی که نسبت به ظاهر خود دارید نیز مربوط خواهد بود. ما از همان سنین کودکی با پیام‌هایی در مورد چاقی، لاغری، کوتاه، بلند، بیش از هر چیز دیگری بمباران می‌شویم.

فصل ۸

غلبه بر عزت نفس پایین


غلبه بر عزت نفس پایین

رویکردهای زیادی در مورد چگونگی غلبه بر حرمت نفس پایین وجود دارند که به شرح زیر هستند:

مرحله اول در بهبود عزت نفس به چالش کشیدن تمام پیام‌های منفی صدای درونی است. منتقد درونی و الگوهای تفکر منفی خود را متوقف کرده و آن‌ها را زیر سوال ببرید.  اگر پیام‌ها بیش از حد غیر منطقی، فاجعه بار، غیرواقعی یا بسیار قضاوتی هستند، آزمایش کنید و این افکار را متوقف کنید.

افکار شما شامل همه حقایق و قوانین نیستند. افراد سال‌ها ذهن خود را صرف نشخوار باورها و افکار ناکارآمد می‌کنند، بنابراین احساس می‌کنند و به روشی خاص رفتار می‌نمایند.

سعی کنید شروع به گفتن یک داستان متفاوت، مثبت‌تر (با پیام‌های شخصی واقعی و معنی داری) کنید. مسئولیت بازنگری افکار خود را بر عهده بگیرید. از اینجا است که بهبود عزت نفس ما شروع می‌شود.

مرحله دوم شامل تمرین خود شفقت است. حتی اگر این آخرین چیزی است که فکر می‌کنید لیاقت آن را دارید‌‌‌ اما سعی کنید خود را پرورش دهید. روح، ذهن و بدن خود را به طریقی تغذیه کنید که باعث می‌شود احساس خاصی داشته باشید.

این راه‌ها لازم نیست که بزرگ باشند، آن‌ها می‌توانند راحتی‌های ساده‌‌‌ای مانند لذت بردن از یک فنجان قهوه صبحگاهی، گوش دادن به آهنگ مورد علاقه خود، اختصاص دادن وقت برای استراحت یا حتی جشن گرفتن از آنچه در حال حاضر دارید و همیشه تمرکز بر گذشته یا آینده (یعنی نگه داشتن یک ژورنال قدردانی) باشند.

یک قدم بیشتر این است که برخی از علاقه‌های خود را کشف و دنبال کنید. به فعالیت‌هایی که واقعاً از آن‌ها لذت می‌برید، فکر کنید و روحیه خلاقیت خود را برانگیزانید. چند هدف قابل کنترلی را تعیین کنید و دقیقاً پیشرفت خود را دنبال نمایید. این انگیزه را افزایش می‌دهد و به عزت نفس کمک می‌کند.

در حین تمرین خود شفقت، مراقب احساسات خود باشید. افرادی که از اعتماد به نفس پایینی برخوردارند، غالباً دچار احساسات شدیدی می‌شوند یا احساسات خود را سرکوب می‌کنند یا کاملاً تحت تأثیر آن‌ها قرار می‌گیرند.

احساسات خود را کنترل نموده و سعی کنید به جای اینکه تحت تأثیر آن‌ها قرار بگیرید، به صورت متعادل آن‌ها را تجربه کنید. بیاموزید که چگونه استرس، ترس، احساس گناه، اضطراب، عصبانیت و نگرانی را به روشی  مؤثرتر کنترل کنید. توسعه مهارت‌های قوی مقابله‌‌‌ای و عاطفی به شما کمک می‌کنند تا افکار منفی را مدیریت کنید.

مرحله سوم دستیابی است. افرادی که از اعتماد به نفس ضعیفی برخوردار هستند، معمولاً درخواست کمک نمی‌کنند‌‌‌ زیرا شرمنده هستند و یا احساس می‌کنند لیاقت آن را ندارند. از افرادی که به آن‌ها اعتماد دارید پشتیبانی بخواهید.

شما فرصتی برای اشتراک گذاری، شنیدن دیدگاه‌های دیگران، یادآوری آنچه در مورد شما جالب است را پیدا خواهید کرد و خود را در مسیر دریافت کمک خواهید یافت. همچنین گروه‌ها و شبکه‌های پشتیبانی بسیاری به صورت آنلاین و آفلاین وجود دارند.

با این حال، اگر حرمت نفس پایین بسیار شدیدی دارید و هنوز هم نمی‌توانید آن را پشت سر بگذارید، توصیه می‌شود که با یک درمانگر یا مشاور صحبت کنید یا از یک متخصص کمک بگیرید.

راهکارهای افزایش عزت نفس در دانش آموزان

اکنون بخوانید

فصل ۹

اثرات منفی عزت نفس پایین


اثرات منفی عزت نفس پایین

حرمت نفس پایین می‌تواند منجر به مسائل قابل توجه جسمی و روانی از جمله اضطراب، افسردگی، اختلالات خوردن و اعتیاد شود.

در حقیقت، تحقیقات نشان می‌دهند نوجوانانی که از عزت نفس پایینی رنج می‌برند، بزرگ‌تر شده‌‌اند و مشکلات جسمی و روحی بیشتری را تجربه می‌کنند، نرخ بیشتری در محکومیت‌های کیفری، درآمد کمتر و چالش‌های بیکاری طولانی مدتی نیز دارند.

احساس عزت نفس قوی به شما کمک می‌کند تا سلامتی و رفاه بیشتری داشته باشید، روابط بهتری را تجربه کنید و از شادی، رضایت و موفقیت بالاتری برخوردار شوید. یک مطالعه دیگر، حتی سطح بالاتری از حرمت نفس را با پتانسیل درآمد بالاتر همبستگی داده است.

افراد با عزت نفس پایین می‌توانند خود را غیرمفید، بی‌کفایت و حتی دوست نداشتنی ببینند. این همان چیزی است که چالش‌های حرمت نفس را بسیار با مشکل روبرو می‌کند.

کسانی که دارای عزت نفس پایینی هستند، ممکن است از نظر اجتماعی گوشه گیر یا ساکت، منفی، ناامن، بلاتکلیف، ناراضی یا حتی عصبانی به نظر برسند. آن‌ها به احتمال زیاد خود را در روابط ناسالمی می‌بینند، ترس از شکست دارند و نگران آنچه دیگران درباره‌شان فکر می‌کنند، هستند.

کسانی که از عزت نفس بالایی برخوردار هستند، در بیشتر اوقات احساس قوی بودن ارزش شخصی، احساس اعتماد به نفس و پذیرش می‌کنند.

آن‌ها تمایل دارند خود را در روابط سالمی پیدا کنند (و روابط بد را از بین ببرند)، از خود مراقبت کنند و در صورت مواجهه با عقب نشینی‌ها، موانع و شکست‌ها مقاومت بیشتری دارند. به طور کلی، آن‌ها تمایل دارند بیشتر برای آنچه که به آن اعتقاد دارند، ایستادگی کنند و از بیان عقاید خود نمی‌ترسند.

فصل ۱۰

عوارض عزت نفس پایین


عوارض عزت نفس پایین

گرچه حرمت پایین به خودی خود به عنوان یک وضعیت بهداشت روان طبقه بندی نشده است‌‌‌ اما بین احساس ما نسبت به خود و سلامت کلی ذهنی و عاطفی ما ارتباطات روشنی وجود دارد.

بنابراین فردی با عزت نفس بالا معتقد است که فرد خوبی است. آن‌ها می‌توانند ویژگی‌های خوب خود را تشخیص دهند و به طور کلی برای یک زندگی شاد و موفق تلاش می‌کنند. فردی با عزت نفس پایین احساسات منفی نسبت به خود دارد و معتقد است که لیاقت عشق، خوشبختی یا موفقیت را ندارند.

در اینجا تنها چند روش وجود دارند که حرمت نفس پایین می‌تواند بر سلامت روان و چگونگی تلاش و بهبود خود تأثیر بگذارد:

  • روابط ضعیف: ما به عنوان انسان تلاش می‌کنیم با دیگران تعامل داشته باشیم و روابطی که با نزدیک‌ترین افراد داریم، به تعریف خود به عنوان افراد کمک می‌کنند. بنابراین روابط منفی، در نهایت با احساسات منفی و برداشت منفی از خودمان برابر هستند.
  • اعتیاد: مطالعات روانشناختی نشان می‌دهند که حرمت نفس پایین در کودکی و اوایل بزرگسالی می‌تواند زمینه ساز اعتیاد در زندگی بعدی باشد. بسیاری از معتادان برای کاهش احساسات منفی که نسبت به خود دارند، از موادی مانند مواد مخدر یا الکل استفاده می‌کنند. اما با گذشت زمان این روش فرار به یک اعتیاد تبدیل می‌شود و البته این تأثیرات مخربی بر سطح عزت نفس آن‌ها دارد که از قبل تخلیه شده‌‌اند.
  • افسردگی و اضطراب: عزت نفس پایین تمایل دارد که در یک چرخه معیوب با سایر شرایط بهداشت روان مانند افسردگی و اضطراب کار کند. کسی که قبلاً با یک بیماری روانی زندگی کرده است، ممکن است درک کند که اعتماد به نفس پایین به دلیل ننگ اجتماعی اطراف بیماری روانی ایجاد می‌شود.

فصل ۱۱

عزت نفس در کودکان


عزت نفس در کودکان

حرمت این است که مردم چقدر برای خود ارزش قائل هستند و اعتقاد دارند که در دنیای خود مهم می‌باشند. ممکن است بشنوید که مردم درباره اهمیت عزت نفس در کودکان و به ویژه حرمت نفس مثبت صحبت می‌کنند. اما این دقیقا چیست؟ و چرا اینقدر مهم است؟

به بیان ساده، عزت نفس مثبت زمانی است که افراد احساس خوبی نسبت به خود داشته باشند. درباره حرمت نفس مثبت و نحوه کمک به کودک در ساختن آن بیشتر بیاموزید.

چرا عزت نفس مثبت برای کودکان مهم است؟

بچه‌هایی که دارای عزت نفسی مثبت هستند، احساس اعتماد به نفس و توانایی می‌کنند. آن‌ها برای خود و توانایی‌های خود ارزش قائل هستند.

آن‌ها به کارهایی که می‌توانند انجام دهند افتخار می‌کنند و می‌خواهند بهترین تلاش خود را انجام دهند. وقتی کودکان نسبت به آنچه که هستند مطمئن می‌باشند، به احتمال زیاد ذهنیت رشد دارند.

این بدان معنی است که آن‌ها می‌توانند به خود انگیزه دهند تا چالش‌های جدیدی را بپذیرند و با اشتباهات کنار بیایند و از آن‌ها درس بگیرند. آن‌ها همچنین بیشتر احتمال دارد که در صورت نیاز برای خود بایستند و از دیگران کمک بخواهند.

چگونه کودکان عزت نفس مثبتی دارند؟

کودکان با سخت کوشی در رسیدن به یک هدف و دیدن کار سخت و دشوارشان عزت نفس مثبتی دارند. دستیابی به کارها به آن‌ها نشان می‌دهد که آنچه برای رویارویی با چالش‌های جدید لازم است را در اختیار دارند.

موفقیت آن‌ها باعث می‌شود که نسبت به خود احساس خوبی داشته باشند و آن‌ها یاد می‌گیرند که شکست خوردن نیز اشکالی ندارد.

وقتی کودکان در کاری خوب عمل می‌کنند، باعث خوشحالی افراد دیگر می‌شود مانند دوستانشان و بزرگ‌ترهایی که به آن‌ها اهمیت می‌دهند. این بازخورد همچنین باعث می‌شود تا احساس خوبی داشته باشند و با گذشت زمان، آن‌ها به ایجاد عزت نفس مثبت خود ادامه می‌دهند.

وقتی بچه‌ها عزت نفس مثبتی دارند:

  • احساس احترام می‌کنند.
  • مقاوم هستند و حتی وقتی اشتباه می‌کنند احساس غرور خواهند داشت.
  • حس کنترل بر فعالیت‌ها و وقایع زندگی را دارند.
  • مستقل عمل می‌کنند.
  • مسئولیت اقدامات خود را بر عهده می‌گیرند.
  • در ایجاد روابط، راحت و ایمن هستند.
  • حتی در مواجهه با فشارهای همسالان، شهامت تصمیم گیری خوب را دارند.

آسیب عزت نفس منفی برای کودکان

به دلایل زیادی، بسیاری از کودکان در ساخت و حفظ عزت نفس مثبت مشکل دارند. اگر کودکان در مدرسه شکست بخورند، احتمالاً بازخورد مثبت زیادی از بزرگسالان یا همکلاسی‌هایشان دریافت نمی‌کنند.

بازخوردی که می‌گیرند اغلب منفی است‌‌‌ زیرا آن‌ها دائماً درباره کارهایی که خوب انجام نداده‌‌اند، می‌شنوند.

در بعضی موارد، ممکن است بازخورد مثبتی دریافت کنند که صمیمانه نیست. این می‌تواند باعث بی اعتمادی به بزرگسالانی شود که قرار است به آن‌ها کمک کنند یا ممکن است نسبت به بچه‌هایی که قرار است دوست آن‌ها باشند احتیاط کنند.

در نتیجه، آن‌ها نسبت به خود و توانایی‌های خود اطمینان کمتری پیدا می‌کنند. آن‌ها ممکن است انگیزه‌‌‌ای برای امتحان چیزهایی که برای آن‌ها سخت است را نداشته باشند و زمان سختی را برای مقابله با اشتباهات سپری کنند. شاید آن‌ها باور نکنند که شایسته برخورد خوب یا موفقیت آمیز هستند.

کودکانی که دارای عزت نفس منفی می‌باشند نیز ممکن است:

  • ناامید، عصبانی، مضطرب یا غمگین باشند.
  • علاقه به یادگیری را از دست بدهند.
  • به سختی می‌توانند دوستان خود را حفظ کنند.
  • به احتمال زیاد مورد آزار و اذیت قرار می‌گیرند.
  • کناره گیری می‌کنند یا در مقابل فشار همسالان تسلیم می‌شوند.
  • برای مقابله با چالش‌ها، اعمالی مانند ترک، اجتناب، حماقت و انکار روش‌های خود شکنانه را ایجاد می‌کنند.

کودکانی که از عزت نفس منفی برخوردار هستند نیز می‌توانند سخت‌تر در برابر خود ایستادگی کنند. به عبارت دیگر، آن‌ها در توسعه مهارت‌های دفاع از خود مشکل دارند.

چگونه به کودک خود کمک کنیم تا اعتماد به نفس بالایی دشاته باشند

حرمت نفس ساختن امکان پذیر است. کودکان می‌توانند یاد بگیرند که چگونه خود را می‌بینند و برای خود ارزش قائل هستند. والدین یا مراقبان حمایتی واقع بینانه‌‌‌ اما نه بیش از حد محافظ کار، امری کلیدی است. درخواست حمایت و پشتیبانی از معلمان نیز مهم می‌باشد.

مهم است که از کودکان به شیوه‌هایی که باعث ایجاد عزت نفس می‌شوند، ستوده شود و به آن‌ها یاد داد که به تلاش‌ها و دستاوردهای خود افتخار کنند.

تلاش کودکان خود را ستایش کنید‌‌‌ اما از همه کارهایی که انجام می‌دهند، تعریف و تمجید نکنید. بچه‌ها می‌دانند چه زمانی موفق بوده‌‌اند و سخت کار کرده‌‌اند و چه وقت موفق نشده‌‌اند.

دوستی نیز بخش مهمی در ایجاد عزت نفس مثبت دارد. این بدان معنا نیست که بچه‌ها باید تعداد زیادی دوست داشته باشند یا محبوب باشند.

فقط داشتن یک دوست که شما را به همان نسبت بپذیرد، می‌تواند همه تفاوت‌ها را ایجاد کند. در مورد چگونگی کمک به دانش آموزان راهنمایی در ارتباط با سایر کودکان بخوانید.

به کودک کمک کنید تا نقاط قوت خود را پیدا کند. حتی می‌توانید به فرزندتان یاد بدهید تا خاطره‌‌‌ای از کارهایی که در گذشته به خوبی انجام داده‌‌اند را دوبارۀ تکرار کنند.

راهکارهای افزایش عزت نفس کودکان ؛ چگونه عزت نفس فرزندمان را بالا ببریم؟

اکنون بخوانید

فصل ۱۲

راه‌های افزایش عزت نفس در بزرگسالان


راه‌های افزایش عزت نفس در بزرگسالان

اگر راه‌های افزایش حرمت نفس خود را به روشی درست دنبال کنیم، مطمئناً رسیدن به این مهم امکان پذیر می‌شود. در اینجا پنج روش برای تقویت عزت نفس پایین آورده شده‌اند:

۱- از تصدیق‌های مثبت به درستی استفاده کنید

اظهارات مثبتی مانند من یک موفقیت بزرگی خواهم داشت، بسیار محبوب هستند‌‌‌ اما آن‌ها یک مشکل اساسی دارند، آن‌ها باعث می‌شوند که افراد با ارزش پایین احساس بدتری نسبت به خود داشته باشند. چرا؟ زیرا وقتی عزت نفس ما پایین است، چنین اظهاراتی خیلی خلاف باورهای موجود ما است.

از قضا، تأییدهای مثبت برای زیر مجموعه‌‌‌ای از افراد کار می‌کنند، کسانی که عزت نفس آن‌ها در حال حاضر بالا است. برای اینکه تأییدها در جهت عقب افتادگی عزت نفس شما کار کنند، آن‌ها را تغییر دهید تا باورپذیری بیشتری داشته باشند.

به عنوان مثال، اینکه من یک موفقیت بزرگی خواهم داشت را به من می‌خواهم استقامت کنم تا زمانی که موفق شوم تغییر دهید.

۲- صلاحیت‌های خود را شناسایی کنید

عزت نفس با نشان دادن توانایی و موفقیت واقعی در مناطقی از زندگی ما که برایمان مهم است ایجاد می‌شود. اگر به آشپزی خوب خود افتخار می‌کنید، مهمانی‌های شام بیشتری برگزار کنید.

اگر دونده خوبی هستید، در مسابقات ثبت نام کنید و برای آن‌ها آموزش ببینید. به طور خلاصه، شایستگی‌های اصلی خود را کشف کرده و فرصت‌ها و مشاغلی را پیدا کنید که آن‌ها را برجسته می‌کند.

۳- یاد بگیرید که تعارف را بپذیرید

یکی از مهمترین جنبه‌های بهبود عزت نفس این است که وقتی احساس بدی نسبت به خود داریم، تمایل داریم در برابر تعارف مقاومت بیشتری داشته باشیم، حتی اگر این بیشترین نیاز به آن‌ها باشد. بنابراین، برای خود هدف تعیین کنید که هنگام دریافت تعارف، تحمل کنید، حتی اگر باعث ناراحتی شما شود.

بهترین راه برای جلوگیری از واکنش‌های انعکاسی تعارفات، تهیه پاسخ‌های ساده و آموزش خود برای استفاده خودکار از آن‌ها در هر زمانی (به عنوان مثال متشکرم یا چقدر لطف دارید را بگویید) است. با گذشت زمان، انگیزه انکار یا رد تعارف کمرنگ خواهد شد، این نیز نشان دهنده خوبی است و عزت نفس شما قوی‌تر می‌شود.

۴- انتقاد از خود را از بین ببرید و خود شفقت را معرفی کنید

متأسفانه، وقتی حرمت نفس ما پایین است، احتمالاً با انتقاد از خود روبرو بوده و حتی بیشتر آسیب خواهیم دید. از آنجا که هدف ما ارتقا عزت نفسمان است، ما باید انتقاد از خود (که تقریباً همیشه کاملاً بی فایده است، حتی اگر احساس ناخوشایند کننده‌‌‌ای باشد) را جایگزین خود شفقت کنیم.

به طور خاص، هر زمان که مونولوگ درونی انتقاد از خود شروع می‌شود، از خود بپرسید اگر دوستی در شرایط شما باشد به چه می‌گویید (ما نسبت به دوستان بسیار دلسوز‌تر از خودمان هستیم)، پس این نظرات را به سمت خودتان هدایت کنید.

با این کار از آسیب رساندن به عزت نفس بیشتر با افکار انتقادی جلوگیری می‌شود و در عوض به تقویت آن کمک می‌کند.

۵- ارزش واقعی خود را تأیید کنید

لیستی از خصوصیاتی که دارید را در متن خاصی به صورت معنی‌دار بنویسید. به عنوان مثال، اگر در رابطه‌ای رَد شدید، ویژگی‌هایی که باعث رَد شدن شما شدند را لیست کنید. به عنوان مثال، نحوه صحبت کردن یا لباس پوشیدن و موارد دیگر!

اگر نتوانستید ارتقاء شغلی پیدا کنید، ویژگی‌هایی که شما را به عنوان یک کارمند با ارزشی تبدیل می‌کند را ذکر کنید (شما دارای اخلاق کاری قوی هستید یا مسئولیت پذیر می‌باشید).

سپس یکی از موارد موجود در لیست خود را انتخاب کنید و یک مقاله کوتاه (یک تا دو پاراگراف) در مورد چرایی ارزشمند بودن کیفیت، احتمالا در آینده توسط افراد دیگر را ارزیابی کنید. ورزش را هر روز به مدت یک هفته یا هر زمانی که به افزایش عزت نفس نیاز دارید، انجام دهید.

نکته اصلی این است که بهبود حرمت نفس نیاز به کمی کار دارد‌‌‌ زیرا شامل توسعه و حفظ عادات عاطفی سالم‌تری است. اما انجام این کار و به ویژه انجام صحیح آن، بازگشت عاطفی و روانی زیادی را از سرمایه شما به همراه خواهد داشت.

افزایش اعتماد به نفس در زنان ؛ تکنیک های افزایش عزت نفس و نداشتن ترس ازعدم موفقیت

اکنون بخوانید

فصل ۱۳

معرفی کتاب دربارۀ عزت نفس


عوارض عزت نفس پایین

برای افزایش دانش در زمینه عزت نفس، کتاب‌های زیر را مطالعه کنید:

۱- کتاب صوتی شش ستون عزت نفس

راوی: کاترین صادق پور

۲- روان شناسی عزت نفس

نویسنده: ناتانیل براندن

مترجم: مهدی قره چه داغی

ناشر: نخستین

۳- کتاب پنجاه نکته برای ایجاد عزت نفس

نویسنده: آنا بارنس

مترجم: اکبر عباسی و زینت السادات میرغفوریان

ناشر: انتشارات پیک مشاور

کلام آخر

احساسی که یک شخص نسبت به خودش دارد و آنچه انجام می‌دهد را عزت نفس می‌گویند. همۀ ما طرفدار حرمت نفس سالم هستیم‌‌‌ اما به نظر می‌رسد که بهبود و پرورش آن بسیار سخت است.

از بین تمام قضاوت‌هایی که در زندگی می‌کنیم، هیچ کدام مهمتر از قضاوت‌هایی که دربارۀ خود می‌کنیم نیست. به عزت نفس بالا، همراه با رشد روانشناختی و تمایل به اعتماد به خود ایجاد می‌شود. که نتیجه ‌رسیدن به اهداف شخصی است.

اَپ ذهن مملوء از محتوای آموزشی و کاربردی است که می‌تواند به عنوان سکوی پرتاب برای موفقیت حال و آینده شما باشد، پس بدون درنگ اَپ ذهن را دانلود کنید!

دانلود کتاب مصاحبه شغلی

4 دیدگاه‌ها

    • سلام و شاد باش
      ممنون از حس توجه شما، ببینید عزت نفس چیزی درونیه، ربطی به جایی که هستید ندارید، اگر عزت نفس بالایی داشته باشین، همه جا عزت نفس بالایی دارید، اما مشکل شما میتونه ناشی از این باشه که در محیط کاری احساس انزوا می کنید، همین باعث شده که عزت نقستون پایین بیاد. اما سعی کنید در محیط کار روابط خودتون رو قوی کنین و شاد باشید

  1. سلام من حدودا ۶ ماه هست که تصمیم گرفتم روی خودم کار کنم. ممنونم از مقاله خوبتون عالی بود واقعا در جهت گیری ذهنیم تاثیر داشت خ خوشحالم که با سایتتون آشنا شدم دیشب ی مقاله هام تو سایت راز موفقیت در مورد همین موضوع خوندم که بنظرم خالی از لطف نیومد گفتم اینجا معرفی کنم ک اگه دوستان هم مث من مشتاق بودن مطالعه کنند

ارسال یک پاسخ

لطفا دیدگاه خود را وارد کنید!
لطفا نام خود را در اینجا وارد کنید